Ναυάγια γύρω από τη Λημνο !

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΚΑΛΟΝ – Μέλος του Συλ. ΤΗΘΥΣ

Μετά την πρώτη μας αποστολή στην Λήμνο (2 έως 7.10.2013) – κατά την οποία αφενός αποκαταστάθηκαν οι επαφές με τους υποστηρικτές της προσπάθειας μας στο νησί και αφετέρου πραγματοποιήθηκαν καταδύσεις σε ναυάγιο στα νοτιοδυτικά της άκρας Τηγάνι, με αποτέλεσμα να ταυτοποιηθεί σαν το Ε/Γ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΙΣ (πρ. βρετανικό HMS MIGNONETTE K-38) – φέτος πραγματοποιήθηκε μια νέα αποστολή η οποία διήρκεσε από την 9η έως και την 16η Ιουνίου 2014.

Κατά την διάρκεια της αποστολής αυτής καταδυθήκαμε σε τρία ναυάγια, τα ΛΙΖΑ (πρώην CAPITAINE RIO), BALKAN (πρώην LOUIS FRAISSINET) και PRINCESS ALBERTA.

Το πρώτο από αυτά, το ΛΙΖΑ (4.199 ΚΟΧ, κατασκευής 1953) είναι ένα σύγχρονο ναυάγιο το οποίο βυθίστηκε σε ρηχά νερά (30 μέτρα), μετά από προσάραξη του την 10.1.1981 ανάμεσα στις νησίδες Κόμπι και Καστρί, έξω από τον κόλπο του Μούδρου. Το ρηχό του βάθος μας επέτρεψε να προετοιμαστούμε σε αυτό, για τα βαθύτερα ναυάγια, „τρέχοντας“ όλα τα βαθιά καταδυτικά πρωτόκολλα. Αν και το συγκεκριμένο ναυάγιο δεν αποτέλεσε για μας έναν κύριο καταδυτικό στόχο, η κατάδυση σε αυτό υπήρξε ενδιαφέρουσα καθώς η διαμόρφωση του ναυαγίου στον βυθό προσφέρει πολλές δυνατότητες όχι μόνο εξάσκησης στην ναυαγιοκατάδυση, αλλά και υποβρύχιας φωτογραφίας.

Το δεύτερο ναυάγιο, το BALKAN (πρώην LOUIS FRAISSINET), υπήρξε ο κύριος στόχος της δεύτερής μας αποστολής στην Λήμνο.

Το BALKAN, 3.838 ΚΟΧ και μήκους 107,7 μέτρων, το οποίο κατασκευάστηκε σαν το ατμόπλοιο LOUIS FRAISSINET από την ναυπηγική εταιρεία Chantier et Atelier de Provence στο Port-de-Bouc της Γαλλίας, ανήκε αρχικά στην ναυτιλιακή γαλλική εταιρεία Cie. Marseillaise de Navigation à Vapeur – Fraissinet & Cie. με έδρα της την Μασσαλία της Γαλλίας. Το 1934 αγοράστηκε από την βουλγαρική ναυτιλιακή εταιρεία Société Commerciale Bulgare de Navigation à Vapeur με έδρα της την Βάρνα της Βουλγαρίας και μετονομάστηκε σε BALKAN. Κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου παραχωρήθηκε από την βουλγαρική κυβέρνηση, μαζί με το ατμόπλοιο BOURGAS (πρώην CARNIOLIA, κατασκευής 1900), στην γερμανική “Kriegsmarine” με σκοπό την συμμετοχή του σε πολεμικές επιχειρήσεις στο Αιγαίο Πέλαγος. Την 23η Δεκεμβρίου 1943 και ενώ το πλοίο βρισκόταν σε νηοπομπή στα νότια της νήσου Λήμνου, τορπιλίστηκε και βυθίστηκε από το βρετανικό υποβρύχιο HMS SPORTSMAN (Lt. Richard Gatehouse DSC, RN).

Το ναυάγιο του BALKAN βρίσκεται όρθια επικαθήμενο σε αμμώδη βυθό σε βάθος 98 μέτρων, είναι καλά διατηρημένο και βρίσκεται σε εξαιρετική κατάσταση. Πρόκειται για το μοναδικό υπάρχον ιστορικό βουλγαρικό ατμόπλοιο στο Αιγαίο Πέλαγος, το οποίο χρησιμοποιήθηκε από την “Kriegsmarine” για τις επιχειρήσεις της κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Το επίσης βουλγαρικό BOURGAS (πρώην CARNIOLIA), το οποίο έδρασε για την “Kriegsmarine”, αυτοβυθίστηκε από τον υποχωρούντα γερμανικό στρατό, τον Οκτώβρη του 1944, στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης και διαλύθηκε μεταπολεμικά μετά από πλειστηριασμό του Οργανισμού Ανέλκυσης Ναυαγίων.

Το τρίτο ναυάγιο, το H.M.M.F.A. PRINCESS ALBERTA, υπήρξε ο εναλλακτικός στόχος της δεύτερής μας αποστολής στην Λήμνο καθώς το πλοίο αυτό βυθίστηκε έξω από το Ακρωτήριο “Σταυρός”, μια περιοχή σχετικά προστατευόμενη από τους βόρειους ανέμους. Το γεγονός όμως ότι οι καιρικές συνθήκες την φορά αυτή υπήρξαν ιδανικές, μας έδωσε την ευκαιρία να πραγματοποιήσουμε καταδύσεις σε όλους τους στόχους της δεύτερης αποστολής.

Το H.M.M.F.A. PRINCESS ALBERTA, 1.252 ΚΟΧ και μήκους 82,7 μέτρων, το οποίο κατασκευάστηκε από την ναυπηγική εταιρεία Caledon S.B. & E. Co. στο Dundee της Σκωτίας το 1905, ανήκε στην ναυτιλιακή εταιρεία M. Langlands & Sons με έδρα της την Γλασκώβη. Κατά την διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου το PRINCESS ALBERTA είχε επιταχθεί από το βρετανικό Βασιλικό Ναυτικό (Royal Navy) και είχε ενταχθεί στον στόλο του σαν διαβιβαστικό πλοίο (messenger ship). Tην 21η Φεβρουαρίου 1917 το PRINCESS ALBERTA βυθίστηκε με 88 συνολικά απώλειες (33 άτομα του πληρώματος και 55 στρατιώτες) μετά από πρόσκρουση σε νάρκη του γερμανικού ναρκοπεδίου αριθ. 663 που πόντισε στην περιοχή μια ημέρα πριν, την 20.2.1917, το γερμανικό αυτοκρατορικό υποβρύχιο S.M. UC-23 (Κυβ. Oblt.z.S. Johannes Kirchner). Το UC-23 ανήκε στην γερμανική φλοτίλλα υποβρυχίων της Κωνσταντινούπολης (U-Bootflottille Konstantinopel) και επιχειρούσε τα τελευταία χρόνια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου στις θαλάσσιες περιοχές του βορείου Αιγαίου Πελάγους και της Μαύρης Θάλασσας.

Το ναυάγιο του PRINCESS ALBERTA βρίσκεται όρθια επικαθήμενο σε λασπώδη βυθό και σε βάθος το οποίο κυμαίνεται από τα 96 έως τα 102 μέτρα. Είναι έντονα επικαλυμμένο με βένθος και σε πολλά σημεία έχει καταρρεύσει. Αν και η ορατότητα στην γενικότερη περιοχή είναι καλή στο ναυάγιο καθαυτό είναι από μέτρια έως κακή.

Για τα προαναφερόμενα ναυάγια θα ακολουθήσουν, εν ευθέτω χρόνω, σχετικές καταχωρήσεις των ανάλογων λημμάτων – με φωτογραφίες ιστορικές και σύγχρονες, ντοκουμέντα και ιστορικές αναφορές – στο τμήμα του φόρουμ του Συλλόγου Σ.Ε.Α. ΤΗΘΥΣ με τον γενικό τίτλο „Ναυάγια στην Ελλάδα“.

Πέρα από τις καταδύσεις που πραγματοποιήσαμε προετοιμάσαμε περεταίρω και το έδαφος για την επόμενη αποστολή μας.

Εντοπίσαμε, προφανώς, το ναυάγιο του ατμόπλοιου SONIA (πρώην S.N.A. 9, πρώην NEWTON ABBOT, 2.689 ΚΟΧ, κατασκευής 1928), το οποίο βυθίστηκε την 9.12.1943 (14 ημέρες πριν την βύθιση του BALKAN), ανατολικά του ακρωτηρίου Αγία Ειρήνη της Λήμνου, από το βρετανικό υποβρύχιο HMS SURF (Lt. Douglas Lambert, DSC, RN). Το ναυάγιο βρίσκεται βυθισμένο σε βάθος 104 μέτρων έχοντας ελάχιστη απόκλιση από το στίγμα βύθισης που παρέχουν τα πολεμικά ημερολόγια της “Kriegsmarine”.

Εντοπίσαμε, επιπλέον, δυο ακόμα άγνωστα σε εμάς ναυάγια για τα οποία εικάζουμε ότι πιθανώς πρόκειται για τα πλοία WILHELMSBURG (πρώην ΠΕΤΡΑΚΗΣ ΝΟΜΙΚΟΣ, 7.020 ΚΟΧ, κατασκευής 1914) και MAYA (πρώην LACKAWANNA, 3.855 ΚΟΧ, κατασκευής 1894), τα οποία βυθίστηκαν από το βρετανικό υποβρύχιο HMS RORQUAL (Lt. Lennox William Napier, RN) την 7 Ιουλίου 1943 το πρώτο και από το υποβρύχιο HMS PERSEUS (Lt. Edward Christian Frederic Nicolay, DSO, RN) την 5η Σεπτεμβρίου 1941 το δεύτερο [ναι πρόκειται για το γνωστό υποβρύχιο HMS PERSEUS της Κεφαλονιάς!].

Εκτός όλων αυτών θέσαμε τις βάσεις και προετοιμάσαμε την περεταίρω έρευνα για ένα από τα τέσσερα μεγαλύτερα πλοία που βυθίστηκαν, από πολεμική αιτία, στην ελληνική επικράτεια, το ναυάγιο του υπερωκεάνιου S/S MERION. Tο MERION (11.621 ΚΟΧ, μήκους 162 μέτρων, κατασκευής 1902) τορπιλίστηκε την 31η Μαΐου 1915, μεσουρανούσης της „Εκστρατείας της Καλλίπολης“, από το γερμανικό υποβρύχιο S.M. UB-8 στα νότια της Λήμνου και βυθίστηκε 24 περίπου ώρες αργότερα στα βόρεια της νήσου Άγιος Ευστράτιος.

Στο σημείο αυτό θέλω να ευχαριστήσω όλους όσους συνέδραμαν και συμπαραστάθηκαν στον Γιώργο Βανδώρο, τον σύντροφο μου στον βυθό, και σε εμένα, κατά την διάρκεια της φετινής μας ερευνητικής και καταδυτικής προσπάθειας, με κύριους ανάμεσα τους τον Θοδωρή Πατσέλλη, τον Σάκη Λάμπρου, τον Αντώνη Χρυσάφη „Ζαργάνα“ και τον Αργύρη Κουζηνό.

Ευχαριστώ πολύ
DG

Φωτογραφία αρχειου απο το fb ΣΑΜΑΙΝΑ