Φέτα καλαθάκι Λήμνου

Του Θεόδωρου Δημητριάδη

Αποτελεί ένα φαινόμενο, με το οποίο ασχολούνται οι διεθνείς γευσιγνώστες, πώς έχει κατακτήσει τις διακρίσεις ανάμεσα σε χιλιάδες γαλακτοκομικά προϊόντα και έχει γίνει παγκόσμια γνωστή. Κοντεύει μάλιστα να εκτοπίσει στις προτιμήσεις τα πασίγνωστα κίτρινα τυριά.

Όλα ξεκινούν από την πρώτη ύλη, από το γάλα. Και πιο συγκεκριμένα, από αυτά που βόσκουν τα πρόβατα της Λήμνου.

Ελεύθερη βοσκή στις όμορφες και εύφορες πλαγιές του νησιού, ηλιοφάνεια, τρυφερά αγριόχορτα και αρωματικά φυτά, θυμάρι, ένα μικροκλίμα ιδανικό και μια παράδοση αιώνων, απ’ την εποχή του Όμηρου.

Ανέκαθεν η ελληνική φέτα αποτελούσε τον “λευκό χρυσό” των ελληνικών τυριών, με μοναδική υφή και γεύση, και προέλευση που πηγαίνει στα βάθη των αιώνων, αφού συγκαταλέγεται στα πιο παλιά τυριά στον κόσμο. Γι’ αυτό και διακρίνεται με την ονομασία Π.Ο.Π. (προστατευόμενη ονομασία προέλευσης), που ζηλεύουν πολλές χώρες και προσπαθούν να την αντιγράψουν, όπως η Δανία, η Γαλλία και η Γερμανία.

Για να αποκαλείται ένα τυρί Φέτα ΠΟΠ, πρέπει να πληρεί κάποιες αυστηρές προϋποθέσεις, όπως το να προέρχεται αποκλειστικά από την ηπειρωτική Ελλάδα και από νησιά, να παρασκευάζεται μόνο από ελληνικό παστεριωμένο αιγοπρόβειο γάλα σε αναλογία πρόβειο τουλάχιστον 70% και γίδινο έως 30%, και να χρησιμοποιείται γάλα μόνο από ελληνικές φυλές προβάτων που τρέφονται με την τοπική χλωρίδα κάθε περιοχής, κυρίως σε ελεύθερες βοσκές. Οι τρίτες χώρες, όπου δεν ισχύει το Ευρωπαϊκό δίκαιο, μπορούν να συνεχίσουν να παράγουν τυριά άλμης και να τα εισάγουν ανεμπόδιστα στην Ε.Ε., με δικά τους όμως ονόματα. 

Η Ελλάδα έχει κι ένα ανεπίσημο ρεκόρ, την μεγαλύτερη ετήσια κατά κεφαλή κατανάλωση φέτας. Στη χώρα μας παράγονται ετησίως πάνω από 150.000 τόνοι φέτας και με τρεις διαφορετικές γεύσεις, υφάλμυρη, υπόξινη και αψιά.

Η φέτα έχει πολλαπλές ωφέλειες στην υγεία μας.

Περιέχει ιστιδίνη είναι ένα απαραίτητο αμινοξύ (ειδικά για τα παιδιά), που δεν παράγεται από τον οργανισμό μας και θα πρέπει να το προμηθευτεί μέσω της διατροφής.  Όταν η ιστιδίνη συνδυάζεται με τη βιταμίνη Β6, δημιουργούνται οι  ισταμίνες, οι οποίες προστατεύουν  από τυχόν τραυματισμούς και ασθένειες. Δρα λοιπόν ευεργετικά στο ανοσοποιητικό.

Επίσης η φέτα έχει υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες, οι οποίες, εκτός από τα άλλα έχουν θετική επίδραση στις εκκρίσεις ινσουλίνης και στον έλεγχο της γλυκόζης.

Όλοι ξέρουμε ότι είναι άριστη πηγή ασβεστίου που προστατεύει την υγεία των οστών, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στην αποφυγή των θρόμβων του αίματος, στην υγεία των νεύρων και στη σωστή συστολή των μυών.

Τέλος, η φέτα είναι μια εξαιρετική πηγή βιταμίνης Α και η περιεκτικότητα σε λιπαρά στο τυρί την καθιστά ευκολότερη την απορρόφηση από το σώμα. Γι’ αυτό παίζει σπουδαίο ρόλο για την ανοσοποιητική λειτουργία, την όραση, την αναπαραγωγή και την επικοινωνία μεταξύ των κυττάρων.

Για τους Λημνιούς η μοναδική νοστιμιά της φέτας καλαθάκι είναι αυτονόητη, δεδομένη και φυσιολογική – όπως με όλα τα προϊόντα του νησιού.

Οι ξένοι όμως τώρα άρχισαν να την ανακαλύπτουν, και να γίνονται φανατικοί μερακλήδες μαζί της. Τώρα ανακάλυψαν και οι διατροφολόγοι και οι επιστήμονες τη μεγάλη θρεπτική της αξία.

Η φέτα καλαθάκι Λήμνου δεν είναι ένα απλό τυρί, αλλά γίνεται επίσης μελίχλωρο, δηλαδή κάτι σαν κεφαλοτύρι (ιδανικό με φλομάρια και κριθαράκι) και σε διάφορες μορφές συσκευασίας, αεροστεγή, βαρελίσια κ.ά.

Και πάει με όλα:

Σκέτη περιχυμένη με ελαιόλαδο και ρίγανη, στην χωριάτικη σαλάτα (Greek salad όπως την λένε οι ξένοι), τυροκαυτερή, μπουγάτσα με τυρί, σαγανάκι με μύδια, μπουγιουρντί με ώριμη ντομάτα, στραπατσάδα, γεμιστά καλαμαράκια, τυροκροκέτες με άνηθο, λευκή σάλτσα στα γεμιστά κολοκυθάκια, την κλασσική τυρόπιτα, κ.ά.