Ακαταλαβίστικα μάς τα λέει το Υπουργείο. Γιατι τόσα πολλά γιατι;

Ακαταλαβίστικα μάς τα λέει το Υπουργείο

Γράφει ο Θόδωρος Δημητριάδης

 Πλησιάζει η 1^η Ιανουαρίου και, όπως έβγαλε ανακοίνωση-διαταγή το Υπουργείο, πρέπει να αποφασίσω τι θα δηλώσω για να πληρώνω για την λυπητερή, δηλαδή για τον λογαριασμό ρεύματος που θα μού έρχεται κεραμίδα στο κεφάλι.  Έχω ζαλιστεί από τις διευκρινιστικές εξηγήσεις που μάς έχει δώσει το Υπουργείο και έχω πολλές απορίες, όπως για παράδειγμα:

• Πρώτα απ’ όλα, γιατί τελείωσε το καθεστώς των επιδοτήσεων, που είχαμε μέχρι τώρα;
• Γιατί μέχρι σήμερα υπήρχαν 130 διαφορετικά τιμολόγια; (Energypress 23-12-2023)
• Γιατί κάθε εταιρία παροχής ρεύματος το χρεώνει όπως τής γουστάρει και δεν έχουν όλες την ίδια τιμή;
• Μπορούν όλοι, οι 7.560.000 καταναλωτές κάθε 1^η του μήνα να μπαίνουν στο Ιντερνετ, στην ιστοσελίδα της Ρυθμιστικής Αρχής, και να διαβάζουν τιμές; Για παράδειγμα, ο μπάρμπα Μήτσος, που δεν έχει Ιντερνετ, και η θεια μου η Αμερσούδα, πώς θα το μαθαίνουν;
• Ποια είναι αυτή η Ρυθμιστική Αρχή, και τι σχέση έχει με το ρεύμα που ξοδεύουμε;
• Όταν λέει ότι εξαιρούνται οι «ευάλωτοι», τι σημαίνει αυτό; Ποιοι είναι οι ευάλωτοι;
• Όταν λέμε «κυμαινόμενα» τι σημαίνει αυτό; Πόσο θα κυμαίνονται;
• Όταν λέμε «σταθερά» τι σημαίνει αυτό; Και για πόσο καιρό θα είναι σταθερά, για ένα μήνα ή για πάντα;
• Όταν λέμε «δυναμικά» και πορτοκαλί, τι σημαίνει αυτό; Και τι σημαίνει ότι αυτά θα τα έχουν μόνο όσοι καταναλωτές έχουν «έξυπνους μετρητές;». Δηλαδή, τι ακριβώς είναι και τι θα κάνουν αυτοί οι έξυπνοι μετρητές; Κι αν δεν έχω τέτοιο μετρητή, πόσο κάνει να τον αγοράσω; Από πού; Και ποιος θα τον εγκαταστήσει; Και πόσο θα πληρώσω τα εργατικά την εγκατάσταση;
• Τα πράσινα τιμολόγια θα έχουν «κοινό τύπο υπολογισμού». Δηλαδή, ποιος είναι αυτός ο τύπος;
• Και από πού θα τον ξέρω;
• Τα πράσινα τιμολόγια, παρ’ ότι θα έχουν κοινό τύπο υπολογισμού, δεν θα είναι ίδια, αλλά θα διαφέρουν «επειδή η κάθε εταιρία έχει διαφορετικά περιθώρια κέρδους και διαφορετικές εκπτώσεις». Δηλαδή, κάθε μήνα θα βγάζουν διαφορετικές τιμές, που θα διαφέρουν και μεταξύ τους;
• Ποια είναι αυτή η ΡΑΑΕΥ στην ιστοσελίδα της οποίας κάθε 1^η του μήνα θα κοινοποιείται η τιμή χρέωσης; (που θα συγκεντρώνει τα πράσινα τιμολόγια όλων των παρόχων);
• «Η τιμή του κάθε προμηθευτή θα είναι «κλειδωμένη» για ολόκληρο τον μήνα, με πάγιο έως 5 ευρώ» Τι είδους πάγιο είναι αυτό;
• Δηλαδή, από τον επόμενο μήνα η τιμή θα ξεκλειδώνει και θα είναι διαφορετική;
• «Δεν προβλέπεται τέλος πρόωρης αποχώρησης». Τι σημαίνει πρόωρη αποχώρηση;
• «Στα κίτρινα τιμολόγια η τιμή θα εξαρτάται από τις διακυμάνσεις της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρισμού» Ποια είναι αυτή η χονδρεμπορική αγορά; Τι ρόλο παίζει;
• Γιατί θα έχει διακυμάνσεις;
• «Στην γενική αυτή κατηγορία υπάγονται τρεις υποκατηγορίες, καθώς τα προϊόντα ποικίλουν από εταιρεία σε εταιρεία. Πρώτον, είναι αυτά στα οποία ο πελάτης θα γνωρίζει εκ των προτέρων την τιμή χρέωσης (η τιμή θα καθορίζεται στην αρχή του μήνα κατανάλωσης). Δεύτερον, αυτά στα οποία ο πελάτης μαθαίνει εκ των υστέρων την τιμή χρέωσης (μετά δηλαδή τη λήξη της περιόδου τιμολόγησης). Τρίτον, τα μεικτά προϊόντα , αυτά που συνδυάζουν σταθερή και μεταβλητή χρέωση. Ούτε εδώ προβλέπεται τέλος πρόωρης αποχώρησης».

Κι από πού και πώς θα τα καταλαβαίνουμε όλα αυτά τα μυστήρια;

• Στα μπλε τιμολόγια «θα υπάρχει τέλος πρόωρης αποχώρησης ως εγγύηση για την εταιρεία, καθώς αυτή αναλαμβάνει να «κλειδώσει» για τον πελάτη σταθερή τιμή για μια μακρά περίοδο».

Δηλαδή, ποιος θα αποχωρεί; Και γιατί να αποχωρεί; Κι από πού θα αποχωρεί; Και πόσο θα πληρώνει αυτός που θα αποχωρεί;

• Τα πορτοκαλί τιμολόγια γιατί λέγονται «δυναμικά»; Τι σημαίνει ότι θα ισχύουν μόνο για όσους έχουν «έξυπνους» μετρητές; Δηλαδή όλοι οι άλλοι που δεν έχουν τέτοιους μετρητές είναι βλάκες;
• «Η τιμή είναι μεταβλητή, αφορά συγκεκριμένες χρονικές ζώνες, και με αυτό το προϊόν ο καταναλωτής επωφελείται τις ώρες που η τιμή του ρεύματος είναι χαμηλή».

Ποιες είναι αυτές οι «συγκεκριμένες» χρονικές ζώνες;

• Πότε η τιμή θα είναι χαμηλή;
• «Στο προ επιδοτήσεων καθεστώς, εκτός από την αδυναμία σύγκρισης των διαφορετικών μεταξύ τους προϊόντων των παρόχων, τα περισσότερα, (όσα συνδέονταν με ρήτρα αναπροσαρμογής), είχαν το μειονέκτημα ότι δεν επέτρεπαν στον καταναλωτή να ξέρει την τελική τιμή εκ των προτέρων (ex ante). Δηλαδή, η παράμετρος της χονδρικής τιμής που ελάμβαναν υπόψη, κλείδωνε μετά την έναρξη του μήνα τιμολόγησης. Έτσι, ο καταναλωτής δεν γνώριζε από την αρχή ποια τιμή θα πληρώσει για όλο τον τρέχοντα μήνα, παρά εκ των υστέρων (expost)».

Δηλαδή, τώρα θα πληρώνουμε ex ante, ή ex post;

• «Δεν μπορεί στην διάρκεια του μήνα η τιμή στο πράσινο τιμολόγιο να αλλάζει, γιατί στο παρελθόν τον τόνο έδιναν μεταξύ άλλων τιμολόγια «κράχτες», δηλαδή φθηνά στην αρχή, αλλά ακριβότερα στην πορεία. Έτσι, καταναλωτές που αγόραζαν ένα τιμολόγιο τον Απρίλιο συνειδητοποιούσαν τον Μάιο ότι έχει αυξηθεί, άλλοι που έμπαιναν στο ίδιο προϊόν το Μάιο συνειδητοποιούσαν την αύξηση τον Αύγουστο, κ.ό.κ.».

Δηλαδή, ζήσε Μάη να φας τριφύλλι…

• «Στο πράσινο τιμολόγιο θα μεταπέσουν από την 1η Ιανουαρίου του 2024, όλοι οι καταναλωτές που δεν θα έχουν επιλέξει μέσα στο 2023 κάποιο συγκεκριμένο είδος τιμολογίου. Εκτιμάται ότι στο πράσινο τιμολόγιο θα ενταχθούν σε πρώτη φάση πάνω από το 70% των καταναλωτών, ήτοι πάνω από 5 εκατομμύρια καταναλωτές επί ενός συνόλου 7,5 εκατομμυρίων. Εφόσον, ωστόσο, επιθυμούν κάποιο άλλο προϊόν, αρκεί να κάνουν μία απλή δήλωση στον πάροχό τους έως τις 31/01/2024 και θα παραμείνουν στο προηγούμενο τιμολόγιο (κίτρινο, μπλε, πορτοκαλί)».

Και πώς θα κάνουν αυτήν την δήλωση;

• «Μετά την 1^η Ιανουαρίου μπορεί κανείς να ενταχθεί στο πράσινο τιμολόγιο χωρίς να πρέπει να πληρώσει κάποια ποινή στον πάροχο για πρόωρη αποχώρηση. Μοναδική εξαίρεση αποτελούν τα σταθερά τιμολόγια, που από τη φύση τους έχουν μακροχρόνιες συμβάσεις».

Ποια είναι αυτά τα σταθερά τιμολόγια, και τι είδους μακροχρόνιες συμβάσεις έχουν;

• «Η λογική των νέων μέτρων είναι ότι, επειδή μέσω του κοινού κυμαινόμενου τιμολογίου θα φαίνεται πλέον ποιος είναι ο ακριβότερος στην αγορά, οι εταιρείες θα σπεύσουν να πάρουν πελάτες από αυτό και να το μεταφέρουν στα άλλα τους προϊόντα. Και για τους επόμενους 12 μήνες, όσο και η διάρκεια αυτού του κοινού τιμολογίου, θα ενισχυθεί αναπόφευκτα ο ανταγωνισμός, με αναβάθμιση της γκάμας των προιόντων τους, νέες παροχές και καλύτερες χρεώσεις, γεγονός που πιθανώς να οδηγήσει σε ευρύτερη μείωση των τιμών».

Ποιας γκάμας; Και τι είδους «ανβάθμιση»;

• «Τα κίυτρινα κυμαινόμενα τιμολόγια που διατίθενται στην αγορά από όλους τους παρόχους, φυσικά και από τη ΔΕΗ, είναι πιθανό να αποδειχθούν φθηνότερα από τα αντίστοιχα πράσινα, καθώς το πράσινο εμπεριέχει το ρίσκο της πρόβλεψης, αφού ο πάροχος θα ανακοινώνει τιμή για τον τρέχοντα μήνα βάσει της μέσης χρηματιστηριακής τιμής του προηγούμενου μήνα και των δύο προηγούμενων μηνών. Το μειονέκτημα ωστόσο, στα υπόλοιπα, είναι η αδυναμία σύγκρισης αφού δεν περιλαμβάνουν πανομοιότυπες παραδοχές και ίδιες φόρμουλες υπολογισμού, σε αντίθεση με τα πράσινα»…
• «Δεν θα είναι δυνατό να μπορεί να συγκρίνει κανείς τις τιμές και των άλλων προϊόντων όπως θα μπορεί με το πράσινο, διότι οι τρεις χρωματικές κατηγορίες (κίτρινο, μπλε, πορτοκαλί) στις οποίες ομαδοποίησε το υπουργείο όλα αυτά τα δεκάδες τιμολόγια που προϋπήρχαν δεν είναι παρά γενικές ομαδοποιήσεις. Κάθε εταιρεία συνεχίζει να χρησιμοποιεί τις δικές της φόρμουλες, διαφορετικά μοντέλα και άλλους όρους υπολογισμού της τελικής τιμής. Κάποια είναι συνδεδεμένα με επιπλέον υπηρεσίες, άλλα όχι. Κάποια έχουν διαφορετικό ύψος παγίου από άλλα, για μερικά οι παράμετροι υπολογισμού των διακυμάνσεων της χρηματιστηριακής τιμής διαφέρουν από άλλα. Άλλωστε, αν υπήρχε η δυνατότητα σύγκρισης αυτών των τριών κατηγοριών (κίτρινα, μπλε, πορτοκαλί), θα εξέλειπε και η ανάγκη δημιουργίας ενός νέου τιμολογίου, του πράσινου. Αυτό είναι και το πλεονέκτημα του τελευταίου»…
• «Οι καταναλωτές έχουν περιθώριο να περιμένουν μέχρι την 1η /1/ 2024 ώστε να ανακοινωθούν οι τιμές και να μπορούν να κάνουν εύκολα τη σύγκριση στο πράσινο τιμολόγιο. Δεν χρειάζεται να επιλέξουν νωρίτερα, όπως υποδεικνύουν κάποιες επιστολές που αποστέλλουν πάροχοι στους πελάτες τους. Την 1η Δεκεμβρίου, όλοι οι πάροχοι ανακοίνωσαν τα περισσότερα από τα βασικά στοιχεία της φόρμουλας υπολογισμού του πράσινου τιμολογίου, απουσιάζει όμως μια σημαντική παράμετρος, την οποία θα προσθέσουν στο τέλος του μήνα. Τη μέση τιμή χονδρικής της αγοράς ηλεκτρισμού για το Δεκέμβριο»…
• Οι χρεώσεις που ανακοίνωσαν οι πάροχοι μάς προσφέρουν μια πρώτη εικόνα ως προς τις τιμές που θα ανακοινωθούν την 1η Ιανουαρίου. Αν και δεν είναι οι τελικές, καθώς απομένει να μπει στη μαθηματική φόρμουλα και η μέση χρηματιστηριακή τιμή του Δεκεμβρίου, εντούτοις οδηγούν στο συμπέρασμα ότι δεν θα έχουμε μεγάλες διαφορές από τις σημερινές τιμές. Κάνοντας κάποιες υποθέσεις για την πορεία της μέσης χονδρικής το μήνα Δεκέμβριο, προκύπτει ότι η λιανική θα διαμορφωθεί από τα 15 λεπτά η κιλοβατώρα – όσο δηλαδή έφτανε και τους προηγούμενους μήνες μετά την κρατική επιδότηση – μέχρι τα 20 λεπτά…

(πηγή: Liberal.gr)