Τα Κάλαντα των Φώτων (Θανιώτ΄κα) – Είναι ένας Λαογραφικός Πλούτος. Διαβάστε τα!

Γράφει η Βαρβαρα Βαγιάκου Βλαχοπούλου

Σα σήμερα το βράδυ κάτοικοι του Θάνους κατέβαιναν στη Μύρινα αρματωμένοι κουδούνες και προβιές και με συνοδεία λύρας έψαλαν τα κάλαντα των Φώτων.Τα παραθέτω όλα οπως διασώθηκαν απο τον λαογράφο Λεωνίδα Γεροντούδη

 

Εδώ μας στείλαν κι ήρταμε

σε τούτα τα παλάτια

πού´ ναι τα σπίτια δίπατα

γοι αυλές μαρμαρουμένες

Τρείς  άρχοντες τα φτιάχνανε

κι οι τρείς  αντρειγουμένοι

με το ψήφι με το γυαλί

με το μαργαριτάρι

´πο μέσα με το μάλαμα

απ´οξω μι τ´ασήμι

κι παν απο τ´απολούσματα

αγιόκλημα ανοίγει

Κάνει σταφύλι ροζακί

κάνει κρασί μοσχάτο

όσες μανάδες κί αν το πιούν

καμμιά παιδί δεν κάνει

αν τό πινε κι η μάνα μας

δεν ήθελε μας κάνει

Πήκαμε για το σπίτι σας

ο Θος να το φυλάγει

ο θος να το πολυχρονά

κι να το στερεγώνει

Να πούμε τον αφέντη μας

κανα καλό τραγούδι

Σενα σι πρέπ´ αφέντη μου

καρέκλα καρυδένια

για ν´ακουμπά η μέση σου

η μαργαριταρένια

Σένα σι πρέπ´ αφέντη μου

καρέκλα ν´ακουμπίζεις

τό να το χέρι να μετράς

κι τ´άλλο να δανείζεις

Σένα σι πρέπ´αφέντη μου

σκαμνί και μαξιλάρι

να κοσκινίζεις το φλουρί

να πέφτει τ´αλογάρι

κι απο τα κοσκινίσματα

σκλάβο να ξαγοράσεις

οχ μόνο σκλάβα μοναχά

αλλά κι σκλαβοπούλα

Πήκαμε τον αφέντη μας

 

ο Θος να τον φυλάγει

ο Θος να τον πολυχρονά

κι να τον στερεγώνει

Βρε κιαχαγια βρε κιαχαγιά

βρε πρωτοζευγολάτη

 

σπυρί σπυρί τον εσπερνες

το σπόρο χίλια πνάκια

κι ικεί που τον δερμόνιζες

φυτρώνει κι βλαστίζει

περδίκια τον τσαλαπατούν

λαγούδια τον ξετνάζουν

Πέρνεις το τουφεκάκι σου

να πας να τα σκοτώσεις

μήτε λαγούδια σκότωσες

μήτε περδίκια πιάσεις

Μον θέρισες κι αλώνισες

όλα τ´αποφαγούδια

κι κάτσες κι τα μέτρησες

κι μετριμό δεν είχαν.

Πό χεις τα άστρα πρόβατα

κι το φεγγάρι μάντρα

το άστρο τον Αυγερινό

τσομπάνη που τα φλάγει

τον Ιορδάνη ποταμό

νερό που τα ποτίζει

Το σύννεφο του ουρανού

σταλο κι τα σταλίζεις

Πήκαμε για τον κιαχαγιά

ο Θος να τον φυλάγει

ο Θος να τον πολυχρονά

κι να τον στερεγώνει

Να πούμε την κυρίγια μας

κάνε καλό τραγούδι

Κυρα λιγνή κυρα ψηλή

κυρα καμπανοφρύδα

Σήκω κυρά μου κι άλλαξε

να πας ταχια στα Φώτα

στα Φώτα στα φωτίσματα

κι στου Χριστού το λόγο

Βάλε τον ήλιο πρόσωπο

κι του φεγγάρ´ ασπίδα

κι του κοράκου το φτερό

βάλτο καμπανοφρύδα

Την όχεντρα την πλουμιστή

γιορντάνι στο λαιμό σου

τα χοχλιδέλια του γιαλού

κουμπιά στον κάβαδό σου

Τον άμμο τον αμέτρητο

ψιλό μαργαριτάρι

Πήκαμε στην κυρία μας

ο Θος να τη φυλάει

ο Θος να τη πολυχρονά

κι να τη στερεγώνει

Να πούμ´κι για το γυιόκα  σας

κάνε καλό τραγούδι

Αν έχεις γυιο στα γράμματα

κι σέρνει το κοντύλι

να δώκ´ ο Θος κι η Παναγιά

να βάλει πέτραχείλι

Πέντε έξ μικρές τον αγαπούν

κι τέσσερις μεγάλες

η τρίτη  η μικρότερη

της μάνας της το λέγει

Μάνα μου ας τον πάρουμε

γιατί είναι παληκάρι

κι περπατεί κι χαίρεται

σαν πρωτοκαβαλάρης

Στους κάμπους πιάνει πέρδικες

κι στα βουνά λαγούδια

κι μές τα πετροχτίσματα

πιάνει περιστερούδια.

Καλός ειν´κι γνωμικός

κι προκοπή θα ν´έχει

Πήκαμε για το γυιόκα σας

ο Θος να τον φυλάγει

Να πούμ´κι για τη κόρη σας

κάνε καλό τραγούδι

Προξενητάδες έρχονται

προξενητάδες φέγνε

ρωτούνε και ξανά ρωτούν

ποιανού ναι αυτή η κόρη

πόχει τα μάτια σαν ελιές

τα φρύδια σαν αβδέλες

που είναι κι ομορφότερη

απ´όλες τις κοπέλες

Αν εινη κι καλός γαμπρός

πολλα προικιά γυρεύει

Γυρεύει σπίτι δίπατο

κι αυλές μαρμαρωμένες

γυρεύ´ χωράφια αθέριστα

χωράφια θερισμένα

Γυρεύ  αμπέλια ατρύγητα

αμπέλια τρυγημένα

γυρεύει και τη θάλασσα

μι ούλα τα καράβια.

Γυρεύει κι τον κυρ βοριά

να τα καλαρμενίζει

γυρεύει και τον κυρ νοτιά

να τα καλοαράζει

Να κάμει τα ταξίδια του

και πίσω να γυρίζει

Πήκαμε για την κόρη σας

ο Θος να τη φυλάγει

ο Θος να τη πολυχρονά

κι να τη στερεγώνει

Να πούμ για την κορούλα σας

ενα καλό τραγούδι

που τραγουδάει όμορφα

μαθαίνει να κεντάει

Για χτένιζέ την λούζε την

μοσχοσαπούνιζέ την

κι στέλν την στη δασκάλισα

γράμματα να μαθαίνει

Ο δάσκαλος τη χτύπησε

μι μια ψιλή βεργίτσα

δάσκαλισσα τη μέρωσε

μι μια ποδιά καρύδια

Βάζει το δάκρυ στην ποδιά

και το χαρτί στην τσέπη

πήγαινε στη μανούλα της

η πολυχαϊδεμένη

Κόρη μ που ειν τα γράμματα

πού ν ο διαλογισμός σου

Τα γράμματα ειν στο δάσκαλο

κι ο νούς μου στα παιχνίδια

τώρα αφσεμ μανούλα μου

να σπάσω τα καρύδια.

Πήκαμ για την κορούλα σας

ο Θος να την φυλάγει

ο Θος να τη πολυχρονά

κι να τη στερεγώνει

Να πούμε κι για το μωρό

κάνε καλό τραγούδι

το γελαστό το όμορφο

το μκρό  σας  αγγελούδι

Την κούνια του την αργυρή

φαρδιά πλατειά στρωμένη

βαγιώτες την κουνούσανε

κι βάγιες την κουνάνε

Στο περιβόλι το πγαινουνε

κι ούλο το σεργιανούνε

κόβουν λιανό βασιλικό

λιανο σα τα μαλλιά του

τον βάζουν στη μυτίτσα του

κι ευφρένετ´ η καρδιά του

Πήκαμε κι για το μωρό

ο Θος να το φυλάγει

ο Θος να το πολυχρονά

κι να το μεγαλώνει

Σήκω κυρά μου κι άνοιξε

μη κάνεις τόσο νάζι

κι είναι πας τα μεσάνυχτα

μας έκοψε τ´αγιάζι

Σήκω κυρά μου κι άνοιξε

την αργυρένια πόρτα

αν έχεις γρόσια δός μας τα

φλουριά μη τα λυπάσαι

Αν έχεις κι πεντάδραχμα

κι κείνα περνουμάστα

κι απο το μαυρογούρτζελο

κανένα κομματάκι

κι απο τη μαύρη κότα σας

κανένα αυγουλάκι.

Ακόμα δε τον ηυρηκες

το μάνταλο ν´ανοίξεις

να μας κεράγ´ς κανα κρασί

κι πάλι να σφαλίσεις ;

Βγάλε πανέρια κάστανα

πανέρια λεπτοκάρυα

βγάλε κι το γλυκό κρασί

κέρνα τα παλληκάρια

Ακόμα δι τον ήυρηκες

το μάνταλο ν´ανοίξεις

να μας κεραγ´ς ενα κρασί

κι πάλι να σφαλίσεις

 

Αν παρ´ελπίδα η κυρα δεν άνοιγε

ακολουθούσε

 

Ηρταμε στα παλάτια σας

είδαμ την ανθρωπιά σας

Ότι ανθρωπιά εχ ο γάδαρος

έχει κι η γ ´αφεντιά σας .

 

Κι τ´χρον.