Τα πονηρά κόλπα των Τούρκων με τα ελληνικά νησιά

Τα πονηρά κόλπα των Τούρκων με τα ελληνικά νησιά

Γράφει ο Θόδωρος Δημητριάδης

Άοπλα, χωρίς στρατό και αποτρεπτική ισχύ θέλει η Τουρκία τα ελληνικά νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Αυτή η προκλητική αξίωσή της είναι πάγια αλλά το τελευταίο διάστημα την επαναφέρει συστηματικά και εμφατικά στο προσκήνιο σε συνδυασμό με τις επιδιώξεις της για αναθεώρηση Συνθηκών του περασμένου αιώνα, όπως της Λωζάννης.

Η απαίτηση του τούρκου υπουργού Άμυνας Χουλουσί Ακάρ να αποστρατιωτικοποιηθούν 9 ελληνικά νησιά του Ανατολικού Αιγαίου – διότι δήθεν αυτό προβλέπει η συνθήκη της Λωζάννης, όπως ισχυρίζονται οι Τούρκοι – φανερώνει ότι η Άγκυρα έχει αποφασίσει να εντάξει το συγκεκριμένο ζήτημα στο γενικότερο πλαίσιο κλιμάκωσης των προκλήσεών της απέναντι στη χώρα μας.

Οι Τούρκοι ισχυρίζονται πως η αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Αιγαίου αποτελεί μία από τις διαφορές Ελλάδας – Τουρκίας στο Αιγαίο που πρέπει να επιλυθούν. Και γι’ αυτό η αξίωσή τους φιγουράρει εδώ και δεκαετίες στον επίσημο κατάλογο του τουρκικού ΥΠΕΞ με όλες τις διεκδικήσεις τους έναντι της χώρας μας.

Θέλουν να είναι χωρίς Ένοπλες Δυνάμεις όλα αυτά τα νησιά όταν εκείνοι κάνουν «νταηλίκια» στο Αιγαίο και διαφημίζουν αποβατικές ασκήσεις στα τουρκικά παράλια, ενώ συνεχίζουν την κατάληψη και στρατικοποίηση της βόρειας Κύπρου, κάνουν βόλτες με πολεμικά πλοία μέσα στην ελληνική υφαλοκρηπίδα κ.ά.

Γιατί επιμένουν τόσο έντονα σ’ αυτή την πάγια αξίωσή τους περί αποστρατιωτικοποίησης των νησιών;

Οι έλληνες επιτελείς έχουν αναλύσει πολλές εκδοχές. Μία απ’ αυτές είναι ότι η Τουρκία ουδέποτε έβγαλε από το στόχαστρό της το Αιγαίο, ειδικά τώρα που πολλά σχέδιά της σε Συρία και Λιβύη δεν πάνε όπως θα ήθελε. Αυτό δείχνουν εξάλλου και οι δεκάδες υπερπτήσεις τουρκικών μαχητικών σε νησιά του Ανατολικού Αιγαίου.

Επίσης, τώρα που γίνεται ξανά συζήτηση περί ελληνοτουρκικού διαλόγου δεν αποκλείεται η Τουρκία να επιδιώκει να διαμηνύσει ότι εκείνη θα καθίσει στο τραπέζι όχι μόνο για την υφαλοκρηπίδα αλλά για «πακέτο θεμάτων», δηλαδή να εκκενωθούν θα 9 ελληνικά νησιά από κατοίκους και στρατό, και να αποδοθούν στην Τουρκία, να αναγνωριστεί τουρκική μειονότητα στη Θράκη και άλλα πολλά.

Ανησυχητικό είναι επίσης ότι όλοι οι σύμμαχοι μας σε Ευρώπη, ΝΑΤΟ κλπ. συμφωνούν ότι πρέπει να συνομιλήσουμε με τους Τούρκους για να επιλύσουμε διάφορες «διαφορές», ενδεχομένως κι αυτές που ισχυρίζεται ανυπόστατα η Τουρκία, παραγνωρίζοντας σκόπιμα και ύπουλα το γεγονός ότι η μοναδική διαφορά μας με την Τουρκία είναι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας.

Ε, τότε μήπως είναι καιρός κι εμείς με τη σειρά μας να διεκδικήσουμε τις χαμένες (κλεμμένες) πατρίδες μας, δηλαδή την Κωνσταντινούπολη, τον Πόντο και τη Μικρά Ασία;

Με την ευκαιρία, καλό είναι να θυμηθούμε τις ισχύει σχετικά με την στρατικοποίηση των νησιών μας του Αιγαίου. Πολλοί συμπατριώτες μας αγνοούν τι ακριβώς λένε οι διεθνείς συμφωνίες για τη Λήμνο, σχετικά με τον στρατιωτικό εξοπλισμό της.

Τον Μεσοπόλεμο, δηλαδή την περίοδο ανάμεσα στον Πρώτο και τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, και πιο συγκεκριμένα το 1923,  υπογράφηκε στη Λωζάνη της Ελβετίας μια διεθνής συμφωνία, η λεγόμενη Συνθήκη Ειρήνης της Λωζάνης.  Η συνθήκη αυτή περιλάμβανε και μια Ειδική Σύμβαση, που αφορούσε και τη Λήμνο.  Στο άρθρο της 4 έλεγε ότι όλη η περιοχή (τα στενά των Δαρδανελλίων και τα νησιά του Βορείου Αιγαίου Σαμοθράκη, Λήμνος, Ίμβρος, Τένεδος, Λαγούσες) αποστρατικοποιούνται.

Την συνθήκη αυτή της Λωζάνης επικαλούνται μερικές φορές οι Τούρκοι σήμερα, για να υποστηρίξουν ότι κακώς υπάρχει στρατός στη Λήμνο.  Έχουν άραγε δίκιο;

Όχι μόνον δεν έχουν δίκιο, αλλά ψεύδονται και υποκρίνονται προκλητικά.  Εάν ίσχυε η συνθήκη της Λωζάνης μέχρι σήμερα, θα μπορούσαν ίσως να την επικαλεστούν. Η συνθήκη όμως αυτή ίσχυσε μόνο για 13 χρόνια, μέχρι το 1936, όταν στο Μοντρέ υπογράφηκε μια νέα διεθνής σύμβαση, η Σύμβαση του Μοντρέ.  Αυτή η νέα σύμβαση, που την συνυπέγραψε η Τουρκία,  κατάργησε στο σύνολό της τη σύμβαση της Λωζάνης,  κι έτσι, από τότε μέχρι σήμερα,  έπαυσε να ισχύει η αποστρατικοποίηση της Λήμνου, και επιτράπηκε ο στρατιωτικός της εξοπλισμός.

Στο εισαγωγικό προοίμιο της συνθήκης του Μοντρέ λέει ξεκάθαρα:  «Τα συμβαλλόμενα μέρη αποφάσισαν να υποκαταστήσουν με την παρούσα Σύμβαση τη Σύμβαση που υπογράφηκε στη Λωζάνη στις 24 Ιουλίου 1923…».

Πριν υπογραφεί η συνθήκη του Μοντρέ, προηγήθηκαν επίσημες διαβουλεύσεις ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία, οι λεγόμενες προπαρασκευαστικές2 εργασίες της συνθήκης, οι οποίες επίσης δείχνουν ξεκάθαρα τι έπαψε να ισχύει το 1936,  και τι ισχύει από τότε μέχρι σήμερα:

1)         Στις 11-4-1936 η Τουρκία έστειλε μια διακοίνωση, με την οποία πρότεινε και ζητούσε να αναθεωρηθεί η Συνθήκη της Λωζάνης.  Πάνω σ’ αυτή την τουρκική διακοίνωση, η Ελλάδα απάντησε ξεκάθαρα ότι δέχεται μεν την πρόταση, αλλά με υπό τον όρο να τροποποιηθούν οι διατάξεις του άρθρου 4 της Ειδικής Σύμβασης .  Δηλαδή η Ελλάδα ήταν πρόθυμη να συζητήσει αναθεώρηση, αλλά μόνον υπό τον όρο ότι θα καταργηθεί η αποστρατικοποίηση, και να συμφωνηθεί ότι θα έχει δικαίωμα να εξοπλίσει τα νησιά της.

2)         Λίγες μέρες αργότερα, στις 17-4-1936 ο Έλληνας επιτετραμμένος στην Άγκυρα, κ. Βατικιώτης, ζήτησε από τον Τούρκο Υπουργό Εξωτερικών Αράς Ρουσδή να οχυρωθούν όχι μόνον η Λήμνος και η Σαμοθράκη –κάτι που ήταν αυτονόητο-, αλλά κι άλλα νησιά που υπάγονταν στη Συνθήκη της Λωζάνης.

Ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών αποδέχθηκε το Ελληνικό αίτημα, και δήλωσε:  «Η Ελλάδα δεν θα συναντήσει εκ μέρους της Τουρκίας καμία αντίδραση, εάν για την ασφάλειά της θα είχε πρόθεση να προβεί στην οχύρωση, εκτός από τη Σαμοθράκη και Λήμνο, κι άλλων νησιών στο Αιγαίο».

3)         Απαντώντας στον Τούρκο Υπουργό Εξωτερικών, ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών, Μεταξάς, στις 24-4-1936 στέλνει επίσημη επιστολή στον Τούρκο Πρέσβη στην Αθήνα, με την οποία εκφράζει την ικανοποίηση της Ελλάδας για την απάντηση του Αράς Ρουσδή, που δεν είχε αντίρρηση και δέχονταν την οχύρωση των Ελληνικών νησιών.

4)         Λίγες μέρες αργότερα, στις 2-5-1936, ο Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Αράς Ρουσδή επισκέφτηκε επίσημα την Αθήνα, και επανέλαβε δημόσια όλα όσα είχε πει λίγες μέρες πριν στον Έλληνα επιτετραμμένο στην Άγκυρα.

5)         Λίγες μέρες αργότερα, ο Τούρκος Πρέσβης στην Αθήνα, κατ’ εντολή της Τουρκικής Κυβέρνησης, στέλνει επίσημη επιστολή στον Έλληνα Υπουργό Εξωτερικών Μεταξά, και αποσαφηνίζει πλήρως τις δεσμεύσεις που είχε αναλάβει ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών.

6)         Όταν αργότερα, μετά την υπογραφή της Σύμβασης του Μοντρέ, η Τουρκική Εθνοσυνέλευση συζήτησε και κύρωσε τη σύμβαση, ο Τούρκος Υπουργός ενημέρωσε το σώμα του Τουρκικού Κοινοβουλίου, λέγοντας:   «Οι διατάξεις που αφορούν τα νησιά Λήμνο και Σαμοθράκη, που ανήκουν στην γείτονα και φίλη Ελλάδα, που είχαν αφοπλιστεί με τη Συνθήκη της Λωζάνης το 1923, καταργούνται επίσης με τη Σύμβαση του Μοντρέ, πράγμα για το οποίο χαιρόμαστε ιδιαίτερα…».

Οι Τούρκοι λοιπόν υποκρίνονται.  Θυμούνται πολύ καλά την παλιά Συνθήκη της Λωζάνης, αλλά κάνουν ότι δεν καταλαβαίνουν κι ότι ξέχασαν τη νέα Συνθήκη του Μοντρέ, που κατάργησε τη Συνθήκη της Λωζάνης.

Ξεχνούν ότι η αποστρατικοποίηση καταργήθηκε κι έπαψε να ισχύει από  το 1936 μέχρι σήμερα. Ξεχνούν ότι οι ίδιοι επίσημα συμφώνησαν στην Εθνοσυνέλευσή τους την κατάργηση της αποστρατικοποίησης. Ξεχνούν τα σχετικά επίσημα έγγραφα που έστειλε το Υπουργείο Εξωτερικών τους στην Ελλάδα,  και την υπογραφή που έβαλαν στη διεθνή Σύμβαση του Μοντρέ, η οποία ισχύει απ’ το 1936 μέχρι σήμερα, και επιτρέπει τον πλήρη εξοπλισμό της Λήμνου και των άλλων Ελληνικών νησιών.

(Βιβλιογραφία:  Νίκου Κουρή Ελλάδα-Τουρκία, ο Πεντηκονταετής Πόλεμος, εκδ. Λιβάνη)