Άθως σκιάζει νώτα Λημνίας βοός

Άθως σκιάζει νώτα Λημνίας βοός

Γράφει ο Θόδωρος Δημητριάδης

Το είπε ο  Σοφοκλής, ο αρχαίος Έλληνας τραγωδός, δηλαδή ότι, όταν ο ήλιος βασιλεύει πίσω από το όρος Άθως του Αγίου Όρους, η σκιά που ρίχνει είναι τόσο μεγάλη, πού φτάνει μέχρι τη Λήμνο – που έχει σχήμα αγελάδας.

Μια άλλη εκδοχή είναι ότι η σκιά έφτανε μέχρι το άγαλμα μιας αγελάδας που βρισκόταν στημένο σε μια πλατεία της αρχαίας Μύρινας (πιθανότατα εκεί που σήμερα βρίσκεται η αφετηρία των ΚΤΕΛ).
Αυτό δεν είναι τυχαίο. Για να το πει ο Σοφοκλής κάτι ήξερα, είχε «ιδίαν αντίληψη» αλλιώς δεν είναι δυνατό να είναι τόσο λεπτομερής και παραστατικός. Πρέπει να καθόταν κάπου στη δυτική πλευρά του νησιού, λ.χ. στον Καρβουνόλακα, Τον Αγιάννη Κάσπακα, τον Αυλώνα, τον Άγιο Αθανάσιο, τον Πέτασσο, τα Ρηχά Νερά, τον Ρωμέϊκο, στη χερσόνησο του κάστρου της σημερινής Μύρινας, στο Πετεινάρι του Πλατύ ή στον Φακό, κι από εκεί να απολάμβανε κι αυτός, όπως εμείς σήμερα, το μαγικό ηλιοβασίλεμα.

Και πρέπει να ήταν οπωσδήποτε καλοκαίρι. Γιατί;

Διότι μόνο το καλοκαίρι ο ήλιος δύει ακριβώς πίσω από τον Άθω του Αγίου Όρους. Όλες τις άλλες εποχές δύει πιο αριστερά, κάπου στα νότια, ας πούμε πίσω από τον Όλυμπο ή το Πήλιο.

Στις 21 Δεκεμβρίου, που είναι το χειμερινό ηλιοστάσιο, ο ήλιος δύει στο μακρινότερο σημείο από τον Άθω. Στη συνέχεια, προοδευτικά «ανεβαίνει» προς τα δεξιά και πλησιάζει το Άγιο Όρος και κατά την εαρινή ισημερία, δηλαδή στις 21 Μαρτίου, δύει ακριβώς στη Χαλκιδική, πολύ κοντά στο Άγιο Όρος.

Τέλος, τον Μάιο και τον Ιούνιο δύει ακριβώς πίσω από τον Άθω και στις 21 Ιουνίου, που είναι το θερινό ηλιοστάσιο, έχει ήδη διαγράψει το περίγραμμα του Άθω και δύει ακριβώς δεξιά του, περίπου εκεί που είναι τα μοναστήρια της βορειοανατολικής πλευράς του Αγίου Όρους (Μεγίστης Λαύρας, Ιβήρων, Παντοκράτορος, Βατοπεδίου κ.ά.) και η Ιερισσός της Χαλκιδικής.

Ο Άθως από τη Λήμνο φαίνεται πολύ κοντά, απέχει μόλις 38 ναυτικά μίλια κι έχει ύψος πάνω από 2.000 μέτρα. Στα πόδια και στις πλαγιές του είναι κτισμένα τα 20 μοναστήρια του Αγίου Όρους. Όταν ο καιρός είναι καλός, ιδίως μετά από βροχή, διακρίνεται πολύ καθαρά, σαν να είναι πολύ κοντά, θαρρείς ότι μπορείς να μπεις σε μια βάρκα και να τον φτάσεις σε 15 λεπτά.

Η δυτική πλευρά της Λήμνου (Φακός, Θάνος, Πλατύ, Μύρινα, Ρηχά Νερά, Αυλώνας, Αη-Γιάννης Κάσπακα, Καρβουνόλακας, Μούρτζουφλος) έχει πάντα ήσυχη θάλασσα, «σαν λάδι». Όταν έχει απόλυτη ησυχία και δεν πετάνε γλάροι, αν προσέξεις θα ακούσεις από κάποιο μοναστήρι να χτυπά κάποιο μάνταλο ή καμπάνα για τον εσπερινό.

Η θάλασσα ανάμεσα στη Λήμνο και το Άγιο Όρος είναι πολύ βαθιά. Αυτό το ξέρουν οι Λημνιοί ψαράδες που ψαρεύουν ξιφίες, τόνους, γοφάρια και παλαμίδες, στο βόρειο ακρωτήρι της Λήμνου, τον Μούρτζουφλο.

Στην πρόσφατη παρουσίαση της Λήμνου από την τηλεόραση της ΕΡΤ ανάμεσα στα άλλα έδειξε και έναν τεράστιο τόνο αλιευμένο στην περιοχή αυτή, δύο μέτρα και βάρο 70 κιλά.

Όποιος ταξιδεύει σ’ αυτήν την περιοχή από την Καβάλα πάντα συναντά κοπάδια από μεγάλα δελφίνια να παίζουν και να πηδούν έξω απ’ το νερό.

Συνήθως

Όταν λοιπόν το βραδάκι ο ήλιος βασιλεύει πίσω από τον Άθω, η εικόνα είναι μαγική. Έχεις την αίσθηση ότι το Αιγαίο είναι μια τεράστια λίμνη, μέσα από την οποία στο βάθος του ορίζοντα στο πέλαγος αναδύεται το Άγιο όρος, με τον Άθω να στεφανώνεται από χρυσοκόκκινα συννεφάκια, ενώ οι βάρκες των ψαράδων στο ανοιχτό πέλαγος στολίζουν σαν σημαδάκια την επιφάνεια της θάλασσας.

Είναι η ώρα του εσπερινού στις μονές. Αν είσαι έτοιμος να απολαύσεις το βραδινό σου, κάνε το σταυρό και την προσευχή σου πριν αρχίσεις να απολαμβάνεις τα νόστιμα πιάτα και το κρασάκι που θα σου σερβίρουν.

Κάτι ήξερε ο Σοφοκλής που έγραψε για τα ηλιοβασιλέματα στη Λήμνο.

Κάτι ξέρουν όσοι είναι στις παραλιακές ταβέρνες και καφετέριες τα βραδάκια στη Λήμνο και απολαμβάνουν το ψαράκι, το φραπεδάκι ή το παγωτό τους με θέα απέναντι τον Άθω και το ανοιχτό πέλαγος.

Αν είσαι μερακλής στο φαγητό πρέπει να πας στη Λήμνο.

Αν είσαι ρομαντικός τύπος, πρέπει οπωσδήποτε να πας Λήμνο!

Ούτε Μύκονο ούτε Σαντορίνη. Το καλύτερο ηλιοβασίλεμα, το πιο τέλειο, είναι στη Λήμνο!