Το Παλλημνιακό Ταμείο της Πρωτογενούς παραγωγής και της ανάπτυξης ! Μπορεί;

Η ομιλία του Χρίστου Κακαρνιά, σημερινού και μεταβατικού  Προέδρου του Παλλημνιακού Ταμείου, λίγο πριν τη Ψηφοφορία για την εκλογή των δυο Αντιπροσώπων από τις Κοινότητες Λήμνου στο 9μελες Δ.Σ. του ΠΑΛΛΗΜΝΙΑΚΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ , ακούστηκε απο τους παριστάμενους με πολύ προσοχή και στο τέλος χειροκροτήθηκε και αυτό γιατι υπήρχε το εξής δίπολο, από ο,τι κατάλαβα.

 Απο τη μια οι εκπρόσωποι των Κοινοτήτων,  Πρόεδροι και Σύμβουλοι, που ελάχιστα γνώριζαν για το συμβαίνει με  το Ταμειο και από την άλλη (του δίπολου)  ο Χρίστος με μια μεστή,  συνοπτική,  και με τη σωστή δόση συναισθηματισμού ομιλία,  μπορώ να πω και τη Λέξη: τους καθήλωσε.

Παραθέτουμε την ομιλία του σε κείμενο γνωρίζοντας ότι στο διαδίκτυο όλοι γράφουν και κανείς δεν διαβάζει… Που ξέρεις όμως κάποιοι ίσως… μπορεί.   Αξιζει τον κόπο !

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΠΡΟΕΔΡΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΤΙΚΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ  ΛΗΜΝΟΥ

Αξιότιμε Πρόεδρε του Δημοτικού Συμβουλίου κύριε Χριστοφιδέλλη, αξιότιμε Αντιδήμαρχε κύριε Ποντίκα, αγαπητές και αγαπητοί Πρόεδροι και Σύμβουλοι των Κοινοτήτων της Λήμνου,

Ως Διοικούσα Επιτροπή του Παλλημνιακού Ταμείου ζητήσαμε από το Δήμαρχο και τον Πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου, να παραστώ στη σημερινή σας συνεδρίαση για να σας ενημερώσω σχετικά με την υπόσταση, το σκοπό και τις εξελίξεις που αφορούν το Παλλημνιακό Ταμείο.

Επειδή μετά τη ψήφιση του ιδρυτικού νόμου 4589/2019 του νέου Παλλημνιακού Ταμείου, ο Δήμος Λήμνου, οι Κοινότητες της Λήμνου και άλλοι φορείς, θα συμμετέχουν, με τους αντιπροσώπους, που θα υποδεικνύουν ή θα εκλέγουν, στη διοίκηση του νομικού αυτού προσώπου, κρίναμε, ως Παλλημνιακή Επιτροπή, ότι υπάρχει ανάγκη σχετικής ενημέρωσής σας.

Ειδικά η σημερινή σας Συνέλευση είναι ιστορική, γιατί συνεχίζει μια πρακτική αιώνων, που τηρούσε η Λημνιακή Κοινότητα από πολύ παλιά και η οποία αποτελούσε το ανώτατο όργανο Διοίκησης στο νησί μας. Μέχρι το 1967, κάθε τρία χρόνια, οι αντιπρόσωποι από της Κοινότητες της Λήμνου συνέρχονταν σε Γενική Παλλημνιακή Συνέλευση, αποφάσιζαν για τα μεγάλα θέματα της εκπαίδευσης, της κοινωνικής μέριμνας και της ανάπτυξης του τόπου και στο τέλος εξέλεγαν τη δεκαμελή Παλλημνιακή Επιτροπή της Διοίκησης του Παλλημνιακού Σχολικού Ταμείου. Η δημοκρατική αυτή διαδικασία διακόπηκε το 1967 και δυστυχώς δεν επανήλθε με τη μεταπολίτευση του 1974. Σήμερα μετά από 52 χρόνια, ο θεσμός αυτός ξαναζωντανεύει με τη δική σας συμμετοχή στις διαδικασίες εκλογής των δύο μελών της Παλλημνιακής Επιτροπής.

Ως Παλλημνιακή Επιτροπή διαπιστώσαμε ότι υφίσταται γενικά έλλειμμα ενημέρωσης για το θέμα, με αποτέλεσμα αδιαφορία για το θεσμό, άστοχες τοποθετήσεις και λανθασμένες απόψεις.

Ένας από τους δυο μακροβιότερους τοπικούς φορείς της Λήμνου (ο άλλος είναι η Ιερά Μητρόπολη), που στη διάρκεια των αιώνων διαχειρίστηκε με θαυμαστά αποτελέσματα ζητήματα τοπικής αυτοδιοίκησης, παιδείας και κοινωνικής μέριμνας, φτάνοντας η προσφορά του μέχρι τις μέρες μας, δυστυχώς σήμερα αδικείται.

Η διαπίστωση αυτή είναι πασιφανής σε όλα τα επίπεδα της οργάνωσης της τοπικής μας κοινωνίας, πράγμα το οποίο δε θα έπρεπε κατά την άποψή μου να συμβαίνει, για τους εξής λόγους:

Δεν υπάρχει λημνιός που να μην επωφελήθηκε από τις πολύπλευρες ευεργεσίες του Μεγάλου αυτού Ευεργέτη του νησιού μας. Όλοι εμείς που βρισκόμαστε σήμερα εδώ έχουμε μάθει γράμματα στα θαυμάσια Δημοτικά σχολεία της Πρωτεύουσας και των χωριών μας, πολλοί από εμάς, καθώς και τα παιδιά μας φοιτήσαμε στο εξαίρετο «Γυμνάσιον Λήμνου», νοσηλευτήκαμε στο Νοσοκομείο, επισκεφθήκαμε το Μουσείο, αθληθήκαμε στο Γυμναστήριο Μύρινας, πολλοί μαθητές Γυμνασίου και φοιτητές σε Πανεπιστήμια και ανώτερες σχολές έλαβαν υποτροφίες από το Παλλημνιακό Σχολικό Ταμείο. Ο κατάλογος των πολλαπλών ευαγών ιδρυμάτων και κοινωνικών προσφορών είναι πολύ μεγάλος. Μια εικόνα μπορεί να έχει ο ενδιαφερόμενος διαβάζοντας το σχετικό βιβλίο, που εκδώσαμε, με συγγραφέα το Θεόδωρο Μπελίτσο.

«Ωραία», θα μπορούσε να πει κάποιος, «όλα αυτά όμως, ανήκουν στο παρελθόν». Σήμερα υπάρχει άραγε ρόλος για το Παλλημνιακό Ταμείο? Η απάντηση θα προκύψει από τα επόμενα ερωτήματα:

• Έχουν ανάγκες τα εκπαιδευτικά μας ιδρύματα και γενικά η παιδεία μας?
• Χρειαζόμαστε αναπτυγμένη πρωτογενή αγροτική και μεταποιητική παραγωγή?
• Πρέπει οι νέοι αγρότες μας να επιμορφώνονται σε θέματα επιχειρηματικότητας και σύγχρονων μεθόδων παραγωγής?
• Θέλουμε καινοτομίες στις καλλιέργειες, στην κτηνοτροφία και στην παραγωγή προϊόντων υψηλής διατροφικής και οικονομικής αξίας?
• Υπάρχει ανάγκη μέσα από την παραγωγή, την ανάπτυξη του αγροτουρισμού αλλά και όλο το πλέγμα των δραστηριοτήτων που θα προκύψουν από αυτά, να δημιουργηθούν ελκυστικές θέσεις εργασίας και δημιουργίας για τους νέους μας?
• Πιστεύουμε στην προαγωγή και ανάδειξη των εξαιρετικών τοπικών μας προϊόντων, των στοιχείων της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και του πολιτισμού στο νησί μας γενικότερα?
• Έχουν ανάγκη οι κάτοικοι του νησιού μας να επωφελούνται από την περιουσία του Παλλημνιακού Ταμείου, που είναι τελικά δική τους περιουσία?

Αν η απάντηση στα ερωτήματα αυτά είναι ΝΑΙ, τότε υπάρχει πρωταγωνιστικός ρόλος για το Παλλημνιακό Ταμείο.

Ο ιδρυτικός νόμος του Ταμείου αναφέρει:

«Ο σκοπός του Παλλημνιακού Ταμείου είναι κοινωφελής και, ειδικότερα, συνίσταται στη στήριξη πρωτοβουλιών των τοπικών νησιωτικών κοινοτήτων σε θέματα πολιτισμού, την ενίσχυση του έργου των εκπαιδευτικών φορέων και ιδρυμάτων της Λήμνου και την εν γένει προώθηση της βιο-οικονομίας και καινοτομίας στον αγροτικό τομέα, καθώς και τη διατήρηση και ανάδειξη των τοπικών προϊόντων και των στοιχείων πολιτιστικής κληρονομιάς του αγροτικού χώρου».

Μπορεί το Παλληνιακό Ταμείο να επιτύχει το σκοπό του και πώς?

Η απάντηση είναι ΝΑΙ, επειδή:

• 1ο. Έχει νέο, σύγχρονο και λειτουργικό θεσμικό πλαίσιο με βάση τον ιδρυτικό νόμο 4589/29-1-2019.
• 2ο. Έχει μια σημαντική περιουσία που συνίσταται από το Αγρόκτημα της Παλλημνιακής Μητρόπολης συνολικής έκτασης 2.500 περίπου στρεμμάτων, και από τέσσερα επίσης σημαντικά αστικά ακίνητα στη Μύρινα.
• 3ο. Η Επιτροπή Διοίκησής του (Παλλημνιακή Επιτροπή) δεν θα διορίζεται πλέον αυθαίρετα από το κράτος αλλά θα είναι αντιπροσωπευτική και θα προκύπτει από μέλη, που θα προέρχονται: α) ένα μέλος από το Δήμο Λήμνου, β) ένα μέλος από την Περιφέρεια Β. Αιγαίου, γ) δύο μέλη από τις Κοινότητες της Λήμνου, δ) ένα μέλος από το διδακτικό-ερευνητικό προσωπικό (Δ.Ε.Π.) του Τμήματος Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής του Πανεπιστημίου Αιγαίου, ε) ένα μέλος από το Σύλλογο Φίλων της Παλιάς Μητρόπολης και στ) τρία μέλη, μεταξύ των οποίων και ο Πρόεδρος από τον υπουργό παιδείας.
• 4ο. Στον ιδρυτικό του νόμο παρέχεται η δυνατότητα σύστασης, από κοινού με άλλους φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα, αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας (ΑΜΚΕ), για την εκμετάλλευση της περιουσίας του.

Και πάλι από τον ιδρυτικό νόμο σας διαβάζω: «Σκοπός της εταιρείας (ΑΜΚΕ) είναι η πραγματοποίηση παραγωγικών δραστηριοτήτων αγροτικής και οικολογικής κατεύθυνσης, που ενσωματώνουν καινοτόμα επιστημονικά και τεχνολογικά δεδομένα, διατηρώντας μια διαρκή λειτουργική διασύνδεση με την επιστημονική κοινότητα, τον καταναλωτή και την κοινωνία». Ειδικότερα ο σκοπός της ΑΜΚΕ εντοπίζεται στην: α) έρευνα, όσον αφορά την παραγωγή υψηλής ποιότητας ζωϊκών και φυτικών προϊόντων, ενίσχυση, δημιουργία και ανάπτυξη καινοτόμων εφαρμογών στον τομέα της αγροδιατροφής, διατήρηση, ανάδειξη και εμπλουτισμό των φυσικών πόρων, καθώς και την αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος. β) εκπαίδευση και επιμόρφωση αγροτών, σε θέματα όπως οι εναλλακτικές μορφές παραγωγής, οι νέες τεχνολογίες βέλτιστης αγροτικής παραγωγής, η διαχείριση και προστασία του περιβάλλοντος, η αναγνώριση και παραγωγή γηγενών αυτοφυών αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών, τα καινοτόμα προϊόντα με ιδιαίτερα και ευεργετικά χαρακτηριστικά για την υγεία του ανθρώπου (βιοτρόφιμα), η εφαρμογή καινοτόμων συστημάτων καλλιέργειας (υδροπονικά, αεροπονικά). γ) ανάπτυξη στον αγροδιατροφικό κλάδο και τις επί μέρους δραστηριότητες του πρωτογενούς τομέα, με δράσεις αναψυχής, θεματικές εκθέσεις και ημερίδες, οργανωμένες επισκέψεις, επιδείξεις και ξεναγήσεις. Η ΑΜΚΕ επίσης θα μπορεί να φιλοξενεί δομές όπως κέντρο ολοκληρωμένης αγροτικής εκπαίδευσης και παραγωγής πρότυπων τοπικών αγροδιατροφικών προϊόντων, πρότυπες βιοκλιματικές μονάδες εκτροφών για την παραγωγή τοπικών αγροτικών προϊόντων με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και καινοτόμες ιδιότητες, ποίμνιο, πρότυπο θερμοκήπιο και μονάδα αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών. Στο πλαίσιο αυτό θα μπορούσε να λειτουργήσει ίσως Γαλακτοκομική Σχολή ή Σχολή Αλευροποιϊας, ακόμα και Οινοποιϊας, για να αναφέρω τους τρεις κύριους παραγωγικούς μας κλάδους. Όλα αυτά στο πλαίσιο πρότυπης παραγωγής ελαχιστοποιημένου περιβαλλοντικού αποτυπώματος (δηλ. με τη μικρότερη επιβάρυνση του περιβάλλοντος) και μετά από σχετικές αποφάσεις της Παλλημνιακής Επιτροπής. Τέλος η ΑΜΚΕ ως εκ της συστάσεώς της, ως εταιρεία με επιχειρηματική δράση θα μπορεί να επωφελείται από τα περιφερειακά, εθνικά και ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά προγράμματα, πράγμα που ήταν ανέφικτο μέχρι τώρα και για το λόγο αυτό το ΠΣΤ ήταν καθηλωμένο παραγωγικά και οικονομικά. Μια άλλη, επίσης σημαντική θετική παράμετρος, θα είναι η ευελιξία όσον αφορά την απασχόληση προσωπικού, ξεπερνώντας τα σημερινά εργασιακά προβλήματα του Ταμείου.

• 5ο. Ένας άλλος λόγος που εγγυάται την επιτυχία του Παλλημνιακού Ταμείου είναι η μεγάλη κληρονομιά στη συνείδηση των Λημνιών και όχι μόνο. Ως, από αιώνες, φορέας κοινωνικής προσφοράς και προόδου, έχει καθιερωθεί και ταυτιστεί με ότι ευεργετικό και πρωτοπόρο για την ανάπτυξη του νησιού μας. Ειδικά το Αγρόκτημα της Παλλημνιακής Μητρόπολης, ως κύριο περιουσιακό στοιχείο του φορέα, έχοντας μάλιστα το χαρακτήρα Κοινής Περιουσίας της Λήμνου, έχει να παρουσιάσει μια αδιάλειπτη προσφορά στην αγροτική οικονομία και ανάπτυξη του τόπου μας. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο ότι σήμερα ο φορέας απολαμβάνει εκτίμηση και αναγνώριση με συνέπεια επιστημονικοί φορείς, επιχειρήσεις, έμποροι και άλλοι επαγγελματίες, να συνάπτουν ήδη συμβόλαια συνεργασίας ή να βρίσκονται στο στάδιο της διερεύνησης δυνατοτήτων κοινών επιχειρηματικών, επιστημονικών, παραγωγικών και εμπορικών δράσεων, τόσο (και κύρια) εντός του νησιού μας, όσο και εκτός.
• 6ο. Τέλος για την πρωτογενή αγροτική τάξη του νησιού μας, δηλ. τους λημνιούς αγρότες, το Αγρόκτημα της Παλλημνιακής Μητρόπολης αποτελεί τον ιστορικό τόπο της πρωτοπορίας σε θέματα καινοτομίας, έρευνας, υγειούς επιχειρηματικής δράσης, ακόμα και επιμόρφωσης σε θέματα αγροτικής οικονομίας, διαχρονικά.

Γιατί έπρεπε να ιδρυθεί νέος φορέας, με νέο νόμο?

Το Παλλημνιακό Σχολικό Ταμείο ιδρύθηκε το 1927. Από τότε μέχρι σήμερα, το κοινωφελές έργο και η προσφορά του, στην πρόοδο του νησιού μας είναι, νομίζω, γνωστή.

Όμως, εδώ και μερικές δεκαετίες, έχει περιέλθει σε τέλμα. Τα αίτια είναι πολλά αλλά θα σας αναφέρω μόνο ένα: το 1985 με το νόμο 1566, άρθρο 40 παράγραφος 4, τα Σχολικά Ταμεία καταργήθηκαν. Το Παλλημνιακό Σχολικό Ταμείο, λοιπόν, όπως πληροφορηθήκαμε από το Υπουργείο Παιδείας, θεωρείται καταργημένο από τότε. Για το λόγο αυτό, δεν υπήρχε καμιά διασύνδεση με την εποπτεύουσα μέχρι τότε Αρχή, δηλ. το Υπουργείο Παιδείας. Συμπερασματικά, αφού πλέον δεν υπάρχουν Σχολικά Ταμεία σήμερα, δεν μπορούσε να συνεχίσει να υφίσταται το Παλλημνιακό Σχολικό Ταμείο και κατά συνέπεια έπρεπε να συσταθεί νέο Νομικό Πρόσωπο.

Έτσι ιδρύθηκε το Παλλημνιακό Ταμείο, ως καθολικός διάδοχος του παλιού φορέα, όσον αφορά την περιουσία του και το σκοπό του, που ήταν και είναι η ενίσχυση των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της Λήμνου, με προσθήκη και άλλων τομέων, συμβατών με τη σύγχρονη πραγματικότητα, και με πρόνοιες για θεσμική θωράκιση και λειτουργική αποτελεσματικότητα.

Τι πέτυχε το νέο Παλλημνιακό Ταμείο μέχρι τώρα?

Μέσα στους 11 μήνες της ζωής του, στα καθήκοντα της απερχόμενης Διοίκησής του ήταν, να προβεί σε όλες τις διαδικασίες μετάβασης από τον παλιό φορέα στο νέο. Μια από τις διαδικασίες αυτές, ήταν και η απογραφή της κινητής και ακίνητης περιουσίας του, η έγκρισή της από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου και η μεταγραφή της στο Υποθηκοφυλακείο. Αυτό έχει γίνει και μάλιστα μόλις ακριβώς ολοκληρώθηκαν οι διαδικασίες αυτές, άνοιξε το Κτηματολόγιο και δηλώθηκαν κανονικά όλα τα ακίνητά του.

Μπορεί να συμπεράνει νομίζω ο καθένας από σας, τη σπουδαιότητα, του να έχει το Ταμείο ξεκαθαρισμένους και ισχυρούς τίτλους ιδιοκτησίας.

Η νέα Παλλημνιακή Επιτροπή, θα μπορέσει, αμέσως μετά τη συγκρότησή της, να καταρτίσει τον Οργανισμό Λειτουργίας του Νομικού Προσώπου και να συστήσει την ΑΜΚΕ, ώστε να ολοκληρωθεί το θεσμικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο θα λειτουργήσει το νέο Παλλημνιακό Ταμείο, με δυνατά πλέον εφόδια.

Η σχέση του Παλλημνιακού Ταμείου με την ΑΜΚΕ, την οποία το ίδιο θα συστήσει, μαζί με άλλο φορέα του Δημοσίου, θα είναι σχέση συνεργασίας και η σύστασή της κρίνετε καταλυτική, όσον αφορά την λειτουργικότητα και την ανάπτυξη του φορέα.

Συμπερασματικά το Παλλημνιακό Ταμείο ξεκινά μια νέα περίοδο αναγέννησης και ανάπτυξης αλλά στο στάδιο αυτό έχει ανάγκη τη συμπαράσταση και τη συνεργασία όλων των θεσμικών φορέων του νησιού μας και ιδιαίτερα του Δήμου και των Κοινοτήτων της Λήμνου.

Οι εκπρόσωποι των φορέων που θα απαρτίζουν την Επιτροπή Διοίκησης του Π.Τ., θα πάρουν στα χέρια τους τις τύχες του και θα πρέπει να δουλέψουν, με μόνο γνώμονα το συμφέρον του φορέα αυτού, ώστε, ενδυναμούμενος, να μπορέσει να συνδράμει με τη σειρά του το έργο του Δήμου και των Κοινοτήτων, αφού ο σκοπός του είναι παραπλήσιος με τους Τοπικούς αυτούς Οργανισμούς.

Κύριε  Δήμαρχε, κύριε Πρόεδρε του Δημοτικού Συμβουλίου,      κύριες και κύριοι Πρόεδροι και Σύμβουλοι των Κοινοτήτων της Λήμνου, στο δύσκολο έργο που έχετε αναλάβει και αφορά την επίλυση των πολλών και σοβαρών προβλημάτων του νησιού μας, το Παλλημνιακό Ταμείο μπορεί να γίνει ο καταλύτης για την επιτυχία σας, σε πολλούς τομείς, πράγμα που συνέβαινε στο παρελθόν, καθώς όλοι οι φορείς του νησιού ζητούσαν και λάβαιναν την επιχορήγηση και τη συνδρομή του.

Ακόμα και σήμερα, παρά την ασθενική του κατάσταση, προσφέρει στέγη, παραχωρώντας δωρεάν το κεντρικό του κτίριο στο Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Λήμνου, παραχωρεί επίσης δωρεάν τη χρήση του Μεγάρου Αντωνιάδη στην Ιερά Μητρόπολη Λήμνου και προσφέρει στο Δήμο, έναντι χαμηλού ενοικίου, το Γυμναστήριο Μύρινας. Για όλα αυτά τα ακίνητα, καθώς και για το εκκλησάκι της Αγοράς, καταβάλει δυσβάστακτο ΕΝΦΙΑ ύψους 30.000 ευρώ το χρόνο και με τον τρόπο αυτό συμβάλει στην αύξηση των εσόδων του κράτους.

Υπόψη ότι όλες οι δαπάνες του Παλλημνιακού Ταμείου, καλύπτονται από δικά του έσοδα, χωρίς να επιβαρύνει ούτε κατ’ ελάχιστο τον κρατικό προϋπολογισμό.

Επίσης το Αγρόκτημα της Παλλημνιακής Μητρόπολης διαθέτει χώρους και πόρους, που ίσως θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν στο Δήμο και στις Κοινότητες για τις δραστηριότητές τους και επί πλέον διαθέτει υδάτινους πόρους, που μπορούν να χρησιμεύσουν ως εφεδρείες, για την αντιμετώπιση αντίξοων καταστάσεων, για το νησί μας. Με την προϋπόθεση βέβαια ότι δεν θα μολύνονται.

Και φυσικά υπάρχουν πολλές ακόμα δυνατότητες συνεργασίας και αλληλοϋποστήριξης για το κοινό συμφέρον, ανάμεσα στους ΟΤΑ της Λήμνου και στο Παλλημνιακό Ταμείο, οι οποίες αναφέρθηκαν στην αρχή της τοποθέτησής μου και αποτελούν το σκοπό της υπόστασής του.

Σας ευχαριστώ που με ακούσατε.

Λήμνος, Δεκέμβρης 2019

Χρίστος Κακαρνιάς, Πρόεδρος του Παλλημνιακού Ταμείου