200 χρόνια απο το 1821: Λόρδος Βύρων – – Ζωή μου σας αγαπώ

Γραφει η Αλεξάνδρα Καραβία- Λαμπαδαρίδου. 

Λόρδος Βύρων – Ζωή μου σας αγαπώ.

Κόρη των Αθηνών, πριν χωριστούμε

Δώσ’ μου, αχ  δώσ’ μου πίσω την καρδιά μου..

Έτσι αρχίζει το ποίημα που έγραψε ο λόρδος Βύρων (George Gordon Byron) για την αγαπημένη του Τερέζα Μακρή και κάθε στροφή του ποιήματος τελείωνε με την φράση : Ζωή μου, σας αγαπώ.

Το πιο πολυσυζητημένο ειδύλλιο στο 19^ο αιώνα ήταν η αγάπη του λόρδου Μπάιρον για την Τερέζα Μακρή. Εκείνος  λόρδος, νέος, όμορφος, γιος και εγγονός  λόρδων, απόγονος των Στούαρτ, με πλούσιο ερωτικό παρελθόν και εκείνη  το τρυφερό και αγνό κοριτσάκι της Ταρσής Μακρή. Η κόρη των Αθηνών. Πολλά γυναικεία και ευαίσθητα μάτια έκλαψαν για το τέλος  της πιο όμορφης ερωτικής ιστορίας και ακόμα οι Αθηναίοι νομίζουν ότι βλέπουν τις σκιές των δύο νέων να περιδιαβαίνουν στης Πλάκας της ανηφοριές, πιασμένοι από το χέρι.

Όταν ο λόρδος Μπάιρον έφθασε για πρώτη φορά στην Ελλάδα, το Δεκέμβριο του 1809, έκανε πολλά ταξίδια στην Πάτρα, στην Πρέβεζα, την Νικόπολη, μέχρι και στο Τεπελένι, οπου τον φιλοξένησε ο Αλή Πασάς. Στην Αθήνα έφθασε το 1811, ήταν 23 χρονών και κατέλυσε στο σπίτι της  Ταρσής χήρας Προκόπη Μακρή, που ήταν στην οδό Θέκλας 14. Ο Μακρής  είχε πεθάνει το 1799, αφήνοντας χήρα την Ταρσή και τρείς κόρες, από τις οποίες η μικρότερη, η Τερέζα ήταν μόλις δώδεκα χρονώ αλλά τέλεια αναπτυγμένη. Η Ταρσή, μαζί με την κουνιάδα της και την πεθερά της, για ν’ αντιμετωπίσει τα έξοδα της ζωής,   νοίκιαζε δωμάτια σε ξένους και ένας απ’ αυτούς ήταν και ο Μπάιρον. Η γοητεία του δεν φάνηκε στην αρχή  να συγκίνησε τα κορίτσια. Ήταν συνηθισμένες να έχουν ξένους στο σπίτι τους, αφού ο πατέρας τους ήταν πρόξενος της Αγγλίας. Ωστόσο έκαναν συντροφιά σε μια ατμόσφαιρα ευθυμίας και ανεμελιάς, για τον λίγο χρόνο που έμενε  ο Μπάιρον στην Αθήνα και ο Μπάιρον ερωτεύτηκε τρελά την Τερέζα. Η Τερέζα δεν ήξερε Αγγλικά, ούτε ο Μπάϊρον Ελληνικά, αλλά ο Μπάιρον πήρε δάσκαλο και έμαθε λίγες λέξεις. Ασφαλώς όμως ανάμεσα στα γέλια και τις ματιές γεμάτες σημασία, έμαθε ο ποιητής τα λόγια της αγάπης. Πριν φύγει για την Αγγλία, ζήτησε να πάρει μαζί του την Τερέζα, όμως η μητέρα της αρνήθηκε, κι’ εκείνος έφυγε με πληγωμένη την καρδιά του.

Της έγραφε: «Να με σκέπτεσαι γλυκειά μου όταν θα’σαι μόνη».

Ωστόσο στην Αγγλία έζησε μια ζωή πολυτάραχη. Έγινε πολιτικός είχε μια σκανδαλώδη ερωτική ζωή, παντρεύτηκε, απέκτησε ένα παιδί και έγινε διάσημος  με την ποίησή του. Ήταν ο κυριότερος εκπρόσωπος του ρομαντισμού. Το 1823 έγινε μέλος του Φιλελληνικού Κομιτάτου στην Αγγλία και αποφάσισε να επιστρέψει στην Ελλάδα. Ήταν μαγεμένος από την Ελληνική φύση και από τα ερείπια της αρχαιότητας. Αγανάκτησε από τα βάθη της ψυχής του για την κλοπή των γλυπτών του Παρθενώνα από τον λόρδο Έλγιν, και έγραψε το ποίημα την «κατάρα της Αθηνάς».Έγραψε επίσης το ποίημα «τα νησιά της Ελλάδας» μαγεμένος από την ομορφιά των νησιών και πικραμένος για την σκλαβιά τους. Διάσημος έγινε με το ποίημά του Child Harold και τελευταία με τον  Don Zouan. Έφθασε στο Μεσολόγγι  το Σεπτέμβριο του 1823.

«Η Αθήνα κρατά την ψυχή και την καρδιά μου.

Μπορώ να πάψω εγώ να σ’ αγαπώ; Όχι:

Ζωή μου σας  αγαπώ.

Οι Μεσολογγίτες υποδέχτηκαν τον Μπάιρον  σε ατμόσφαιρα εθνικής έξαρσης κι’ εκείνος άρχισε αμέσως να συνεργάζεται με τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο για την διοργάνωση του αγώνα. Οργάνωσε στρατό και φρόντισε για την οχύρωση της πόλης. Με τις υψηλές  γνωριμίες του  εξασφάλισε δάνειο για τον αγώνα και επέστρεψε στο Μεσολόγγι. Η ζωή του ήταν μια συνεχής εργασία. Μόνη του διασκέδαση ήταν να βγαίνει μόνος του έφιππος περίπατο ή να κυνηγάει αγριόπαπιες στη Λιμνοθάλασσα.  Σε έναν από τους περιπάτους τον πρόφτασε η βροχή, παρουσίασε πυρετό και  το μεγάλο Σάββατο του 1924 πέθανε σε ηλικία 36 χρονών.

Ένοιωσε άραγε τόσο δυνατό έρωτα για την Τερέζα ή φεύγοντας την ξέχασε;  Είχε τόσο θυμώσει από την άρνηση της Ταρσής ώστε αποφάσισε να μην ξαναδεί την Τερέζα; Έβαλε όμως όλη του την νοσταλγία για την χώρα μας και όλη την αγάπη του για την Τερέζα σ’ αυτό το τρυφερό και αξέχαστο ποίημα στο οποίο ξεχύνεται όλη η ρομαντική του ψυχή. Ο ίδιος έλεγε στις συντροφιές του: «Αν είμαι ποιητής το χρωστώ στον αέρα της Ελλάδας».

Η Τερέζα παντρεύτηκε αλλά πολύ αργότερα, 33 χρονών, έναν Άγγλο υπάλληλο του Αγγλικού Προξενείου που λεγόταν Μπλάκ. Απέκτησε αρκετά παιδιά, η μια της κόρη πήρε το όνομα Καρολίνα, η οποία πολύ αργότερα διηγήθηκε στον Καμπούρογλου  ότι ο Μπάιρον την είχε ζητήσει από τη μητέρα της σε γάμο αλλά του είχαν αρνηθεί γιατί έπρεπε πρώτα να παντρευτούν οι μεγαλύτερες αδελφές της. Η ίδια η Τερέζα είχε διηγηθεί σε κάποιον, ότι έβλεπε κάθε βράδυ στον ύπνο της το Μεσολόγγι, όπου κατά σύμπτωση πέθανε και ο άνδρας της, και  τον Μπάιρον  θυμωμένο να την έχει αρπάξει και να τη σέρνει από τα μαλλιά.

Ο Μπάιρον έγινε ο πιο προσφιλής Φιλέλληνας όσο ζούσε και η μνήμη του έμεινε ζωντανή μέχρι σήμερα. Όχι μόνον στο Μεσολόγγι αλλά σε όλο τον κόσμο. Στην Αθήνα βρίσκεται θαυμάσιο μαρμάρινο γλυπτό στη δυτική πλευρά του Ζαππείου, που βλέπει προς την Ακρόπολη, το οποίο παριστάνει την Νίκη να στεφανώνει τον Μπάιρον με δάφνινο στεφάνι  και το άλλο άγαλμα στο Μεσολόγγι, όπου είναι και ο τάφος του, που περιέχει την καρδιά του, ενώ το σώμα του έχει ταφεί στην πατρίδα του.

Ο Κωστής Παλαμάς όταν έμαθε το θάνατο του Μπάιρον, έγραψε την περίφημη ωδή:

«Λευτεριά για λίγο πάψε να χτυπάς με το σπαθί

Τώρα σίμωσε και κλάψε εις του Μπάιρον το κορμί».

Αλεξάνδρα Καραβία- Λαμπαδαρίδου.   Μάϊος 2021.