Απο που πήρε το όνομα της η Λήμνος

Από πού πήρε το όνομα της η Λήμνος; 

 Γράφει ο Θόδωρος Δημητριάδης

Για να βρούμε την ετυμολογία των ονομάτων των ελληνικών νησιών θα πρέπει να λάβουμε υπ’ όψιν μια σειρά παράγοντες, όπως η ορθογραφία, η γραμματική, η μυθολογία των λαών της Ελλάδας, αλλά και τη γεωμορφολογία του κάθε τόπου. Υπάρχουν, δηλαδή, πολλές εκδοχές και συχνά κάποιο ιστορικό γεγονός που ξεκινάει από την αρχαιότητα. Για παράδειγμα το νησί Αγκίστρι, ονομαζόταν Κεκρυφάλεια, και έτσι οι αρχαίοι Έλληνες καταλάβαιναν ότι επρόκειτο για ύφαλο., δηλαδή κρυμμένο βράχο κάτω από την επιφάνεια της θάλασας. Πίσω, λοιπόν,  από τα ονόματα κρύβεται συχνά η προϊστορία του τόπου.

Λήμνος

Η επικρατέστερη εκδοχή είναι ότι προέρχεται από το λήιον πεδίον, που αναφέρει ο Όμηρος, δηλαδή την πολύ πλούσια πεδιάδα, φράση που πραγματικά αντικατοπτρίζει τη Λήμνο, η οποία ήταν και είναι ο σιτοβολώνας του Αιγαίου. Η λέξη «λήιον» σημαίνει σπαρμένο χωράφι, ενώ η λέξη «ληίς» σημαίνει κοπάδι προβάτων. Η σύνθεση αυτών των δύο λέξεων δίνει την ονομασία που έχει μέχρι σήμερα, δηλαδή νησί κοπαδιών προβάτων. Πράγματι, από την αρχαιότητα η Λήμνος υπήρξε το πεδινότερο νησί του Αιγαίου με μεγάλη παραγωγή αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων.

Μια άλλη εκδοχή, λιγότερο σχετική – ή και καθόλου σχετική –  λέει ότι το όνομα προέρχεται από φοινικική λέξη και σημαίνει λευκή, άσπρη, λαμπερή.

Αυτό όμως δεν ταιριάζει με το ηφαιστιογενές χώμα του νησιού.

Κεφαλονιά

Από τον ήρωα Κέφαλο, τον πρώτο ηγεμόνα του νησιού, ο οποίος ήταν Αθηναίος αρχηγός και γιος του Διονύσου.

Χίος

Από την Χιόνη, κόρη του Ποσειδώνα.

Σάμος

Από την μυκηναϊκή λέξη «σάμη» ή «σάμος», η οποία σημαίνει ύψωμα δίπλα στην ακτή. Η γεωμορφολογία της Σάμου επιβεβαιώνει αυτήν την ονομασία, αφού το νησί έχει αρκετά βουνά και υψώματα.

Λευκάδα

Σύμφωνα με τον Όμηρο προέρχεται από το «λευκάς» γιατί ήταν λευκογαία, είχε δηλαδή άσπρο χώμα.

Κως

Από το «Κωfoς» (το f αντιπροσωπεύει το αρχαίο δίγαμμα), το οποίο σημαίνει νήσος με πολλά σπήλαια. Από το «κωfoς» προκύπτει η λέξη cave, στα αγγλικά, καθώς επίσης και το όνομα του καβουριού, το καβούκι του οποίου θυμίζει σπήλαιο.

Τήνος

Από την αρχαία ελληνική ρίζα «ταν», η οποία μας έδωσε το «ταναός» που σημαίνει μακρύς, λόγω του σχήματός του νησιού

Ιθάκη

Από το «ιθύς», που σημαίνει ευθύς, ίσιος, μακρύς. Η μακρόστενη νήσος. Από το «ιθύς» προκύπτει και ο ιχθύς, το ψάρι, επειδή είναι κι αυτό μακρόστενο.

Σίφνος

Πήρε το όνομά της από τον ήρωα Σίφνο, ο όποιος ήταν γιος του ήρωα Σουνίου και πρωτοκατοίκησε το νησί.

Παξοί

Από τη λέξη «πάθος», το ερωτικό πάθος. Ο Ποσειδώνας έχοντας ερωτευτεί παράφορα τη νύμφη Αμφιτρίτη, μπορούσε να την κάνει δική του μόνο αν της χάριζε μια δική της γη, όπως εκείνη του ζήτησε. Έτσι σήκωσε την κοσμική του τρίαινα, έκοψε ένα κομμάτι από την Κέρκυρα, το οποίο μετακίνησε λίγο νοτιότερα και εκεί, στους Παξούς, στέγασε τον έρωτά του με τη νύμφη.

Πόρος

Ο Πόρος είναι στην ουσία δύο νησιά. Ανάμεσα τους υπάρχει ένας μικρός πόρος, ένα πέρασμα δηλαδή.

Φολέγανδρος

Από τον πρώτο οικιστής της, τον Φολέγανδρο, γιο του Μίνωα, ο οποίος έφερε στο νησί μεγάλο πληθυσμό Κρητών.

Σέριφος

Από τη ρίζα «σερ», η οποία έχει δώσει το σέριφον, θαλάσσιο φυτό και διάφορα άλλα ονόματα βοτάνων. Δηλώνει την πλούσια σε ιαματική χλωρίδα νήσο, με πλούσιο υπέδαφος.

Αίγινα

Από την κόρη του Θεού Ασωπού, Αίγινα, την οποία ερωτεύτηκε ο Δίας και την ξεμονάχιασε σ’ αυτό το νησί.

Αλόννησος

Από την αρχαία ελληνική λέξη « αλς» (=θάλασσα) συν τη λέξη νησί. Πρόκειται δηλαδή για ένα νησί καταμεσής της θάλασσας. Το όνομα της το πήρε επί βασιλείας Όθωνα, το 1838.

Άνδρος

Από τον ήρωα Άνδρο ή Ανδρέα, ο οποίος ήταν περίφημος μάντης.

 

Αστυπάλαια

Ονομάστηκε έτσι γιατί υπήρξε ένα από τα παλαιότερα άστεα, δηλαδή πόλεις του Αιγαίου.

Αμοργός

Από την αμόργη, ένα φυτό από το οποίο οι αρχαίοι έφτιαχναν ένα εξαιρετικό λινάρι, ένα διάφανο λινό ύφασμα με το οποίο έφτιαχναν τα αμοργινά ιμάτια, δηλαδή τους καλύτερους χιτώνες.

Εύβοια

Η χώρα με τα καλά βόδια, από τις πολλές αγέλες βοδιών που είχε εκεί. Ως γνωστόν τα βόδια καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες φαγητού και δεν θα μπορούσαν να επιβιώσουν σε μικρό νησάκι. Μάλιστα στα νομίσματα της Εύβοιας στην αρχαιότητα, σύμβολο ήταν η αγελάδα.

Ζάκυνθος

Από τον Ζάκυνθο, γιο του πρίγκιπα Τρώα, γενάρχη των Τρώων. Όταν τέλειωσε η τρωική εκστρατεία, ο Ζάκυνθος με τον λαό του έφυγε από την Τροία και κατοίκησαν σ’ αυτό το νησί, που πήρε το όνομά του.

Κύθηρα

Το όνομά τους σημαίνει «τα κρυφά» γιατί σε αυτά γεννήθηκε εν κρυπτώ η Αφροδίτη (κεύθω =κρύβω, επομένως Κύθηρα = τα καλά κρυμμένα). Ο μύθος λέει ότι η θεά γεννήθηκε στα κύματα κοντά στην Κύπρο, όμως την έβαλαν σε ένα κοχύλι για να κρατηθεί μυστική η γέννα της και την «έκρυψαν» σε ένα άλλο νησί μέχρι να μεγαλώσει. Είναι χαρακτηριστικό άλλωστε ότι τα Κύθηρα στην αρχαιότητα ήταν προορισμός για γαμήλια ταξίδια, ένα νησί βαθιά… αφροδισιακό ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο.

Μήλος

Από τον ήρωα Μήλο, ο οποίος κατοίκησε πρώτος το νησί. Ο Μήλος κάποτε πήγε στην Κύπρο, όπου γνώρισε τον Άδωνι και οι δυο νέοι έγιναν φίλοι με παροιμιώδη φιλία. Όταν πέθανε ο Άδωνις, ο Μήλος αυτοκτόνησε κάτω από ένα δέντρο το οποίο έκτοτε ονομάστηκε μηλιά.

Νάξος

Όταν την αποίκησε ο ήρωας Νάξος, γιος του Ενδημίωνα, του εραστή της Σελήνης, ονομάστηκε από τον ήρωα με το σημερινό της όνομα.

Πάρος

Το όνομα του νησιού σημαίνει «παραλία». Πάρος, λοιπόν, ένα νησί με ωραίες παραλίες.

Σκιάθος

Από την σκιά επειδή είναι πολύ σκιερή νήσος με πολλά δέντρα. Μία άλλη ερμηνεία αναφέρει ότι το όνομα προκύπτει από τη σκιά του Άθω, η οποία «πέφτει» πάνω στο νησί.

Ικαρία

Από τον Ίκαρο, ο οποίος προσπαθώντας να πετάξει με κέρινα φτερά, έπεσε στη θάλασσα και τα κύματα ξέβρασαν το σώμα του στο νησί.

Κρήτη

Το όνομά της σημαίνει κραταιή, αυτή που είναι κράτος, δηλαδή ισχυρή, δυνατή. Η Κρήτη υπήρξε η μεγαλύτερη θαλασσοκράτειρα του κόσμου και οι πρώτοι της φύλακες ήταν οι Κουρήτες από τους οποίους πήραν το όνομά τους οι Κρήτες.

(πηγή: iefimerida 6-10-19)

Η φωτογραφία είναι της limnosgalleri Φυσική Πινακοθήκη Λήμνου από τους σιτοβολώνες της Λήμνου 22-5-13