Πόλεμος, προσφυγιά, θάνατος. Τι “λένε¨Αισχύλος και Σεφέρης !

Πόλεμος, προσφυγιά, θάνατος
της Δέσποινας Παπαδοπούλου
Για τον πόλεμο στην Ουκρανία και για κάθε πόλεμο που φέρνει την φρίκη, την προσφυγιά και τον θάνατο, ας θυμηθούμε κάποιους στίχους από τους “Πέρσες” του Αισχύλου και από το ποίημα του Γιώργου Σεφέρη “Η Σαλαμίνα της Κύπρος“ γιατί έχουν πολλά να μας πουν, αρκεί να τους διαβάσουμε με κάποια προσοχή :
“… ὕβρις γὰρ ἐξανθοῦσ᾽ ἐκάρπωσεν στάχυν
ἄτης, ὅθεν πάγκλαυτον ἐξαμᾷ θέρος. ( Πέρσες στ. 821-822)
δηλαδή: “ Όταν ανθίσει η υπεροψία, μεστώνει της καταστροφής το στάχυ και έχεις μονάχα δάκρυα να θερίσεις”.
Και ο Σεφέρης, επηρεασμένος από τον στίχο αυτόν του Αισχύλου γράφει στο ποίημα “Η Σαλαμίνα της Κύπρος” από το “Ημερολόγιο καταστρώματος Γ”:
“…Δὲν ἀργεῖ νὰ καρπίσει τ᾿ ἀστάχυ
δὲ χρειάζεται μακρὺ καιρὸ
γιὰ νὰ φουσκώσει τῆς πίκρας τὸ προζύμι,
δὲ χρειάζεται μακρὺ καιρὸ
τὸ κακὸ γιὰ νὰ σηκώσει τὸ κεφάλι,
κι ὁ ἄρρωστος νοῦς ποὺ ἀδειάζει
δὲ χρειάζεται μακρὺ καιρὸ
γιὰ νὰ γεμίσει μὲ τὴν τρέλα,
νῆσος τίς ἐστι…”
Και τελειώνει ο ποιητής με την δραματική προειδοποίηση:
“…δε φελά να μιλάμε
τη γνώμη των δυνατών ποιος θα μπορέσει να τη γυρίσει;
ποιος θα μπορέσει ν’ ακουστεί;
Καθένας χωριστά ονειρεύεται και δεν ακούει το βραχνά των άλλων.
Ναι, όμως ο μαντατοφόρος τρέχει
κι όσο μακρύς κι αν είναι ο δρόμος του, θα φέρει
σ’ αυτούς που γύρευαν ν’ αλυσοδέσουν τον Ελλήσποντο
το φοβερό μήνυμα της Σαλαμίνας.
Φωνή Κυρίου επί των υδάτων.
Νήσός τις έστι”
Σαλαμίνα, Κύπρος, Νοέμβρης ’53”
Δέσποινα Παπαδοπούλου 2 Μάρτη 2022