Νέα σειρά με συνταγές από 1^η Νοεμβρίου

Μετά από την, κατά γενική ομολογία, πετυχημένη σειρά “ΤΙ ΘΑ ΦΑΜΕ ΣΗΜΕΡΑ” με συνταγές που δημοσιεύσαμε όλο το καλοκαίρι, και ύστερα από απαίτηση των αναγνωστών μας, ξεκινάμε τώρα μια νέα σειρά από 1^η Νοεμβρίου με καθημερινές συνταγές-προτάσεις για ζεστές, νόστιμες, χορταστικές σούπες για τις κρύες μέρες του χειμώνα.

Μπορεί ο καιρός να είναι ακόμα καλός και ζεστός, το Μικρό Καλοκαιράκι που έχουμε κάθε χρόνο τέλος Οκτωβρίου, αλλά μόλις πέσει η θερμοκρασία και οι πρώτες βροχές θα σκεφτόμαστε κλειστούμε περισσότερες ώρες μέσα στο ζεστό σπίτι, ίσως και λόγω κορωνοιού, και μια ζεστή σουπίτσα θα είναι ό,τι πρέπει.

Ο συνεργάτης μας Θόδωρος Δημητριάδης επιμελήθηκε και θα δημοσιεύουμε καθημερινά μια πρόταση-συνταγή. Θα ξεκινήσουμε με τις πιο δημοφιλείς ελληνικές σούπες, όπως λ.χ. γιουβαρλάκια, φασουλάδα, ψαρόσουπα κλπ. και στη συνέχεια με ξένες, όπως λ.χ. μπορτς, μινεστρόνε κλπ.

Έχουμε περιλάβει και  ειδικές σούπες , όπως λ.χ. νηστίσιμες, μοναστηριακές (π.χ. ταραμόσουπα, σούπα θαλασσινών), εορταστικές (π.χ. μαγειρίτσα), αλλά και ποντιακές (π.χ. τανωμένον σορβά, μαυρολάχανα με φασόλια), πατσά κ.ά.

Όπως πάντα, οι συνταγές μας θα συνοδεύονται και από μια φωτογραφία με το σχετικό πιάτο.

Ετοιμαστείτε λοιπόν για τις κρύες μέρες του χειμώνα, για να δουλέψει κουτάλι! Μπορεί να μην έχουμε χρυσά κουτάλια – όπως τρώνε πολλοί πολιτικοί μας, αλλά και τα απλά κουτάλια κάνουν για να απολαύσουμε μια ζεστή, νόστιμη και θρεπτική σούπα.

 

Οι παλιοί έλεγαν για το φαγητό διάφορες παροιμίες, όπως π.χ.

“Νηστικό αρκούδι δεν χορεύει”,

 “Το ψάρι και τη γυναίκα τα τρως με το χέρι”,

“Το πιρούνι και το μαχαίρι είναι για να απολαμβάνεις ένα φαγητό, αλλά αν θέλεις να χορτάσεις, πρέπει να δουλεύει κουτάλι”.

 

Και είχαν απόλυτο δίκιο. Οι σούπες είναι ό,τι πρέπει για να χορτάσει κανείς και επιπλέον έχουν πολλά πλεονεκτήματα:

1)        Ικανοποιούν όλες τις γευστικές προτιμήσεις, ακόμα και τους πιο ιδιότροπους

2)        Παρασκευάζονται πολύ εύκολα, σε λίγη ώρα με μια κατσαρόλα και νεράκι του θεού

3)        Τα υλικά τους είναι εποχικά και πολύ φτηνά. Καμιά φορά και με ό,τι περίσσεψε από το χτεσινό φαγητό

4)        Σε ζεσταίνουν τις κρύες μέρες του χειμώνα

5)        Δεν παχαίνουν γιατί έχουν λίγες θερμίδες

6)        Ενυδατώνουν τον οργανισμό

7)        Βοηθούν την πέψη και το έντερο στη δυσκοιλιότητα

8)        Έχουν άφθονες βιταμίνες

9)        Μπορεί να είναι νηστίσιμες ή αρτίσιμες

10)     Τις συνιστά η Μεσογειακή Διατροφή

11)      Είναι πλούσιες σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β που συμβάλλουν στην καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος

12)      Είναι ιδανικές και για άτομα τρίτης ηλικίας με προβλήματα μάσησης.

 

Η πρώτη σούπα αναφέρεται περίπου το 6.000 π.Χ. Όλοι οι πολιτισμοί διαθέτουν τις δικές τους χαρακτηριστικές σούπες: π.χ. η ρωσσική borsch, η ισπανική gazpacho, η γαλλικη Pot-au-Feu κλπ.. Στην Ελλάδα οι κοτόσουπες, ψαρόσουπες, ο τραχανάς καθώς και τα όσπρια αποτελούν τις πιο συνηθισμένες σούπες στο καθημερινό μας τραπέζι.

Η φασουλάδα δίκαια αποτελεί το εθνικό μας φαγητό από την εποχή του Αριστοτέλη (ο μουσακάς και τα σουβλάκια ανακαλύφτηκαν πολύ αργότερα). Να μη ξεχνάμε ότι στο στρατό στις μονάδες κατάταξης μέχρι πρόσφατα τα περισσότερα φαγητά ήταν “μπλουμ”,και παρασκευάζονταν σε τεράστια καζάνια και σερβίρονταν σε βαθιές αλουμινένιες καραβάνες. Χαρακτηριστικές είναι και οι σχετικές στρατιωτικές παροιμίες, όπως π.χ.

«Φαντάρος περνά, αρβύλα βροντά, η κάλτσα του μυρίζει και ο κώλος του σφυρίζει»…

 

Η λέξη σούπα (soup) προέρχεται από την Αγγλική λέξη “sop”, η οποία αναφέρεται σε “ένα πιάτο που αποτελείται από σούπα ή από γιαχνί και περιέχει κομμάτια ψωμιού”.

Οι σούπες κατατάσσονται σε δύο ομάδες: τις διαυγείς ή αλλιώς το ζωμό (bouillon) και τις πυκνές ή κονσομέ (consommé). Οι τελευταίες κατηγοριοποιούνται  με βάση τον παράγοντα που χρησιμοποιήθηκε για την παρασκευή τους: πουρές (purées), κρέμα (bisques), μπεσαμέλ (cream soups), αυγά και βούτυρο (veloutés).

Επίσης το αλεύρι και το ρύζι χρησιμοποιούνται συχνά στην παρασκευή της σούπας.

Η θρεπτική αξία της σούπας είναι ανάλογα με τα συστατικά

Ζυμαρικά

Τα ζυμαρικά είναι εύπεπτα, και μαγειρεύονται γρήγορα. Αυτό τους δίνει το πλεονέκτημα να εντάσσονται εύκολα σε μια σούπα. Βρίσκονται στη βάση της Διατροφικής Πυραμίδας, γεγονός που υποδηλώνει τη σημασία τους στη διατροφή.

Κρέας

Η προσθήκη του κρέατος, αυξάνει την πρωτεϊνική περιεκτικότητα της σούπας.  Το κόκκινο κρέας αποτελεί την καλύτερη πηγή σιδήρου με πολύ καλή βιοδιαθεσιμότητα, που σημαίνει ότι απορροφάται καλύτερα από τον οργανισμό. Μια κρεατόσουπα είναι ιδανική για τα παιδιά, τα οποία έχουν αυξημένες ανάγκες πρωτεΐνης.

Λαχανικά

Αν δεν μπορείτε να εντάξετε τα λαχανικά στην καθημερινότητά σας, το να εμπλουτίσετε μια σούπα με αυτά, μοιάζει με ιδανικό τρόπο για να αυξήσετε την κατανάλωσή τους. Ενισχύεται με αυτόν τον τρόπο η πρόσληψη σε αντιοξειδωτικά, βιταμίνες και μέταλλα, αλλά και φυτικές ίνες. Έτσι, μια λαχανόσουπα, προσφέρει κορεσμό, ώστε να είσαι χορτάτος για περισσότερη ώρα.

Όσπρια

Βασικό πιάτο της ελληνικής κουζίνας είναι τα όσπρια σε σούπα. Στην κατηγορία των οσπρίων ανήκουν οι φακές, τα φασόλια, τα ρεβίθια, τα κουκιά, τα μπιζέλια, η φάβα και η σόγια. Οι σούπες των οσπρίων μπορούν να αποτελέσουν ένα πλήρες γεύμα αν συνδυαστούν με ρύζι ή ξηρούς καρπούς. Είναι πηγή φυτικών πρωτεϊνών και αποτελούν κατάλληλο πιάτο για τη νηστεία ή τη χορτοφαγία.

Ψάρια-Θαλασσινά

Η ψαρόσουπα είναι μια πηγή ω-3 λιπαρών οξέων και αποτελεί έναν εναλλακτικό τρόπο κατανάλωσης του ψαριού. Πέρα από τα ω-3 λιπαρά, τα ψάρια αποτελούν καλή πηγή βιταμινών Β, που ενισχύουν το νευρικό μας σύστημα και την υγεία του εγκεφάλου, βιταμίνης Α και D.

 

Τα οφέλη της σούπας;

Αντιοξειδωτικά συστατικά

Καθώς οι σούπες αποτελούνται στη βάση τους από λαχανικά, θεωρούνται πολύ καλή πηγή αντιοξειδωτικών συστατικών τα οποία προστατεύουν ενάντια στη δράση των ελευθέρων ριζών οξυγόνου οι οποίες ευθύνονται για την εμφάνιση διαφόρων χρονίων νοσημάτων. Είναι εύπεπτες και μπορούν να καταναλωθούν από όλες τις ομάδες ανθρώπων, ακόμα και από αυτούς που αντιμετωπίζουν προβλήματα ευερέθιστου εντέρου. Επειδή ακριβώς τα λαχανικά που περιέχουν βράζονται αποκτούν μια μαλακή υφή και δεν ερεθίζουν το γαστρεντερικό σύστημα. Επίσης κατά το βρασμό έχει διασπαστεί μέρος των συστατικών των λαχανικών με αποτέλεσμα η απορρόφηση των μετάλλων και των ιχνοστοιχείων να γίνεται ευκολότερα. Δεν υπάρχει κατηγορία ασθενών στην οποία να απαγορεύεται η κατανάλωση σούπας.

Ακόμα και οι άνθρωποι που δυσκολεύονται να καταναλώσουν κάποιο λαχανικό επειδή δεν τους αρέσει, επωφελούνται των θρεπτικών του συστατικών όταν αυτό αποτελεί μέρος μιας σούπας.

Ειδικά τα παιδιά με αυτό τον τρόπο προσλαμβάνουν θρεπτικά συστατικά από λαχανικά τα οποία δεν τους αρέσουν και αποκλείουν από τη διατροφή τους. Η μεγάλη ποικιλία συστατικών που περιέχουν οι σούπες δεν επιτρέπει στα παιδιά να ξεχωρίσουν τα διάφορα συστατικά και έτσι τα καταναλώνουν ευχάριστα.

 

Σούπα και Τρίτη Ηλικία

Τα ηλικιωμένα άτομα φαίνεται να βρίσκουν κάποια εμπόδια που σχετίζονται με την ηλικία τους, με αποτέλεσμα να υποσιτίζονται μέσα στη μέρα τους. Κάποια από τα καθημερινά τους προβλήματα είναι η αδυναμία πρόσβασης σε χώρους για την αγορά τροφίμων, προβλήματα μάσησης, η απώλεια όρεξης, κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα.

Για τους παραπάνω λόγους η σούπα φαίνεται ευεργετική για τα άτομα αυτά, αφού μπορεί να είναι ένα οικονομικό πιάτο, εμπλουτισμένο με φυτικές ίνες, όταν σε αυτό προστίθενται λαχανικά ή όσπρια. Επιπλέον, αυξάνεται η ενυδάτωσή τους, καθώς άλλο ένα μείζον θέμα της τρίτης ηλικίας είναι η μη επαρκής ενυδάτωση. Αν μια σούπα έχει μαγειρευτεί με ποικιλία υλικών, προλαμβάνει και την υποθρεψία των ηλικιωμένων και ενισχύει τον οργανισμό τους με θρεπτικά υλικά. Σε προβλήματα μάσησης, μπορεί να μεταβληθεί η υφή της σούπας, χωρίς να χαθούν οι θρεπτικές της ιδιότητες.

 

Ενυδάτωση του οργανισμού

Η σούπα αποτελείται κατά πολύ μεγάλο μέρος από νερό (45-75% του όγκου της) με αποτέλεσμα να συμβάλει σημαντικά στην ενυδάτωση του οργανισμού. Επιπλέον, το νερό σε συνδυασμό με την υψηλή περιεκτικότητα της σούπας σε φυτικές ίνες (λόγω των λαχανικών) βοηθούν στη καλή λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος, βοηθώντας έτσι την καταπολέμηση δυσάρεστων παθολογικών καταστάσεων όπως είναι η δυσκοιλιότητα.

Επιστημονικά δεδομένα από πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι οι σούπες δίνουν το αίσθημα Κορεσμού, δηλαδή ότι χόρτασες. Γι’ αυτό εάν φας σούπα πριν από το κυρίως γεύμα αυξάνει την αίσθηση πληρότητας και συνεπώς οδηγεί σε μειωμένη θερμιδική πρόσληψη στο επόμενο γεύμα αλλά και καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.

250 ml σούπας τροφοδοτούν τον οργανισμό με τουλάχιστον 200 ml νερού και αυτό αποδεικνύει ότι οι σούπες συνεισφέρουν σημαντικά στη συνολική πρόσληψη των απαραίτητων ποσοτήτων υγρών από τον ανθρώπινο οργανισμό. Η συνιστώμενη πρόσληψη υγρών είναι 2,5 λίτρα για τον μέσο άνδρα και 2,2 λίτρα για τη μέση γυναίκα.

 

Απαλάσσει από το άγχος

Η παρασκευή μιας σούπας μπορεί να μας απαλλάξει και από το άγχος της παρασκευής ενός φαγητού. Άνθρωποι που δεν έχουν χρόνο για καθημερινό μαγείρεμα, μπορούν στο γραφείο ή στο σπίτι να απολαύσουν μια σούπα , το οποίο αποτελεί ένα ελαφρύ, γρήγορο και αυτοτελές γεύμα, παρέχοντας ταυτόχρονα πολύτιμα θρεπτικά συστατικά στον οργανισμό. Ακόμη και μια έτοιμη στιγμιαία σούπα, η οποία παρασκευάζεται σε 2-3 λεπτά, μπορεί να έχει μια θέση στην κατηγορία των ατόμων που δεν προλαβαίνουν να μαγειρέψουν. Αυτές οι έτοιμες σούπες μπορούν να καταναλωθούν είτε ως σνακ είτε ως κυρίως γεύμα.

 

Μια ελαφριά σούπα για δεκατιανό ή απογευματινό αποτελεί ένα ευεργετικό σνακ, παρέχοντας στον οργανισμό μια δόση ενέργειας και θρεπτικών συστατικών που χρειάζεται εκείνη τη στιγμή για καλύτερη απόδοση στη δουλειά ή στο διάβασμα. Εξαιρετικά εύπεπτη, μια σούπα είναι ιδανική και για βραδινό. Και για κυρίως γεύμα όμως, μια σούπα χορταίνει και ικανοποιεί τη γεύση με λίγες θερμίδες, αλλά ταυτόχρονα υψηλή διατροφική αξία, προσφέροντας το ιδανικό φαγητό για τον έλεγχο του βάρους.

Ως κυρίως πιάτο, μια σούπα μπορεί να αποτελέσει ένα ολοκληρωμένο γεύμα, πλούσιο σε βιταμίνες, πολύτιμα ιχνοστοιχεία και φυτικές ίνες.

Η κατανάλωση σουπών συνεισφέρει σε μια ισορροπημένη διατροφή αναφορικά με την προέλευση του θερμιδικού τους περιεχομένου, μιας και το συνολικό παρεχόμενο θερμιδικό περιεχόμενο αποτελείται σε μεγαλύτερο ποσοστό από υδατάνθρακες, κατά δεύτερο λόγο από πρωτείνες και τέλος από λίγα λιπαρά. ΟΙ παρεχόμενες θερμίδες είναι λιγότερες από 100 ανά μερίδα των 250 ml. Οι παρεχόμενες αυτές θερμίδες θεωρούνται σημαντικά χαμηλότερες αν συγκριθούν με άλλα τρόφιμα που καταναλώνονται είτε με τη μορφή ενός σνακ, είτε με τη μορφή ενός πρώτου πιάτου σε ένα γεύμα.

 

Μπορεί να αποτελέσει πλήρες γεύμα;

Η κατανάλωση σούπας μπορεί να συντείνει στην ισορροπημένη διατροφή, αφού μπορεί να γίνει πλήρες γεύμα και να περιέχει πολλές ομάδες τροφών. Μπορεί να περιέχει από την ομάδα των δημητριακών (πατάτα, ρύζι, ψωμί), λαχανικά, κρέας ή ψάρι ή πουλερικά, όσπρια, τυρί ή γάλα και λίπος.

 

Ιδανική για ένα υγιεινό και γρήγορο σνακ

Επιπρόσθετα, για κάποιον που δεν έχει χρόνο για να ετοιμάσει φρέσκια σούπα στο σπίτι του, ή θέλει ένα γρήγορο σνακ στη δουλειά μπορεί να ετοιμάσει γρήγορα μια έτοιμη συσκευασμένη σούπα. Οι έτοιμες σούπες περιέχουν και αυτές πολλά θρεπτικά συστατικά όπως μια κανονική σούπα. Πρέπει όμως πάντοτε να διαβάζουμε τα συστατικά και να προτιμούμε αυτές που είναι χαμηλές σε αλάτι και λίπος.

 

Εμπλουτισμός Σούπας

Πέρα από τα οφέλη της που αναλύσαμε παραπάνω, η σούπα μπορεί να αποτελέσει βοηθό για την αντιμετώπιση της υποθρεψίας  που μπορεί να συνοδεύει διάφορα νοσήματα. Σε περιπτώσεις όπου χρειάζεται θερμιδική ή πρωτεϊνική ενίσχυση των γευμάτων, μπορούν να προστεθούν στη σούπα τρόφιμα, όπως τυρί τριμμένο, κρέμα γάλακτος, ελαιόλαδο, ακόμα και κάποια πρωτεϊνικά σκευάσματα σε μορφή σκόνης, πάντα με την καθοδήγηση ενός επιστήμονα υγείας.

H κατανάλωση της σούπας έχει να μας προσφέρει πληθώρα θρεπτικών συστατικών, πέρα από το ότι είναι εύκολη στην παρασκευή της, ακόμα και για αρχάριους μάγειρες, Οπότε, το σύνθημα των διατροφολόγων είναι να την προτιμάμε, εντάσσοντας της πιο συχνά στην καθημερινή μας διατροφή. Εξάλλου, υπάρχουν άπειροι συνδυασμοί γεύσεων για να μην τις βαρεθείς.

 

Από την ερχόμενη Κυριακή, λοιπόν, 1^η Νοεμβρίου, ετοιμαστείτε για ζεστές, θρεπτικές και νόστιμες σούπες.

Τώρα το χειμώνα πρέπει να δουλεύει το κουτάλι!