Περιοδικό

Τα φλομάρια της Λήμνου και τα άλλα ζυμαρικά

Τα φλομάρια της Λήμνου και τα άλλα ζυμαρικά

Γραφεί ο Θ. Δημητριάδης

Τα ζυμαρικά αποτελούν από τα πλέον αγαπημένα γεύματα των Ελλήνων, με τα μακαρόνια να θεωρούνται βασικό τρόφιμο.

Αν ρωτήσεις 10 παιδιά, ποιο φαγητό σου αρέσει περισσότερο, τα 8 θα απαντήσουν “μακαρόνια με κιμά”.

Στην Ελλάδα η ετήσια κατά κεφαλήν κατανάλωση έχει υπολογισθεί σε περίπου 10 κιλά, χωρίς όμως να έχουν δοθεί στοιχεία για τα ανάλογα προϊόντα που παράγονται στα σπίτια όπως οι χυλοπίτες ή ο τραχανάς.
Αν και τα ζυμαρικά τα κατατάσσουμε στο μυαλό μας ως μέρος της ιταλικής κουζίνας, από την ιστορία της καταγωγής τους δεν λείπουν και οι αναφορές στην Αρχαία Ελλάδα. Το γνωστό «λάγανον», το μετέπειτα «laganum» των Ρωμαίων, ήταν μια πλακωτή ζύμη από αλεύρι και νερό που κοβόταν σε λωρίδες και ήταν ο πρόγονος των λαζανιών.
Πιστεύεται ότι η προέλευση της λέξης μακαρόνια είναι ελληνική και προέρχεται από τα «μακάρια», τρόφιμα που συμβόλιζαν την αναγέννηση και παρασκευάζονταν από σιτάρι. Αποτελούσαν ένα είδος «ψυχόπιτας», που προσφερόταν στα νεκρώσιμα δείπνα για να μακαρίσουν τους νεκρούς τους.

Εκτός από τα φλομάρια, τις παραδοσιακές χυλόπιτες της Λήμνου, η ελληνική παραδοσιακή κουζίνα προσφέρει μια μεγάλη ποικιλία ζυμαρικών με έντονο τοπικό χαρακτήρα, που μπορεί να μην είναι γνωστά σε όλους μας και αξίζει να αναφερθούν:
Χυλόπιτες μακριές και λεπτές ή σε σχήμα μικρών τετραγώνων απαντώνται σε διάφορα μέρη της Ελλάδας.
Αβγόχυλο, λεπτές επίπεδες λωρίδες από την Κρήτη που περιέχουν και αβγά.
Γογκίδες ή Γκόγκες σε σχήμα σπείρας, που θυμίζει μικρό κοχύλι και παράγεται στη Λακωνία.
Αφτούδια από τη Χίο, φυσικά σε σχήμα «αφτιών», από όπου και το όνομα.
Χύλοφτα, σαν κοντό λινγκουίνι, που αποτελεί άλλη μία σπεσιαλιτέ της Κρήτης.
Κουσκούς με αβγά και γάλα που γίνεται από σιμιγδάλι ή από πλιγούρι με λίγο σιτάλευρο. Είναι σπεσιαλιτέ της Θράκης και της Λήμνου..
Μαγκίρι, είδος κρητικού ζυμαρικού σε σχήμα τετραγώνων.
Νιόκος ή μπιρμπιλόνι σε σχήμα ρυζιού, από τα νησιά του Ιονίου.
Πέτηλα και Πέτουρα, δύο σχετικά διαφορετικά είδη ζύμης από τη Μακεδονία και την Ήπειρο.
Σχιουφιχτά, κρητικό σπειροειδές είδος ζυμαρικού.
Στριφτάδες, είδος μικρών σπιτικών ζυμαρικών της Πελοποννήσου.
Τουτουμάκια, πελοποννησιακή ονομασία για τις χυλόπιτες.
Τριφτούδια ή τριφτιλίδια, κρητική παραλλαγή ζυμαρικών σε σχήμα μικρών σπόρων ρυζιού.
Βαλάνες σε σχήμα μικρής σπείρας, από τη Χίο.
Τραχανάς ξινός ή γλυκός, χοντρός ή ψιλός, παράγεται στη Θεσσαλία, τη Μακεδονία, τη Θράκη, τη Λήμνο και άλλα μέρη της Ελλάδας.

 

Υπάρχουν και γλυκά με ζυμαρικά όπως η ρουμελιώτικη πιγουλόπιτα που μοιάζει με αραιή πουτίγκα και φτιάχνεται με φιδέ.

Στη Ρόδο βρίσκουμε επίσης ένα ασυνήθιστο σαρακοστιανό γλυκό με ζυμαρικά που βράζονται με γλυκό ταχίνι και σερβίρονται γαρνιρισμένα με κανέλα.

 

Τα σιτηρά στη Λήμνο είναι εκλεκτά, με πιο γνωστή ποικιλία το σκληρό σιτάρι από την εποχή του Αριστοτέλη, που η Λήμνος ήταν ο σιτοβολώνας του Αιγαίου.

Το 1930 Ιταλοί αρχαιολόγοι έφεραν στο νησί σπόρους από σκληρό σιτάρι που καλλιεργούσαν στη Σικελία. Εξαιρετικά άλευρα, αρτοπαρασκευάσματα και ζυμαρικά θα βρει κανείς σε ολόκληρο το νησί. Είναι γνωστή σε όλη την Ελλάδα η εταιρεία Σταματέρη, αλλά και η οικογένεια Ποριάζη με τα περίφημα παξιμάδια της στο γραφικό χωριό Πορτιανού. Εκεί οι Ποριάζηδες αγόρασαν το 1962 τον πρώτο γερμανικό φούρνο, δίνοντας ένα μοσχάρι για πληρωμή, και μέχρι το 1982 προμήθευαν με ψωμί τον στρατό.

Σήμερα στη Λήμνο εκτός από τα φλομάρια, τις λεπτοκομμένες χυλοπίτες, παράγονται και όλα τα υπόλοιπα γνωστά ζυμαρικά, αλλά και αυτούδια, βαλάνες, μουστοκούλικα και τηγανόπιτες.

Πολύ γνωστές βέβαια σε όλη την Ελλάδα η εταιρία Χρυσάφη όπως και οι Κασπακνές Λιχουδιές.

Τα φλομάρια τα μαγειρεύουν με κόκορα, με ροφό, με αστακό, με αρνάκι. Τα πασπαλίζουν με μελίχλωρο (σκληρό τυρί), όμως τα κάνουν και γλυκά, τα περιχύνουν με μέλι ή τα βράζουν σε πετιμέζι, όπως στην περίπτωση των μουστοκούλικων: αφού παρασκευάσουν τις βαλάνες, παχουλά ζυμαρικά σαν κοχύλια, τα βράζουν, αντί για νερό, σε πετιμέζι και τα απολαμβάνουν ως απογευματινό ή ένα γρήγορο βραδινό.

Για πρωινό έχουν τις τηγανόπιτες: είναι η ίδια ζύμη με τα φλομάρια που την ανοίγουν σε λεπτούς δίσκους, τους οποίους τηγανίζουν. Τις σερβίρουν πασπαλισμένες με μπόλικο τυρί μαζί με τον πρωινό καφέ.

 

Φλομάρια, ένα γνήσιο, παραδοσιακό και ιδιαίτερο προϊόν της Λήμνου, πολύ νόστιμο – όπως εξάλλου όλα τα προϊόντα που παράγονται στο ευλογημένο αυτό νησί.

 

Google NewsΑκολουθήστε το LimnosNea.gr - ΡάδιοΆλφα στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσειςαπό την Λήμνο και τον κόσμο.

Δείτε περισσότερα

Σχετικά Άρθρα

Back to top button