Η Ομιλία της Υπουργού Λ. Μενδώνη, ένας Ύμνος για τη Λημνο και όχι μόνο!

Απομαγνητοφώνηση της Ομιλίας  και επιμέλεια δημοσιεύματος από τη Χαρούλα Ζαμπετάκη Πλιάτσκα

Η ομιλία της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού κας Λίνας  Μενδώνη, κατά τα Εγκαίνια  του αρχαιολογικού χώρου του Καβειρίου στη Λήμνο, το απόγευμα του Σαββάτου 26 Σεπτεμβρίου, παρουσία του Μητροπολίτη Λήμνου και Αγίου Ευστρατίου κκ. Ιερόθεου, του Περιφερειάρχη Β. Αιγαίου κου Κώστα Μουτζούρη, του Δημάρχου Λήμνου κου Δημήτρη Μαρινάκη, του Επάρχου Λήμνου κου Βλάτα Λαμπρινού Άγγελου,  της Δημάρχου Αγίου Ευστρατίου κας Μαρίας Κακκαλή, του προϊσταμένου της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λέσβου κ. Παύλου Τριανταφυλλίδη και του Διευθυντή της Ιταλικής Αρχαιολογικής Σχολής κ. Εμανουέλε Πάπι και άλλων παραγόντων της Διαχειριστικής Αρχής του Υπουργείου Πολιτισμού.

Στη Φωτογραφία η Υπουργός κ. Μενδώνη με τον Μητροπολιτη Λημνου στο χώρο των Εγκαινίων του Ιερού των Καβείρων

Η ΟΜΙΛΙΑ:

Σεβασμιώτατε, κύριε Περιφεριάρχα, κύριε Δήμαρχε, κυρία Δήμαρχε, κύριε Έπαρχε, κύριε Διευθυντά της Ιταλικής Αρχαιολογικής Σχολής στην Αθήνα, αγαπητοί συνάδελφοι εν τη Επιστήμη, αγαπητοί φίλοι, κυρίες και κύριοι.

Είναι για μένα πραγματικά μεγάλη χαρά να είμαι σήμερα εδώ, μετά από την τελευταία μου επίσκεψη το 2013. Ημουν εκπρόσωπος της Κυβέρνησης, την 28^η Οκτωβρίου του 2013, σ’ αυτό αναφέρθηκε προηγουμένως ο κος Πλακωτάρης Γιώργος, όταν με τους τότε Υπηρεσιακούς παράγοντες του Υπουργείου Πολιτισμού, επισκεφθήκαμε τον Αρχαιολογικό χώρο του Καβειρίου και είδαμε πραγματικά τα μεγάλα προβλήματα, τα οποία εμφάνιζε ο χώρος.

– Πράγματι το 2014 ήταν Γιώργο, που ήρθες στο γραφείο μου και ήταν τότε και οι συνάδελφοι από τη Διαχειριστική Αρχή του Υπουργείου Πολιτισμού και κάναμε αυτή τη συζήτηση ότι κάτι πρέπει να γίνει. Αν θυμάμαι καλά ήταν μέσα Δεκεμβρίου 2014,  που ως Γενική Γραμματέας υπέγραψα τα τεχνικά δελτία τα οποία καταθέσαμε στην Περιφέρεια, κε Περιφερειάρχη, τότε στην κα Καλογήρου και ακριβώς αυτά ήταν τότε τα τεχνικά δελτία που αναφέρθηκε προηγουμένως ο κος Τριανταφυλλίδης, ο οποίος από τον Οκτώβριο του 2014 εγκατέλειψε για χάρη μου την αγαπημένη του Ρόδο, για να βρεθεί εδώ. Γιατί η επιλογή του δεν ήταν τυχαία. Τα νησιά στο Β. Αιγαίο είχαν και έχουν ανάγκη από ανθρώπους αφιερωμένους και αφοσιωμένους στη δουλειά τους, από επιστήμονες οι οποίοι μπορούν και κατέχουν την επιστήμη τόσο, όσο να την κάνουν απλά λόγια για τον απλό πολίτη. Γιατί μόνον έτσι ο μη μυημένος μπορεί να αντιληφθεί τα μυστικά και την ομορφιά της επιστήμης. Και ο Παύλος Τριανταφυλλίδης είναι ένας από αυτούς  τους ανθρώπους. Ετσι λοιπόν, ο Παύλος έρχεται τον Οκτώβριο του 2014 στη Λέσβο, τον τοποθετούμε Προϊστάμενο της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λέσβου και αναλαμβάνει τη Μυτιλήνη, Λέσβο, τη Λήμνο και τον Αγιο Ευστράτιο. Χαίρομαι πραγματικά γιατί όλοι σας από χθες το βράδυ που είμαι εδώ, αυτό που ακούω είναι οι μαρτυρίες σας για την ποιότητα, τη δουλειά και ΄΄του πολιτεύεσθαι΄΄ του κου Τριανταφυλλίδη. Μας κάνει πραγματικά υπερήφανους όλους.

Σεβασμιώτατε αναφερθήκατε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στη  σύνδεση του αρχαιολογικού χώρου των Καβειρίων με την Χριστιανική και Ορθόδοξη Πίστη, Παράδοση και Θεολογία. Οι άνθρωποι στη μεγάλη ιστορική διάρκεια, έχουν πάντα τις ίδιες αναζητήσεις, τους ίδιους φόβους και ελπίζουν, ανεξάρτητα σε ποιο Θεό πιστεύουν. Ετσι η φάση των δικών μας προχριστιανικών θεολογικών κειμένων ΄΄Μυστήριον Μέγα και Παράδοξον΄΄ συναντάται και απαντάται σε αρχαίους συγγραφείς. Το ίδιο πράγμα λένε οι αρχαίες μαρτυρίες. ΄΄Μυστήριον, Μέγα και Παράδοξον΄΄. Και ο αρχαίος άνθρωπος είχε τις ίδιες αγωνίες, που έχουμε εμείς και που θα έχουν και οι επόμενοι από εμάς. Εχουν τους ίδιους φόβους και την ελπίδα στο Θεό, στον όποιο Θεό, ότι δια αυτού θα υπάρξει λύτρωση. Προετοίμαζαν λοιπόν, χιλιετίες πριν, μία κατάσταση  για να φτάσει κανείς στο σήμερα, που ο καθένας με τη δική του εμπειρία, με τη δική του γνώση και το δικό του Πιστεύω απευθύνεται στο Θεό. Είναι πολύ προσωπικά αυτά τα θέματα της πίστης, ο καθένας μας τα αντιμετωπίζει διαφορετικά και ιδιαίτερα σήμερα που βιώνουμε όλοι, όλος ο πλανήτης, όχι μόνο η χώρα μας αυτή την πολύ μεγάλη δυσκολία της πανδημίας του κορονοϊού.

Επομένως τα πράγματα συγκλίνουν. Η ΄΄Εις Άδου Κάθοδος΄΄ του Χριστού δεν διαφέρει πολύ από την Ομηρική περιγραφή της Νέκυιας. Είναι περίπου ίδια πράγματα. Αυτά όλα πρέπει να μας προβληματίσουν. Να μας προβληματίσουν και να σκεφθούμε τα δικά μας Πιστεύω.

Είμαστε λοιπόν στη Λήμνο, σε ένα νησί που αν μετρήσει κανείς τις αναφορές της αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, έχει χιλιάδες. Είναι από τα νησιά του Αιγαίου με τις περισσότερες γραπτές μαρτυρίες. Γιατί; Γιατι έχει ένα τεράστιο ενδιαφέρον. Ένα ενδιαφέρον ιστορικό, ένα ενδιαφέρον γεωπολιτικό και για τον αρχαίο άνθρωπο, αλλά και σήμερα. Δεν είναι τυχαίο ότι σήμερα ο στρατός, το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας έχει επενδύσει, ότι έχει επενδύσει  στη Λήμνο. Αλλά δεν είναι τυχαίο ότι η Λήμνος βρίσκεται επάνω στον  πλου,  από τον Ελλήσποντο προς τον Νότο. Η Λήμνος, η Θερμή, η Σκύρος, δηλαδή η Πολιόχνη, η Θερμή στη Λέσβο  και το Παλαμάρι στη Σκύρο είναι οι τρεις μεγάλοι οικισμοί  της πρώιμης εποχής χαλκού, μιλάμε δηλαδή για δύο τρεις χιλιετίες π.Χ. που αναπτύσουν ένα εξαιρετικά μεγάλο  πολιτισμό. Δεν είναι τυχαίο ότι στη Λήμνο τα παλαιότερα αρχαιολογικά ευρήματα, τα πολύ πρόσφατα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης  τοποθετούν την Αρχαιολογία και την ουσιαστική,  τεκμαίρουν την  παρουσία το 10.000 π.Χ.  Είναι από τα παλαιότερα ευρήματα που έχουμε στον Ελλαδικό χώρο και είναι εδώ στη Λήμνο. Δεν είναι τυχαίο ότι οι προϊστορικοί οικισμοί της  Μύρινας, της Πολιόχνης, το Κουκονήσι, αναπτύσσουν αυτή την προηγμένη τέχνη και τεχνολογία. Δεν είναι τυχαίο ότι στη Λήμνο πέφτει από τον ουρανό ο Ηφαιστος, ο οποίος διδάσκει τους ντόπιους την τέχνη των μετάλλων. Αλλάζει μία εποχή. Το μέταλλο έρχεται και αλλάζει μία εποχή.  Όλα αυτά λοιπόν τεκμαίρονται αρχαιολογικά σε τούτον εδώ τον τόπο.

Γι αυτό είναι πάρα πολύ σημαντική η επένδυση η οποία γίνεται στους αρχαιολογικούς χώρους, σε έργα πολιτισμού ανέφερε και ο κος Περιφερειάρχης και ο  Γιώργος ο Πλακωτάρης, σε έργα πολιτισμού, γιατί τα έργα πολιτισμού μας οδηγούν στην αυτογνωσία μας. Το να μαθαίνουμε το  παρελθόν μας,  μας επιτρέπει να είμαστε καλύτεροι στο παρόν και στο μέλλον μας. Μας  επιτρέπει να ελπίζουμε στο μέλλον ότι θα είμαστε οι ίδιοι πιο βελτιωμένοι. Χρειαζόμαστε το ΄΄Γνώθι Σ’αυτόν΄΄ σε όλες του τις έννοιες  και σε όλες του τις μορφές. Επομένως η ανάδειξη και η απόδοση στο ευρύ κοινό, η απόδοση στους  ντόπιους, στους εκάστοτε ντόπιους κάθε χώρου,  δηλαδή σε εσάς, εν προκειμένω τους ανθρώπους της Λήμνου, τους κατοίκους της Λήμνου, που είστε οι φορείς αυτού του πολιτισμού. Ακούγοντας τις ευχές του Σεβασμιωτάτου, την ώρα του Αγιασμού, συνειδητοποιούσα ότι ποιος άλλος τόπος, ποια άλλη χώρα έχει την ευλογία αυτής της τεράστιας ιστορικής διάρκειας,  αυτής της μακράς ιστορικής διάρκειας όπου έρχεται η Χριστιανική Εκκλησία, τα λόγια των κειμένων των χριστιανικών να ευλογούν έναν αρχαιολογικό χώρο,  ένα χώρο που είναι συνδεδεμένος με μία ειδωλολατρική λατρεία, όπου όμως εδώ γίνεται υπέρβαση. Η Ελλάδα και η Ορθοδοξία είναι οι δύο πυλώνες που μπορούν να κάνουν αυτή την υπέρβαση και εμείς όλοι φέρουμε αυτόν τον πολιτισμό. Γι’ αυτό και είναι τεράστια η ευθύνη την οποία έχουμε.

Είμαστε σε ένα εξαιρετικά μαγικό χώρο, μαγευτικό. Δεν θα πω τίποτα περισσότερο. Τελειώνω εδώ για να μπορέσουμε όλοι μαζί να απολαύσουμε τη Σαμοθράκη απέναντι, σ’ αυτό το αεράτο – αερινό, αλλά η Λήμνος έτσι ήταν πάντα με αέρηδες και με ανέμους.  Δεν ήταν κάτι διαφορετικό. Αυτό το σούρουπο που συνδυάζεται σήμερα με τα Θυρανοίξια, με τα Εγκαίνια  του αρχαιολογικού χώρου των Καβειρίων.

Θα ήθελα να ευχαριστήσω ειλικρινά και από καρδιάς όλους όσοι, στο πρόσωπο του Παύλου του  Τριανταφυλλίδη δούλεψαν ως τεχνίτες, τεχνίτες ήταν και οι Κάβειροι, για να αποδώσουν τον αρχαιολογικό χώρο έτσι όπως θα τον δούμε, στους Λημνιούς, στην Ελλάδα, στην Ευρώπη, – μην ξεχνάμε ότι η Πολιόχνη έχει το πρώτο Βουλευτήριο της Ευρώπης, –  στην Ευρώπη, σε όλο τον κόσμο.

Ευχαριστώ λοιπόν Παύλο όλους, εσένα προσωπικά και τους συνεργάτες. Ευχαριστώ ιδιαίτερα την Περιφέρεια του Βορείου Αιγαίου, στο πρόσωπο  του κου Περιφερειάρχου, του νυν, αλλά και την κα Καλογήρου για τη διαχρονική προσφορά τους. Τη Διαχειριστική Αρχή στο πρόσωπο του Γιώργου του Πλακωτάρη, του Β. Αιγαίου, αλλά και του Γιάννη του Μυλωνά, Διαχειριστική Αρχή του Υπουργείου Πολιτισμού.  Ευχαριστώ όλους εσάς που είστε εδώ σήμερα και σας ευχαριστώ για την αγάπη με την οποία περιβάλλετε την Εφορεία Αρχαιοτήτων Λέσβου.

Να είστε καλά όλοι.