Στο ΜΑΡΟΥΛΑ: «Το Σουτιέν», μια γλυκόπικρη, ρεαλιστική, παραμυθένια διασκευή της «Σταχτοπούτας»

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

Η Κινηματογραφική Λέσχη Λήμνου σας προσκαλεί στην τελευταία της προβολή πριν το καθιερωμένο διάλειμμα και την προετοιμασία για την θερινή σεζόν. Απόψε Τετάρτη 10/5 στις 21:00 φέρνουμε στο «Μαρούλα» την ποιητική ταινία του Veit Helmer με τον γαργαλιστικό τίτλο «Το Σουτιέν», μια γλυκόπικρη, αλλά και κωμική, ρεαλιστική, αλλά και παραμυθένια διασκευή της «Σταχτοπούτας», με έντονη ποιητικότητα, λυρισμό, πλούσια εικονογραφία και διάχυτη μουσικότητα.

Εδώ και δύο δεκαετίες ο Γερμανός σκηνοθέτης Βάιτ Χέλμερ έχει στήσει ένα ολότελα δικό του, ιδιοσυγκρασιακό κινηματογραφικό σύμπαν με ταινίες στις οποίες οι λέξεις περισσεύουν και η οθόνη κατακλύζεται από μουσικές και ήχους, λυρισμό και ποίηση. Αναπόσπαστο και πιο πρόσφατο κομμάτι αυτού του σύμπαντος αποτελεί και «Το Σουτιέν», ένα ακόμη στοίχημα του σκηνοθέτη με τις αφηγηματικές δυνατότητες του κινηματογραφικού μέσου αποκλειστικά διαμέσου των εικόνων του, το οποίο κερδίζεται χάρη στην ομορφιά και στην πρωτοτυπία του. Ο Γερμανός δημιουργός συνθέτει μια μελαγχολική και γλυκόπικρα αστεία ωδή στη μοναξιά και στην αναζήτηση της επικοινωνίας και της ανθρώπινης επαφής, με μια ιστορία που δε βασίζεται στις λέξεις και τους περιορισμούς της γλώσσας, αλλά αφήνει τις εικόνες και τους ήχους να μιλήσουν, συνθέτοντας πλάνα πλούσια σε οπτικές λεπτομέρειες και συμβολισμούς.

Ο Χέλμερ εκμεταλλεύεται το αχανές, όσο και πανέμορφο τοπίο του Καυκάσου, όχι μόνο για να χαρτογραφήσει το συναισθηματικό πεδίο της μοναξιάς του κεντρικού του ήρωα, αλλά και για να προσδώσει μια παραμυθένια διάσταση στην ιστορία του, αντιπαραβάλλοντας τη μάλιστα με το απίστευτο κι όμως αληθινό προάστιο του Μπακού, στο οποίο το τρένο εισέρχεται καθημερινά ως εισβολέας, φέρνοντας κυριολεκτικά τα πάνω κάτω στις ζωές των κατοίκων του.

Η απουσία των διαλόγων, επομένως, δεν είναι απλώς ένα φορμαλιστικό πείραμα, αλλά μια συνειδητή αφηγηματική επιλογή, η οποία επιτρέπει στον Χέλμερ να αναδείξει τη μουσικότητα των πλάνων του σε μια ιστορία που ακολουθεί τον δικό της, γοητευτικό ρυθμό. «Το Σουτιέν», άλλωστε, δεν είναι μια βωβή ταινία, αλλά ο ηχητικός σχεδιασμός και η καίρια μουσική επένδυση του Σιρίλ Μοράν βυθίζουν το θεατή στην ατμόσφαιρά της πολύ πιο λειτουργικά από τα οποιαδήποτε λόγια.

Συνδράμει σ’ αυτό, άλλωστε, και η ευγενική παρουσία του πάλαι ποτέ πρωταγωνιστή του Εμίρ Κουστουρίτσα, Μίκι Μανόλοβιτς, ο οποίος δίνει με το θλιμμένο βλέμμα του μια γήινη και ανθρώπινη διάσταση στο ρόλο του Νουρλάν. Κι ενώ κανείς από το υπόλοιπο, εντυπωσιακά πολυεθνικό καστ (μεταξύ άλλων οι Ντενί Λαβάν, Παθ Βέγκα και Μάγια Μόργκεντερν) δεν ενσαρκώνει έναν ολοκληρωμένο χαρακτήρα, αλλά όλοι μαζί και ο καθένας χωριστά αποτελούν το αφηγηματικό πρόσχημα για την εξέλιξη της ιστορίας ως ενδιάμεσες στάσεις στην αναζήτηση του κεντρικού ήρωα προς την ευτυχία, ο σκηνοθέτης έχει καταφέρει να ενορχηστρώσει τις διαφορετικές κουλτούρες των ηθοποιών του σε ένα ερμηνευτικά ομοιογενές σύνολο.

Σε όλη τη διάρκειά της, η ταινία διατηρεί την απλότητα και τη γοητεία ενός παραμυθιού για μεγάλα παιδιά, για εκείνα που ξέρουν ότι το happy-end δεν είναι απαραίτητα το προφανές. Κι εκείνα που μπορούν να ανακαλύψουν – έστω και φευγαλέα – την  κινηματογραφική ποίηση στη θέα ενός γαλάζιου δαντελωτού σουτιέν που παρασύρεται από τον άνεμο. Μερικές φορές αυτό είναι αρκετό.