Η εξαιρετική ομιλία του Μητροπολιτη στα Εγκαίνια του Καβείριου !

Κυρία Μενδώνη, υπουργέ πολιτισμού και αθλητισμού,

σας καλωσορίζουμε εδώ στη Λήμνο μας! Στο «ἐυκτίμενον πτολίεθρον» δηλαδή στην καλοκτισμένη πολιτεία της Ομηρικής  Οδύσσειας.

Αξιότιμε κύριε Περιφερειάρχα, αξιότιμε κύριε Δήμαρχε Λήμνου, αξιότιμη κυρία Δήμαρχε Αγίου Ευστρατίου, αξιότιμε κύριε Ταξίαρχε, εντιμότατοι εκπρόσωποι πάσης άλλης αρχής και εξουσίας.

Εάν κάτι όλους μαζί μας συνάζει σ΄αυτό τον χώρο, τούτην την ώρα του φθινοπωρινού δειλινού, είναι  αναμφίβολα η αέναη κίνηση της ελληνικής  ψυχής  στην αναζήτηση του υπερβατικού θείου μυστηρίου, η οποία αποτυπώνεται μέχρι να φτάσουμε στην αποκάλυψη της αλήθειας του Τριαδικού Θεού εν τω προσώπω του Ιησού Χριστού ,στον λεγόμενο «σπερματικό λόγο» των αρχαίων προγόνων μας.  Η αναζήτηση αυτή του θείου μυστηρίου βρήκε  εύφορο έδαφος να αναπτυχθεί και να εκδηλωθεί στα νησιά του ΒΑ Αγαίου και ιδιαίτερα εδώ στο νησί μας, στην Λήμνο μας. Φημισμένη ήδη από τους προϊστορικούς χρόνους , με ασφαλή αγκυροβόλια, εξαίρετη γεωγραφική θέση, σημαντικά οικιστικά κέντρα, εύφορο έδαφος, αλιεύματα και επίσης σπουδαίες μεταλλουργικές επιδόσεις των κατοίκων δεν άργησε να επιδοθεί σε υπερβατικές αναζητήσεις. Εδώ στον αρχαιολογικό χώρο που βρισκόμαστε , αυτόν του Καβειρίου,  οι ανασκαφές από εσάς έφεραν  στο φως το σημαντικότερο θρησκευτικό κέντρο της εποχής στην ευρύτερη περιοχή του ΒΑ Αγαίου με το αρχαιότερο γνωστό τελεστήριο στον ελληνικό χώρο, όπου τελούνταν τα διάσημα σε όλον τον κόσμο τότε και εφάμιλλα των Ελευσινίων, Καβείρια Μυστήρια, των μεγάλων σεπτών θεών σε μια μακρά πορεία μέσα στο χρόνο, από τον 8^ο αιώνα π.Χ. έως την ύστερη αρχαιότητα.

Δεν είναι δική μου αρμοδιότητα να υπεισέλθω και να αναφερθώ σε λεπτομέρειες. Θα μου επιτρέψετε όμως να επισημάνω τρία σημεία, επειδή θεωρώ ότι η δίψα του Λ(λ)όγου και με μικρό και με κεφαλαίο λάμδα είναι χαραγμένη στην ανθρώπινη ψυχή από τον δημιουργό της και αποτυπώνεται σε κάθε εποχή και σε κάθε τόπο ανάλογα με τις πνευματικές δυνατότητες των ανθρώπων της εποχής τους και των κοινωνιών τους. Και εδώ πράγματι στα Καβείρια βρισκόμαστε ενώπιον μιας προηγμένης πνευματικής καταστάσεως, μιας και σκοπός των μυστηρίων ήταν να απομακρύνει τον αρχέγονο και πανανθρώπινο φόβο του θανάτου και να αποκαλύψει αιώνιες αλήθειες  για την τύχη  του ανθρώπου μετά τον θάνατο. Αυτό προκύπτει απ’ το ότι οι Κάβειροι, παιδιά του Ηφαίστου και της νύμφης Καβειρούς,  ικανότατοι μεταλλουργοί που λατρεύονταν εδώ στη Λήμνο, και ως θεοί της θάλασσας, της γονιμότητας και του αμπελιού, θεωρούνταν,  όπως ο Διόδωρος ο Σικελιώτης αναφέρει, η προσωποποίηση της αθανασίας της ψυχής. Και οι αρχαίες πηγές συμφωνούν ότι γεννήθηκαν αυτές στη Λήμνο, όπως το μαρτυρεί και η σχετική αναφορά του Πινδάρου,  « τον εξ αγίας Λήμνου γεννηθέντα Κάβειρον» αναφέρει. Αυτός ο Κάβειρος, τον οποίον οι Λημνιοί πίστευαν ως πρώτο άνθρωπο της γης, και οι Σαμοθράκες στα ίδια μυστήρια αποκαλούσαν «Άδαμο», αντιπροσωπεύει το ανθρώπινο γένος μέσα στην πορεία του στην ιστορία. Θεμελιώδης λοιπόν σκοπός της τελέσεως των μυστηρίων εδώ στα Καβείρια ήταν η ηθικοποίησή του, αφού, όπως πάλι μας μαρτυρεί ο Διόδωρος ο Σικελιώτης, οι μυούμενοι εγίνοντο ευσεβέστεροι, δικαιότεροι και κατά πάντα καλύτεροι. Γι ‘αυτό σε αντίθεση με άλλα μυστήρια, τα Καβείρια του τόπου μας έχουν πανανθρώπινο χαρακτήρα, άντρες και γυναίκες, δούλοι και δουλοπάροικοι, αλλοεθνείς και αλλόπιστοι ήταν δεκτοί προκειμένου  να αναγεννηθούν πνευματικά.

Ένα άλλο σημείο για τους μυημένους στα μυστήρια των Καβείρων, το οποίο αξίζει την προσοχή  μας  ως κορωνίδα πνευματικής τοποθέτησης, αποτελεί επίσης μια άλλη αναφορά του Πινδάρου «ευτυχής  εκείνος ο οποίος είδε αυτό το θέαμα, να κατέρχεται στα βάθη της γης, γνωρίζει το τέλος της ζωής, γνωρίζει τη θεία πηγή». Και επειδή τα πνευματικά ζητήματα της ανθρώπινης ύπαρξης, πάντα διεκδικούν και πρέπει να κατέχουν πρωτεύοντα ρόλο στη ζωή του κάθε ανθρώπου μέσα στην ιστορία και αυτονόητα σε κάθε εποχή,  τι άλλο θα μπορούσε να είναι παρά η βασική αυτή προϋπόθεση και το προπαρασκευαστικό στάδιο η μύηση των Καβειρίων ως  ψυχική κάθαρση του ανθρώπου με ανάγκη να μυηθεί. Αυτή γινόταν στην είσοδο του  ναού των Καβείρων ώστε ο εισερχόμενος να εξαγνιστεί, να απαλλαγεί από το βάρος των αμαρτιών του και να μπορέσει να ακούσει τον λόγο του θεού. Γι’ αυτόν τον σκοπό υπήρχε ειδικός ιερέας,  γνωστός  ως  «Κοής», ο οποίος είχε το αξίωμα να εξαγνίζει ακόμα και το φονιά, αν μετάνιωνε για την πράξη του, «ιερεύς Καβείρων ο καθαίρων φονέα».

Συγκεφαλαιώνοντας  και τερματίζοντας αυτόν τον χαιρετισμό, θα θέλαμε να επισημάνουμε ότι η αποψινή παρουσία μας εδώ , δύο χιλιάδες και πλέον χρόνια μετά τη γέννηση Αυτού που με το φως Του «φαίνει πάσι» και διαλύει τα σκοτάδια της ύπαρξής μας ρίχνοντας άπλετο φως στον σκοτεινό  Άδη των καρδιών μας, περιποιεί περισσή τιμή στο ευσεβές και πρωτοπόρο πνεύμα εκείνων των προγόνων μας  που ετοίμασαν την οδό για να την τελειοποιήσουμε εμείς σήμερα και να λυτρωθούμε από τα δεινά και το άχθος  της αμαρτίας μέσα από τα μυστήρια τα οποία κατέθεσαν εκείνοι σε αυτόν τον πρώτο χώρο ως πρωτόλεια προσπάθεια να ανοίξουν αργότερα την ανθρώπινη ύπαρξη, την θύρα στην αιώνια και ουράνια προοπτική του ανθρώπου. Αυτήν την αιώνια προοπτική στην Ορθόδοξη Θεολογία σήμερα αποκαλούμε «Βασιλεία των Ουρανών»,   και εγκάρδια ευχή της ψυχής μας είναι να καταστούμε μέσα από όλα αυτά τα γεγονότα και την  ιστορία μας  μέτοχοι του ελέους  Του με τη συγκατάβαση του Τριαδικού Θεού.

Σας εχαριστούμε κα υπουργέ για την παρουσία σας  και για  την  φροντίδα αποκαταστάσεως αυτού του χώρου μας.

Απομαγνητοφώνηση Δέσποινα Παπαδοπούλου