Κουτσουπιά και πασχαλιά – Δεν είναι το ίδιο

Κουτσουπιά και πασχαλιά – Δεν είναι το ίδιο

Γράφει ο Θόδωρος Δημητριάδης

Άλλο κουτσουπιά κι άλλο πασχαλιά. Μοιάζουν πολύ, αλλά δεν είναι ίδια. Η κουτσουπιά ανθίζει πρώτη, τον Μάρτιο, ενώ η πασχαλιά λίγο αργότερα, τον Απρίλιο, ακριβώς το Πάσχα, όπως λέει και το όνομα της.

Η κουτσουπιά είναι ένα φυλλοβόλο διακοσμητικό δέντρο, με καταγωγή από την ανατολική Μεσόγειο. Αγαπημένη για τα εκπληκτικά, πλούσια άνθη της, που ντύνουν μωβ τα κλαδιά της, Εντυπωσιάζει μέσα στο τοπίο, με μια άγρια και φυσική ομορφιά. Είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο δέντρο της Μεσογειακής και της ελληνικής υπαίθρου που ξεχωρίζει κάθε άνοιξη στους αγρούς με τα πυκνά μωβ άνθη της. Φτάνει σε ύψος τα πέντε μέτρα και η περίοδος ανθοφορίας της είναι από τα τέλη Φεβρουαρίου μέχρι και τα τέλη Απριλίου. Αναπτύσσεται τόσο κοντά στη θάλασσα όσο και στο βουνό. Την βλέπουμε συχνά και σε πάρκα στις πόλεις ως καλλωπιστικό δέντρο. Στα Αγγλικά αναφέρεται ως ‘Δέντρο του Ιούδα’ από παράφραση του arbre de Judée (δέντρο της Ιουδαίας).

Τα άνθη της κουτσουπιάς δεν έχουν καθόλου άρωμα.

Αντίθετα, τα άνθη της πασχαλιάς έχουν έντονο και γλυκό άρωμα.

Στο νησί Mackinac, στη λίμνη του Michigan, ανάμεσα σε Αμερική και Καναδά, γίνεται κάθε χρόνο, από το 1949, στα μέσα του καλοκαιριού, δεκαήμερο φεστιβάλ των πασχαλιών, που περιλαμβάνει επισκέψεις στους κήπους και τα πάρκα του νησιούμ εκεί όπου υπάρχουν πολλές ποικιλίες πασχαλιάς με άνθη άσπρα, ροζ ή μωβ, καθώς και παρελάσεις με άλογα στολισμένα στο λαιμό με γιρλάντες από άνθη πασχαλιάς. Υπάρχουν εκατοντάδες ονομαστές ποικιλίες πασχαλιάς που διακρίνονται από το σχήμα, το χρώμα και το μέγεθός τους. Τα χρώματα αρχίζουν από το κατάλευκο, το κίτρινο μέχρι το σκούρο μωβ. Μερικές είναι δίχρωμες. Οι ποικιλίες επίσης, διαφέρουν και ως προς το άρωμα και την περίοδο της άνθισής τους.

Λέγεται ότι, αν ο χειμώνας είναι βαρύς, η πασχαλιά θα βγάλει πολλά άνθη. Αν πάλι, είναι ελαφρύς, όπως ήταν φέτος, θα βγάλει λιγότερα. Γενικά, είναι φυτό που δεν αντιμετωπίζει προβλήματα με ασθένειες και εχθρούς. Οι πασχαλιές έχουν ένα λεπτό άρωμα που πολλοί περιγράφουν ως τριαντάφυλλου που αναμειγνύεται με μια υποψία της βανίλιας.

Η πασχαλιά ήταν πολύ γνωστή από την αρχαιότητα. Η ελληνική μυθολογία αναφέρει ότι κάποτε υπήρχε μια πανέμορφη Νύμφη ή Σειρήνα που ο θεός Πάνας ερωτεύτηκε παράφορα. Η Νύμφη για να γλυτώσει από το θεό που την κυνηγούσε, μεταμόρφωσε τον εαυτό της σε αρωματικό θάμνο, τη γνωστή μας πασχαλιά.

Τα μωβ άνθη της Πασχαλιάς συμβολίζουν τα πρώτα συναισθήματα της αγάπης, ενώ το λευκό αντιπροσωπεύει την νεανική αθωότητα.

Η πασχαλιά θεωρείται επίσης ένα πνευματικό φυτό που με το άρωμά του προάγει την σωματική, συναισθηματική και πνευματική θεραπεία.

Πολλοί χριστιανικοί μύθοι έχουν γραφτεί για την πασχαλιά. Ένας από αυτούς λέει ότι η πασχαλιά πρόσφερε τον ίσκιο της στην Παναγία μαζί με τον Ιωσήφ και το μικρό Χριστό, όταν φυγαδεύτηκαν στην Αίγυπτο για να τον σώσουν από το διωγμό του Ηρώδη. Η Παναγία το ευλόγησε, να μοσχοβολάει και να είναι πάντα γεμάτο με πανέμορφα λουλούδια. Ωστόσο το όνομά της η πασχαλιά το πήρε αργότερα όταν σταυρώθηκε ο Ιησούς στο Γολγοθά, εκεί κοντά είχε φυτρώσει αυτό το δένδρο, η πασχαλιά, που από τη θλίψη του, μαράζωσε και μαράθηκε. Τρεις μέρες αργότερα όμως, μετά την Ανάσταση, το μικρό δένδρο ζωντάνεψε και μάλιστα γέμισε με πανέμορφα μωβ λουλούδια, για να γιορτάσει και αυτό το χαρμόσυνο γεγονός. Αυτός είναι και ο λόγος που ονομάσθηκε πασχαλιά.

Η πασχαλιά χρησιμοποιείται πολύ, για τον στολισμό του Επιταφίου και της εκκλησίας τη Μεγάλη Εβδομάδα, καθώς «ντύνεται» στο μωβ, βαμμένη με τη θλίψη της Μεγάλης Παρασκευής, ενώ άλλες είναι λευκές για την ημέρα της Ανάστασης.

(Η φωτογραφία είναι του Ξενοφώντα Μικρώνη)