Τα καβείρια και τα άλλα μυστήρια της αρχαίας Ελλάδας

Τα καβείρια και τα άλλα μυστήρια της αρχαίας Ελλάδας

Γράφει ο Θόδωρος Δημητριάδης

Ποιος πραγματικά έγραψε την Ιλιάδα και την Οδύσσεια; Τι συμβαίνει με τη Χαμένη Ατλαντίδα και τον λαβύρινθο του Μινώταυρου;

Η Τέχνη και Αρχιτεκτονική του Παρθενώνα,  το έργο του Πυθαγόρα, η καταστροφή του αγάλματος του Διός στην Ολυμπία (που ήταν ένα από τα θρυλικά Επτά Θαύματα του Κόσμου), η Τριλογία του Πλάτωνα και άλλα, αποτελούν πραγματικά άλυτα μυστήρια και μέχρι σήμερα δεν έχει δοθεί ικανοποιητική απάντηση σ’ αυτά.
Η αρχαία Ελλάδα δίκαια θεωρείται η γενέτειρα του δυτικού πολιτισμού, αλλά πολλοί από τους αρχαίους θεσμούς και τα έργα που επέζησαν μέχρι σήμερα αποτελούν άλυτα μυστήρια.

Να μερικά από αυτά:

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα μυστήρια της αρχαίας Ελλάδας αφορά μια μυστική οργάνωση, το όνομα της οποίας βοήθησε επίσης να ορίσουμε την έννοια του «μυστηρίου» όπως το αντιλαμβανόμαστε σήμερα. Τα Καβείρια Μυστήρια και τα Ελευσίνια Μυστήρια ήταν μια θρησκευτική λατρεία που περιστρεφόταν γύρω από μια σειρά από κρυφές τελετουργίες και τελετές, πολλές από τις οποίες παραμένουν άγνωστες σήμερα.
Ένας από τους λόγους για την έλλειψη γνώσης σχετικά με αυτά, είναι ότι τα Μυστήρια σχεδιάστηκαν για να κρατηθούν μυστικά και απαγορευόταν στους οπαδούς να αποκαλύψουν τις λεπτομέρειες της εσωτερικής λειτουργίας της λατρείας. Επίσης, υπήρχε η φήμη ότι όποιος αποκάλυπτε την αλήθεια για τα μυστήρια, δολοφονούνταν. Η θρησκεία των Καβείρων και οι μυστηριώδεις ιεροτελεστίες τους ενέπνεαν παντού τον φόβο και τον τρόμο, επειδή θεωρούσαν πως οι Κάβειροι ήταν πολύ σκληροί όταν επέβαλλαν τιμωρίες. Όποτε ξεσπούσε η οργή των Καβείρων, τα αποτελέσματα ήταν φρικτά.

Στη Λήμνο οι δημόσιες τελετές ήταν περίπου ίδιες με εκείνες των άλλων ιερών. Έτσι γινόταν θυσίες ζώων στους θεούς, σπονδές, προσευχές και αφιερώματα. Το σημαντικότερο γεγονός ήταν η γιορτή της πορφυρίας όπου ζωντάνευε η ανακάλυψη της φωτιάς που όπως θέλει η παράδοση έγινε στην ίδια τη Λήμνο.

Οι συντεχνίες των μεταλλουργών έπαιζαν ιδιαίτερο ρόλο. Ανέβαιναν στο όρος Μόσυχλο όπου άναβαν καθαρή και αμόλυντη φλόγα με ένα χαλκείο, δηλαδή ένα χάλκινο κάτοπτρο που κρατούσαν απέναντι στον ήλιο, κάτι δηλαδή σαν τη σημερινή αφή της Ολυμπιακής φλόγας.

Μετά το 175 π.Χ. που η Λήμνος έγινε μέλος της Συμμαχίας της Δήλου το νέο φως το έπαιρναν από το ιερό της Δήλου. Επί εννιά μέρες έσβηναν όλες τις φωτιές του νησιού και έστελναν στη Δήλο ένα πλοίο να φέρει το νέο φως. Κατά την περίοδο της αναμονής οι κάτοικοι της Λήμνου επικαλούντο τους χθόνιους θεούς έως ότου έφτανε το πλοίο και ο θεός Ήφαιστος θριάμβευε.

Η Τέχνη και Αρχιτεκτονική του Παρθενώνα είναι ένα άλλο μυστήριο, που περιβάλλει το πιο εμβληματικό μνημείο της αρχαίας Ελλάδας, σχετικά με την αρχιτεκτονική του, τον σκοπό της κατασκευής του και τον τρόπο. Έχει διεξαχθεί διαρκής συζήτηση σχετικά με το περιεχόμενο της τοιχογραφίας που διακοσμεί το εσωτερικό του Παρθενώνα: Μία από τις θεωρίες είναι ότι μπορεί να είχαν προοριστεί ως αναπαραστάσεις των ανθρώπων που βοήθησαν να χτιστεί. Ο ναός περιέχει επίσης δύο εσωτερικούς θαλάμους, οι μικρότεροι από τους οποίους δεν έχουν ποτέ ξεκαθαρίσει τον σκοπό τους.

Ο συγγραφέας των Ομηρικών Έργων.
Ο Όμηρος, ο συγγραφέας της Ιλιάδας και της Οδύσσειας, είναι ίσως ο αρχαιότερος γνωστός συγγραφέας. Παραμένει όμως μια μυστηριώδης φιγούρα από πολλές απόψεις, καθώς φαίνεται να μην υπάρχει πουθενά. Κάποιοι ακαδημαϊκοί έχουν φτάσει μάλιστα σε σημείο να ισχυριστούν ότι δεν πρόκειται για έναν άνθρωπο, αλλά για μακρά λογοτεχνική παράδοση, την ίδια ώρα που διαπρεπείς φιλόλογοι ορκίζονται ότι οι ομηρικές ιστορίες αποτελούν συλλογική δουλειά ομάδας προσώπων. Η πεποίθηση για τη συλλογικότητα της ομηρικής αφήγησης έλκει την καταγωγή της από το γεγονός ότι η προφορική διήγηση μύθων αποτελούσε μακρά αρχαιοελληνική παράδοση, με μια σειρά από περίφημους ραψωδούς να μένουν στην Ιστορία. Κάτω από τη συλλογιστική αυτή, στον Όμηρο αποδίδεται απλώς η γραπτή καταγραφή προϋπαρχόντων θρύλων και μύθων.