Παναγύρια

Παναγύρια

Γράφει η Χριστινα Καβουρα

«Παναθεματισμένη και τζαναμπέτισα ! Ούζο κρασί δεν ήπια, σ’ είδα και μέθυσα»  τραγουδούσε ο Λυράρης σε ένα Πανηγύρι στην Σίφνο, δεν θυμάμαι ποιος Άγιος γιόρταζε αλλά θυμάμαι τη ζεστή μάζωξη των Πανηγυριωτών που χόρευαν σε ρυθμούς δικούς μας, νησιώτικους !

Ξένοι εμείς αλλά οι νησιώτες έχουν μια άλλη επικοινωνία μεταξύ τους,  που μάλλον λείπει από τους στεριανούς και ο Λυράρης  κοιτώντας μας,  είπε : «Τι περιμένετε, άντε μπείτε στο χορό»  ! Γνωστοί οι ρυθμοί, δικοί μας,  κυλούν στο αίμα μας, τον πήγαμε και εμείς το χορό και τον ευχαριστηθήκαμε !

Θυμάμαι τα δικά μας Παναγύρια, τα «Εννιάμερα» της Παναγίας, τα «Νιάμερα» όπως τα έλεγαν οι ντόπιοι, Πανηγύρι που κρατούσε δύο μέρες και ο χορός καλά βαστούσε στη Ροδέλα του Κορνού,  ενώ  ο συρτός, ο κιαχαγιάδκος, το πάτμα, ξεσήκωνε νέους και γέρους !

Πιο αργά (σα ύστερα) η ορχήστρα  έπαιζε και αυτοσχεδιασμούς, κάποια σκωπτικά τραγδέλια, κάποια  άλλα που απευθύνονταν σε κάποια κοπελιά  και δήλωναν την αγάπη ή ακόμα και τη ζήλεια  του τραγουδιστή,  όποια και να ήταν αυτή η ξεχωριστή  κοπέλα,  αυτή μόνο  το καταλάβαινε !

Θυμάμαι σε άλλο παναγύρ  που ο πατέρας της φιλενάδας μου παράγγελνε στην ορχήστρα το τραγούδι της  «δασκάλας» ! Αυτό γινόταν πάντα όταν έπινε κακά δυο κρασιά δηλώνοντας έναν κρυφό και ανεκπλήρωτο έρωτα !  Η Δασκάλα από το δικό της τραπέζι παρέμενε αφύσικα σοβαρή !

Τελικά οι ανεκπλήρωτοι έρωτες πονάνε πάντα, δαιμονοποιούνται ή και εξιδανικεύονται αφού μένουν μακριά από την φθορά της καθημερινότητας !

Ναι,  από μια ώρα και μετά οι παραγγελιές στους μουσικούς πηγαινοερχόταν μαζί με το απαραίτητο μπαξίσι, έρωτες άνθιζαν εκεί στην άκρη του χρόνου, μεγάλες οι δυνατότητες του χορού, έλεγαν πράγματα όπως και τα μάτια, ιστορίες ολόκληρες !

Σημαδεμένες βραδιές κάτω από πλατάνια θεόρατα, τραγούδια πανηγυριώτικα, που βρισκόταν αυτό το κέφι που αποθέωνε αυτά τα δρώμενα ! Ίσως επειδή τότε όλοι μας περιμέναμε αυτά τα πανηγύρια σαν ένα μεγάλο δώρο του χρόνου !  Έχω έναν αγαπημένο  πίνακα του Καριακλή  που δείχνει ένα ζευγάρι Λημνιών  Κιαχαγιάδων να γυρίζει βράδυ από το πανηγύρι ! Και οι φορεσιές και το βραδυνό φως, ακόμα και η «κούραση» των πανηγυριωτών   έχουν αποδοθεί εξαιρετικά !

Υπάρχει και ένας εξαιρετικός πίνακας στην Εθνική πινακοθήκη «Μετά το πανηγύρι» δείχνοντας πόσο αγαπητά και καταξιωμένα ήταν τα πανηγύρια.

Πρέπει να κρατήσουμε πάση θυσία τα έθιμα !

Βλέπω μια αδιαφορία από  κάποιους νεώτερους που δεν μου αρέσει !

Όπως γράφει και η φιλενάδα μου  η Βαρβάρα Βαγιάκου Βλαχοπουλου :

Απ´ άκρου σ´άκρον της Ελληνικής επικράτειας κυρίως της επαρχιακής, το μεγαλύτερο γεγονός του χωριού ήταν το ετήσιο πανηγύρι προς τιμή του Αγίου ή της Αγίας που προστάτευε και προσκυνούσε το χωριό.

Σίγουρα το πανηγύρι ξεκινούσε από την εκκλησία, κερί στον Άγιο, συνήθως μεγάλη η προσκόμιση άρτων, γέμιζε ο περίβολος της Εκκλησίας  πανέρια με υπέροχα κατάλευκα κεντημένα αρτόπανα, ακολουθούσε η Περιφορά της  εικόνας  του Αγίου  με τις απαραίτητες ψαλμωδίες ενώ πλήθος κόσμου ακολουθούσε.

Ευκαιρία να έρθουν οι άνθρωποι κοντά, να επικοινωνήσουν, να ανταλλάξουν νέα, να κατεβούν οι Κιαχαγιάδες από τις μάντρες, να βάλουν τα γιορτινά τους, να αφήσουν στην άκρη τη ρουτίνα της καθημερινότητας, να χαρούν την ιδιαίτερη μέρα και την πιο ιδιαίτερη νύχτα ! Να παίξουν τα όργανα να ξυπνήσουν έρωτες να πάει μπροστά η ζωή μέσα από νέες προοπτικές και καλοκαιρινό φως.

Πανηγύρια υπέροχα μέσα στο χρόνο,  φωτίζουν  τις καλοκαιρινές νύχτες σκορπίζοντας ανεμελιά και μαγεία ! Χαρισμένος χρόνος για τους ταξιδιώτες της ζωής, χρόνος που ομορφαίνει το ταξείδι  μας,  μικρές οάσεις   που έδιναν και δίνουν άλλο χρώμα στην καθημερινότητά μας!   Οάσεις που όλοι περιμένανε  με χαρά και ανυπομονησία.

Παίξε Λυράρη τραγούδια πανηγυριώτικα,  βοήθησε  να ξαναμπούμε στο όνειρο !