Παγκοσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος – Γράφει ο Καρδιολόγος Ν. Μαρινάκης
31 Μαΐου! Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος!
Στις 31 Μαΐου κάθε χρόνο, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) γιορτάζει την
Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος, δίνοντας έμφαση στους κινδύνους για την υγεία
που συνδέονται με το κάπνισμα και υποστηρίζοντας αποτελεσματικές πολιτικές για τον
περιορισμό του.
Η φετινή Παγκόσμια Ημέρα (2021), έχει κεντρικό μήνυμα: «Δεσμεύομαι και Σταματώ».
Η συνήθεια του καπνίσματος αποτελεί ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα δημόσιας υγείας
στις σύγχρονες ανθρώπινες κοινωνίες, είναι μια σοβαρή χρόνια ασθένεια και ο καπνιστής
είναι ασθενής που χρειάζεται συχνή ιατρική παρέμβαση.
Η χρήση καπνού συνδέεται με μια ποικιλία ασθενειών και αναπηρίας με αποτέλεσμα τη
μείωση της ποιότητας ζωής και το υψηλό κοινωνικό κόστος, συμπεριλαμβανομένου του
κόστους της ιατρικής περίθαλψης και τη μείωση της οικονομικής παραγωγικότητας.
Το κάπνισμα δεν είναι επιβλαβές μόνο για τους καπνιστές, αλλά είναι επίσης ένας
σημαντικός παράγοντας κινδύνου για τους παθητικούς καπνιστές αφού το παθητικό
κάπνισμα, δηλαδή η έκθεση μη καπνιστών σε καπνό του περιβάλλοντος, έχει όλες τις οξείες
και χρόνιες βλαβερές ιδιότητες του ενεργητικού καπνίσματος.
Ο καπνός του τσιγάρου περιέχει περισσότερες από 4.000 χημικές ουσίες, με διαφορετικές
ιδιότητες και επιδράσεις στον ανθρώπινο οργανισμό, εκ των οποίων πάνω από 250 είναι
επιβλαβείς και πάνω από 50 είναι καρκινογόνες.
Το κάπνισμα αυξάνει τη συχνότητα εμφάνισης σοβαρών νοσημάτων, αλλά αυξάνει και τη
θνησιμότητα από τα νοσήματα αυτά. Τα κυριότερα και συχνότερα είναι:
•Στεφανιαία νόσος (εμφράγματα)
•Καρκίνος (του πνεύμονα, του λάρυγγα, της ουροδόχου κύστης κ.λπ.)
•Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ)
•Αγγειακές παθήσεις εγκεφάλου (εγκεφαλικά)
ενώ αυξάνει τη βρεφική θνησιμότητα και προκαλεί εμβρυικές επιπλοκές κατά την κύηση.
Επιπλέον, το κάπνισμα φαίνεται να συσχετίζεται με την αρνητική εξέλιξη και τις δυσμενείς
επιπτώσεις από covid-19. Πρόσφατα ερευνητικά δεδομένα δείχνουν πως οι καπνιστές είναι
πιθανότερο να εμφανίσουν σοβαρά συμπτώματα από τον covid-19, να εισαχθούν στην μονάδα
εντατικής θεραπείας και να χρειαστούν μηχανική αναπνευστική υποστήριξη ή και να χάσουν
τη ζωή τους.
Παγκοσμίως, το κάπνισμα στοιχίζει ετησίως τη ζωή περίπου 8 εκατομμυρίων ανθρώπων
και αποτελεί την πρώτη και σημαντικότερη προλήψιμη αιτία θνησιμότητας. Στην Ελλάδα,
περίπου το 1/5 του συνόλου των θανάτων, πάνω από 20.000 ετησίως, αποδίδονται σε
νοσήματα που σχετίζονται με το κάπνισμα!
Είναι ξεκάθαρο στους επαγγελματίες υγείας, αλλά και στους πολίτες ότι η αντιμετώπιση
του καπνίσματος αποτελεί ένα σύνθετο πρόβλημα καθώς το κάπνισμα συνιστά μία συνήθεια,
μία εξάρτηση, από την οποία είναι δύσκολη η απεξάρτηση.
Στόχος είναι να “θεραπευθούν” από το κάπνισμα αυτοί που ήδη καπνίζουν, ενώ οι μη
καπνιστές και ιδιαίτερα οι έφηβοι και οι νεαροί ενήλικες, να αποθαρρυνθούν να το
ξεκινήσουν.
Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα και τα προϊόντα θερμαινόμενου καπνού προωθούνται ως μέσα
μειωμένης έκθεσης σε βλαπτικά συστατικά ή και μειωμένου κινδύνου και προτείνονται
ως μέσο διακοπής του καπνίσματος. Ωστόσο, η μεγάλη ετερογένεια των ηλεκτρονικών
τσιγάρων, καθιστά πολύπλοκη την τεκμηρίωση των ωφελειών που αυτά ευαγγελίζονται από
τη μια πλευρά, αλλά και των δυνητικών κινδύνων από την άλλη!
Άλλωστε, ο Π.Ο.Υ. δεν αποδέχεται τα καινούργια καπνικά ως εργαλεία διακοπής
υποστηρίζοντας ότι η χρήση τους υπονομεύει τη διακοπή του καπνίσματος και την ιατρική
μεθοδολογία που υποδεικνύουν οι διεθνείς οδηγίες για αυτό το στόχο, όπως είναι ο
συνδυασμός συμβουλευτικής και φαρμακευτικής αγωγής.
Η χρήση καπνού δεν είναι ποτέ ασφαλής. Ως εκ τούτου, σε αυτήν την Παγκόσμια Ημέρα
Χωρίς Καπνό, η καλύτερη απόφαση θα ήταν να αφήσουμε το κάπνισμα στο παρελθόν!
Στην Ελλάδα το νέο εθνικό σχέδιο κατά του καπνίσματος, ενισχύει και θωρακίζει την
καθολική εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου με εθνικό στόχο τη μείωση του καπνίσματος
κατά 30% μέχρι το 2025, κάτι που αποτελεί στόχο που θέτει ο Παγκόσμιος Οργανισμός
Υγείας.
Μαρινάκης Νικόλαος
Καρδιολόγος