Το Νοσοκομείον μας… Τότε, τώρα και πάντα σε πρώτη προτεραιότητα!

Γραφει η Χαρούλα Ζαμπετάκη Πλιάτσκα

«Το Νοσοκομείον μας….»

« Οστούν εκ των οστών και σαρξ εκ της σαρκός μας»

Το Νοσοκομείο της Λήμνου ξεκίνησε την πορεία του, σε πολύ δύσκολες  συνθήκες. Πολλές φορές αντιμετώπισε τον κίνδυνο «να κλείσουν οι πύλες του», εξαιτίας των δύσκολων οικονομικών συνθηκών που επικρατούσαν στην Ελλάδα γενικότερα, αλλά πάντοτε όλοι βοηθούσαν για τη συνέχεια της λειτουργίας του. Σε αυτό συντελούσαν η Εκκλησία, η Παλλημνιακή Επιτροπή, οι απανταχού Ομογενείς, οι κάτοικοι του νησιού, όλο γενικά το προσωπικό του Νοσοκομείου, οι επώνυμοι και ανώνυμοι δωρητές. Ηταν για όλους «το Νοσοκομείον μας….».

Από την πρώτη ημέρα που γεννήθηκε η ιδέα της ίδρυσής του, δέχθηκε πληθώρα δωρεών, ανεξαρτήτου μεγέθους. Πολλές φορές όμως όταν έπρεπε να καλυφθούν κάποιες έκτακτες ανάγκες διενεργείτο έρανος, συμπεριλαμβανομένου και του εράνου τροφίμων.

Η καταβολή δωρεών και η διενέργεια εράνων είναι ενέργειες  κοινωνικοφιλανθρωπικού χαρακτήρα. Η δωρεά μπορεί να γίνει οποτεδήποτε από τον δωρητή, ενώ ο έρανος σε συγκεκριμένη χρονική στιγμή, καθότι αποτελεί την οργανωμένη κινητοποίηση για τη συγκέντρωση χρημάτων, για κοινωφελή σκοπό. Και στις δύο περιπτώσεις όμως οι συμμετέχοντες αισθάνονται ιδιαίτερη χαρά.

Η ιδέα της ίδρυσης Νοσοκομείου στη Λήμνο ξεκίνησε το 1906, όταν το νησί βρισκόταν ακόμη υπό την Οθωμανική κατοχή. Μία ομάδα φιλανθρώπων συντοπιτών και ομογενών, υπό την καθοδήγησιν του Μητροπολίτου Γενναδίου, συγκέντρωσαν ένα ποσόν χρημάτων εκ δωρεών. Η εκκίνησις, θα γινόταν με την αγορά του οικοπέδου. Ακολούθησε η απελευθέρωση και λόγω των γεγονότων που μεσολάβησαν, το όλον εγχείρημα μετατέθηκε αργότερα.

Από την κήρυξη των Βαλκανικών πολέμων μέχρι το 1923, οι συνθήκες διαβίωσης στην Ελλάδα γενικότερα, ένεκα των κακουχιών, της επιστράτευσης και της ομαδικής εισροής προσφυγικού πληθυσμού ήταν εξαιρετικά δύσκολες.

Στη Λήμνο η φρικτή κατάσταση που υπήρχε στο νησί σκιαγραφήθηκε στην εφημερίδα «ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ» της Νέας Υόρκης, όπου δημοσιεύτηκαν αρκετά άρθρα με την υπογραφή «ΕΥΘΥΔΙΚΟΣ».

4.3.1916 : «Ο εντερικός τύφος λυμαίνεται όλην την νήσον και όλας τας ηλικίας.  Οι μικροί την ηλικία προσβαλλόμενοι υπό της νόσου δεν έχουσιν ελπίδαν σωτηρίας ουδεμίαν, αλλά και οι μεγάλοι την ηλικία υποκύπτουσιν ευς το μοιραίον.  Δεν υπάρχει οίκος, όστις να μην έθαψεν εν ή δύο εκ των μελών αυτού ή να μην έχη ένα ή δύο  ασθενείς.  Είναι φρικτή κα υπό την έποψιν ταύτην η κατάστασις των κατοίκων.  Είναι δε εγκληματικὴ η αδιαφορία των αρμοδίων. Διότι δεν κατέστησαν δια κατάλληλων εκθέσεων γνωστήν την κατάστασιν ταύτην εις την Κυβέρνησιν, όπως στείλη τους καταλλήλους ιατροὺς και τα ιαματικά φάρμακα. Εάν η κατάστασις αύτη εξακολουθήση το πλείστον μέρος των εναπολειφθέντων κατοίκων θα εκλείψη υπὸ της βροτολοιγούς ταύτης νόσου προσβαλλόμενον διηνεκώς.»

16.3.1916 :  «Τα κρούσματα του εντερικού τύφου, ο οποίος κατήντησε πλέον ενδημικὴ νόσος αυξάνονται καθ’ εκάστην.  Μεταξύ των πολλών τους οποίους η βροιτολόγος αύτη νόσος εθανάτωσεν είναι και ο πολύ καλὸς δημοδιδάσκαλος του χωρίου Θάνους, ο Σταύρος Νικολαϊδης. Αλλὰ και η οφθαλμία αριθμεί πολλὰ θύματα».

 «Δυστυχώς και όλαι αι Λημνίαι παρθένοι αίτινες είχον καταφύγη εις Νέαν Υόρκη της Αμερικής προς εύρεσιν εργασίας και είχον προσβληθεί υπό της επαράτου φθίσεως απόθανον, επιστρέψασαι ενταύθα εις τούς κόλπους των οικογενειών αυτών».

Πολλοί εκ των ασθενών νοσηλεύθηκαν στο Αγγλικό Νοσοκομείο που είχε συσταθεί στο Μούδρο, από τα στρατοπεδεύοντα εκεί βρετανικά στρατεύματα, λόγω της εκστρατείας στην Καλλίπολη. Επίσης, ασθενείς νοσηλεύθηκαν και στα συμμαχικά νοσοκομεία που αναπτύχθηκαν λόγω των γεγονότων στο νησί, καθώς και στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο που ιδρύθηκε την 1^η Ιανουαρίου 1917, κατόπιν διαταγής της Μεραρχίας Αρχιπελάγους.

20.3.1916 : «Και εις το εν Μούδρω δε αγγλικόν νοσοκομείον το οποίον φιλοξενεί πολλούς ασθενείς, προς τούς οποίους παρέχεται μητρική τω όντι περίθαλψις, είναι πολλοί Έλληνες απασχολημένοι.»

Τον Ιούνιο του 1917, όταν θεσμοθετήθηκε το Υπουργείο Περίθαλψης, ξεκίνησε η πρώτη ουσιαστική παρέμβαση του Κράτους και λήφθηκαν τα πρώτα μέτρα για τη διασφάλιση της υγείας, με την παροχή ιατρικής περίθαλψης, φαρμάκων και νοσηλείας.

Την ίδια χρονιά οι Λήμνιοι μετανάστες της Αμερικής, που το 1906 είχαν ιδρύσει τη «ΛΗΜΝΙΑΚΗ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ», η λειτουργία της οποίας ατόνισε μετά την απελευθέρωση, παρακολουθούσαν τις δύσκολες καταστάσεις που υπήρχαν στη γενέτειρα πατρίδα τους και αποφάσισαν την επανασύσταση του Σωματείου ως «ΛΗΜΝΙΑΚΗ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ Ο ΗΦΑΙΣΤΟΣ», σκοπός του οποίου θα ήταν η παροχή υλικής και ηθικής συμπαράστασης, στην πατρίδα τους.

Η επιδημία γρίπης που ενέσκηψε στη Λήμνο το 1918, μετέτρεψε ολόκληρο το νησί σε ένα απέραντο Νοσοκομείο. Η κατάσταση ήταν δραματική, διότι πέρα από την  έλλειψη σε φάρμακα, τρόφιμα και θερμαντική ύλη, είχαν έλλειψη και σε γιατρούς,  καθότι αρκετοί είχαν προσβληθεί από τη νόσο.

Τα μέλη της «Λημνιακής Αδελφότητας» της Αμερικής στην προσπάθειά τους να βοηθήσουν τους άπορους συμπατριώτες τους, έστειλαν στο διευθυντή της εφημερίδας «ΛΗΜΝΟΣ» την ακόλουθη επιστολή:

PITTSBURG.PA                                                                        20.10.1919                                                                                                                                                            

                      Κύριε Διευθυντά

     Μετά χαράς αγγέλομεν Υμίν τω αείποτε αόκνως υπέρ των καλώς εννοουμένων συμφερόντων της Πατρίδος ημών αγωνιζομένων ότι απεφασίσαμεν τήν ενέργειαν εράνων προς ίδρυσιν Νοσοκομείου εν τη Πατρίδι Υμών. Δεν είναι δε δυνατόν η να εκτελεσθή   πόθος μας ούτος διότι ἡ θέλησις ημών των εν Αμερική Λημνίων είνε ισχυρά και ο προς τον σκοπόν τούτον ζήλος μας αδιάπτωτος.                                             Π. ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ

Ακόμη και αν συγκεντρώθησαν αρκετά χρήματα, ύψους 15.000 δραχ., η χρησιμοποίησή τους ήταν ανέφικτη και λόγω της πολιτικής κατάστασης παρέμεναν στο Ταμείο της Εκκλησίας, εν αναμονή κάποιας λύσεως. Χρησιμοποιήθησαν μεταγενέστερα για άλλο, εξ ίσου κοινωφελή σκοπό, συγκεκριμένα για την ίδρυση του Γυμνασίου Λήμνου.

Το 1922, η εισροή προσφύγων στη Λήμνο, περίπου 7.500 τον αριθμό,  επιβάρυνε την υγειονομική περίθαλψη, καθότι στεγάζονταν πολλοί μαζί σε διάφορα οικήματα, κυρίως στο Κάστρο, σε άθλιες συνθήκες. Η ιατρική τους περίθαλψη ήταν επιβεβλημένη ανάγκη και η Κυβέρνηση διόρισε αστιάτρους. Αλλά και πολλοί εκ των γιατρών της πόλης παρείχαν τις υπηρεσίες τους άνευ αμοιβής.

“Τη ίδια χρονιά, παρουσιάστηκε ευλογιά μεταξύ των προσφύγων, οι οποίοι πολλές φορές απέκρυπταν την ασθένεια με αποτέλεσμα να μεταδίδεται η νόσος πολύ γρήγορα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτέλεσε ένα παιδί που απεβίωσε στη συνοικία Τσας, το οποίο διαγνώστηκε με ευλογιά στην εξέτασή του από γιατρό, προκειμένου να δοθεί άδεια ταφής του. Όταν αργότερα ο ίδιος γιατρός εξέτασε τους συγκατοίκους του, διαπίστωσε άλλους τέσσερις ασθενείς. Συγχρόνως, παρουσιάστηκαν κρούσματα κοκίτη, επιδημικής παρωτίτιδας, γριπώδους πνευμονίας, ιλαράς, ερυσίπελας και κρούσματα οστρακιάς στο Μούδρο.  Ως εκ τούτου ο κίνδυνος εξάπλωσης των ασθενειών ήταν άμεσος. Προκειμένου οι νοσούντες να παραμείνουν σε απομόνωση αποφασίστηκε να τους μεταφέρουν στο Κοινοτικό Χάνι, που χρησιμοποιόταν σαν Νοσοκομείο, το επωνομαζόμενον «Λοιμοκομείον» και το οποίον αργότερα μετονομάστηκε «Ευλογιοκομείον», καθότι όλοι οι «ευλογιώντες», συγκεντρώθηκαν εκεί. Μπροστά στον κίνδυνο να γενικευθεί η κατάσταση, το Υπουργείο έστειλε απολυμαντικό κλίβανο, ψεκαστήρα και αρκετή ποσότητα άχνης υδραργύρου για την γενική απολύμανση του πληθυσμού.

Το 1923, λόγω της εξάπλωσης των ασθενειών, στάλθηκαν και στη Λήμνο γιατροί από την «Κοινωνία των Εθνών» για να εμβολιάσουν όλους τους κατοίκους που έπασχαν από ευλογιά, χολέρα, τύφο και παράτυφο Α και Β.  Συγχρόνως το Υπουργείο Υγιεινής κοινοποίησε εγκύκλιο προς όλες τις Υγειονομικές αρχές και τις ατμοπλοϊκές εταιρείες να μην εκδίδουν εισιτήρια σε αυτούς που δεν παρουσίαζαν αποδεικτικό εμβολιασμού, χρονολογούμενο το πολύ από διετίας και υπογεγραμμένο από γιατρό. Ο κίνδυνος για τους κατοίκους του νησιού και ιδιαίτερα του Κάστρου ήταν μεγάλος. Ως λύση πρότειναν την αραίωση του πληθυσμού, μεταφέροντας πρόσφυγες σε άλλα χωριά του νησιού. Στις αρχές Μαρτίου νέα γρίπη εξαπλώθηκε στο Κάστρο.

     «Ολόκληραι οικογένειαι κατάκεινται.  Το ευτύχημα είναι ὅτι πρόκειται περί γρίππης ελαφράς μορφής άνευ επιπλοκών θεραπευομένη εντὸς εβδομάδος.  Οι ιατροὶ συνιστούν  βεντούζας αιματηράς, προφύλαξιν και ελαφρὰ φαγητά σούπα ζωμόν, γάλα, κοτόπουλο και αυγά».

Παρόλες αυτές τις δύσκολες καταστάσεις και τις αντιρρήσεις που εξακολουθούσαν να υπάρχουν, το 1924 τα μέλη του συλλόγου «ο Ηφαιστος», αποφάσισαν να συμβάλουν ενεργά στην ίδρυση του Νοσ/ου. Κατά τη Γενική Συνέλευση της 13^ης Ιουνίου 1926 τα μέλη του Σωματείου «Ηφαιστος Ν. Υόρκης» αποφάσισαν τη διενέργεια εράνου, για την ανέγερση του Νοσοκομείου της ιδιαίτερης πατρίδας των, της Λήμνου.

Ο Νικόλαος Λαμπίδης, εκτελών χρέη βοηθού Γραμματέως του Σωματείου, όπως άλλωστε συνήθιζε διά τα τρέχοντα θέματα, έστειλε στην εφημερίδα «ΛΗΜΝΟΣ» προς δημοσίευση την κάτωθι πολύ σημαντική επιστολή, στην οποία περιέγραφε την τελετή που έλαβε χώρα στις 11 Αυγούστου 1926, συγχρόνως δε τη χαρά και την ευαισθησία των συμμετεχόντων.

        «Εξ Αμερικής.                                                           7 Νοεμβρίου 1926

                                            Η καθυστερήσασα.

     Σας έστειλα μὲ τὴν προηγούμενην μου ανταπόκρισιν τα Ευαγγέλια της χαράς και  σας ανακοίνωσα ότι την 26^ην  Ιουλίου αρχίζει ο έρανος προς πραγματοποίησιν επὶ τέλους του κοινού εράνου διὰ την ίδρυσιν του Νοσοκομείου.

     Διὰ λόγους όμως διακανονίσεως της 10ης εκδρομής τής Παλλημνιακής, ο έρανος ανεβλήθη διὰ τίνας ημέρας καίτοι πρόσωπα τινὰ ώρισαν τὸ ποσὸν της συνδρομής  των.  Την 11ην Αυγούστου έγινε συνεδρίασις του Διοικητικού Συμβουλίου.  Κάποια κατήφεια μὲ συγκίνησιν καὶ αδημονία κατείχεν όλους μας.  Προδιατεθειμένοι απὸ προηγουμένας συνεδριάσεις καθάς πάντοτε τὸ τέλος κατέληγεν εις αναβολήν, διερωτώμεθα διὰ των ὀφθαλμών, του μόνου οργάνου, όπερ εκφράζει τὴν πραγματικὴν αλήθειαν καὶ αισθηματολογίαν. 

    Υπεδείχθη πάλιν η σοβαρότης του έργου και παρενεβλήθησαν προσκόμματα.  Εις το τέλος όμως υπερίσχυσεν η προς την πατρίδα υποχρέωσις και η ανδρικὴ αξιοπρέπεια.

     Εν των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου, όπερ είχε συντεταγμένον πρόχειρον οργανισμὸν διὰ τον διενεργηθησόμενον έρανον υπὲρ του Νοσοκομείου, τον  αναγιγνώσκει.  Όταν ήρχισεν αναγιγνώσκων, οι αναλαμβάνοντες τὴν διεξαγωγὴν του εράνου, ρίγη συγκινήσεως ἠσθάνθημεν, η χροιὰ τοῦ προσώπου ηλοιώθη, τὸ δέρμα ανετρίχιασεν και αι τρίχες της κεφαλής ηνορθώθησαν.  Εγείρεται ο πρόεδρος πάραυτα, λαμβάνει το διὰ τον έρανον προμηθευθὲν βιβλίο, σημειώνει τας λέξεις      

                                « Σ  υ  ν     Θ  ε  ώ     α  ρ  χ   ε  σ  θ  α  ι »

και κάτωθι σημηεί τὸ όνομά του με τὸ ποσὸν της συνδρομής του.  Το παράδειγμά του μιμούνται και οἱ παρευρεθέντες, ὡς ένθερμοι θιασώται της ιδέας και εντὸς δεκαλέπτου αυξάνεται ἡ περιουσία του Νοσοκομείου Λήμνου κατὰ 150.000 δραχμάς.    

        Οποία τα αποτελέσματα της ομονοίας και κοινής συνεργασίας.

   Ενισχύσωμεν τὸν ἀγώνα ίνα συντόμως αποπερατωθή το έργον, διότι οι εν Αμερική   βιοπαλαισταὶ διανοούνται ίνα ποικιλοτρόπως ἐπέλθουν ἐπίκουροι εἰς τάς ανάγκας της πατρίδος των.                                                                                Ν. Λ.»                                            

Το Νοσοκομείο Λήμνου θεμελιώθηκε στις 17 Μαϊου 1928. Λόγω όμως των οικονομικών δυσκολιών που παρουσιάσθηκαν παγκοσμίως, η αποπεράτωση του κτιρίου τελικά ολοκληρώθηκε πολλά χρόνια αργότερα. Το 1937 άρχισε η  οργάνωση της νοσοκομειακής περίθαλψης στην Ελλάδα, με την ψήφιση νομοσχεδίου.

Ειδικότερα όμως για το Νοσοκομείο Λήμνου, λόγω της ανέγερσής του με χρήματα ομογενών, ψηφίστηκε έτερος Νόμος τέσσερις ημέρες αργότερα, ο Α. Ν. 969 «Περί οργανώσεως του Νοσοκομείου Κάστρου της Νήσου Λήμνου», στις 6 Ιουλίου 1940.  Αρχισε να λειτουργεί στις 16 Δεκεμβρίου 1940 και στις 10 Φεβρουαρίου 1941 έγιναν τα εγκαίνεια.

Φέτος συμπληρώνονται ογδόντα (80) χρόνια λειτουργίας του.

Από την αρχή κιόλας της λειτουργίας του αντιμετώπισε δύσκολες καταστάσεις, καθότι στις 25 Απριλίου το Νοσοκομείο κατελήφθη από τους Γερμανούς, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στο Ισόγειο του κτιρίου. Κατά τη διάρκεια της κατοχής υπήρχαν πολλές ελλείψεις σε προσωπικό, σε εξοπλισμό και φυσικά σε χρήματα. Το Ελληνικό Κράτος δεν μπορούσε να βοηθήσει. Αυτό όμως έπρεπε να προσφέρει έργο.

Οι προσπάθειες της διοίκησης του Νοσοκομείου, του «Αδελφάτου» και κυρίως του προσωπικού υπήρξαν τεράστιες. Τότε, Πρόεδρος του Αδελφάτου ήταν ο εκάστοτε Μητροπολίτης Λήμνου και δεν ήταν λίγες οι φορές που οι Μητροπολίτες διοργάνωναν εράνους, στους οποίους όλοι ανεξαιρέτως συμμετείχαν.

Λόγω των άθλιων συνθηκών που επικρατούσαν το χειμώνα του 1941-1942 ο  Πρόεδρος του Αδελφάτου, Μητροπολίτης Στέφανος διοργάνωσε έρανο σε χρήματα και σε  τρόφιμα, στις 20 και 21.12.1942 στη Λήμνο και στον Αγιο Ευστράτιο.

« Ε Κ Κ Λ Η Σ Ι Σ »    Έρανος   30  Οκτωβρίου  1942

Ουδενός την αντίληψιν είνε δυνατόν να διαφεύγη η σπουδαιότης των υπηρεσιών τας οποίας πάντοτε μέν, ιδίως όμως υπό τας σημερινάς εκτάκτως δυσκόλους συνθήκας προσφέρει εις  την κοινωνίαν ένα Ιδρυμα Φιλανθρωπικόν, όπως το Φιλανθρωπικόν Ιδρυμα της Νήσου ταύτης.

    Παρά τάς ελλείψεις ποικίλης φύσεως, τας οποίας εμφανίζει ως αρτιοσύστατον και τάς οποίας δεν κατόρθωσεν η Διοίκησις αυτού να   πληρώση λόγω της παγκοσμίου λαίλαπος του πολέμου, εν τούτοις εις  χρονικόν διάστημα είκοσι μόνον μηνών …………….

Με την πεποίθησιν αυτὴν απευθύνει το Αδελφάτον την παρούσαν  έκκλησιν αυτού προς πάντας, αστούς και αγρότας, εργάτας και  υπαλλήλους, γηγενείς και πρόσφυγας, άνδρας και γυναίκας, απεκδεχόμενον παρά μεν των οπωσδήποτε οικονομικώς ευρωστέρων εισφοράς εις ειδος και εις χρήμα, αναλόγους προς τας μεγάλας δαπάνας της λειτουργίας του Ιδρύματος και την οικονομικὴν θέσιν εκάστου, παρά δε των λοιπών παν ότι και εξ αυτού ακόμη του υστερήματος των θα ηδύναντο να διαθέσουν.

Κάστρον 12 Οκτωβρίου 1942           

                                                     ΤΟ  ΑΔΕΛΦΑΤΟΝ  ΤΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΛΗΜΝΟΥ».

Το αποτέλεσμα ήταν να συγκεντρωθούν 2.500.000 δραχμές αλλά και σημαντική ποσότητα τροφίμων. Ιδιαίτερη προσφορά ήταν τα 35 αμνοερίφια του Αγίου Ευστρατίου.

Μετά την απελευθέρωση, το 1944, το Αδελφάτο του Νοσοκομείου ζήτησε και πάλι την συνδρομή των απανταχού Λημνίων. Με την βοήθειά των παραρτημάτων των «Λημνιακών Αδελφοτήτων ο Ηφαιστος» της Αμερικής, της Αυστραλίας, της Ν. Αφρικής, καθώς και το Σωματείο Κυριών «Μαρούλα» της Ν. Υόρκης εμπλουτίσθηκε με εξαιρετικό νοσοκομειακό εξοπλισμό, αναδιοργανώθηκε και  λειτούργησαν καινούρια τμήματα. Επίσης, δωρεές έγιναν από επώνυμους συμπολίτες, από ομογενείς, από κληροδοτήματα, αλλά και από κατοίκους του νησιού που βοηθούσαν με οποιονδήποτε τρόπο.

Εκτός αυτών όμως πολλοί Λήμνιοι και μη, δώρισαν χρηματικά ποσά για τη λειτουργία του Νοσοκομείου.

Το 1946 η Αδελφότητα «Ηφαιστος Ν. Υόρκης» θέλοντας να δημιουργήσει για το Νοσ/ο Λήμνου μία πηγή ιδίων εσόδων, άνοιξε λογαριασμό στις 26.8.1946 σε Αμερικανική Τράπεζα, το «Trust Fund», οι τόκοι του οποίου θα κάλυπταν τα έξοδα λειτουργίας και τους μισθούς του επιστημονικού προσωπικού. Γιαυτό το λόγο διενήργησαν έρανο, χοροεσπερίδες και εκδρομές στις διάφορες πολιτείες της Αμερικής. Οι πρώτοι τόκοι της «προίκας του Ηφαίστου», όπως ονόμαζαν τη δωρεά οι εργαζόμενοι στο Νοσοκομείο  στάλθηκαν στη Λήμνο τον Αύγουστο του 1948.

Πάραυτα, το Νοσοκομείο εξακολουθούσε να αντιμετωπίζει πολλά οικονομικά προβλήματα, τα οποία εντείνονταν από τον αμείωτο αριθμό των απόρων ασθενών. Εξάλλου, νοσηλεία προσέφερε και στους ασθενείς της Σαμοθράκης και του Αγίου Ευστρατίου, καθώς επίσης και στους εξόριστους.

Ο Έπαρχος Λήμνου, το καλοκαίρι του 1950, αποφάσισε τη διενέργεια εράνου υπέρ του Νοσοκομείου, «εις είδος και χρήμα», απευθυνόμενος σε όλους τους κατοίκους του νησιού και συγκροτήθηκε επιτροπή, υπό την προεδρεία του Μητροπολίτη Βασιλείου.

«Εφ. ΛΗΜΝΟΣ 9 Ιουλίου 1950

ΕΚΚΛΗΣΙΣ

ΤΟΥ  ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΛΗΜΝΟΥ

ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΛΗΜΝΙΑΚΟΝ ΛΑΟΝ

     Το μαναδικόν, ανά την θεόσωστον ημών Επαρχίαν, ευαγές ίδρυμα, το Νοσοκομείον δηλ. Λήμνου, οστούν εκ των οστών και σαρξ εκ της σαρκός σας έχει ανάγκην όχι μόνον  της ηθικής αλλά και της υλικής υμών βοηθείας, διά την εκπλήρωσιν της μεγάλης  αυτού κοινωνικής αποστολής. Αι μέχρι σήμερον προς αυτό παντοειδείς υμών εκδηλώσεις αγάπης με οδηγούν εις την απόφασιν όπως απευθυνθώ εις υμάς και ζητήσω την υλικήν σας βοήθειαν.

     Δι’ αποφάσεως του κ. Επάρχου Λήμνου ιδρύθη υπό την Προεδρείαν μου Επιτροπή  προς διενέργειαν εράνου εις είδος και χρήμα  …………..

Εν Κάστρω τη 7 Ιουλίου 1950

Ο Πρόεδρος του Αδελφάτου και της Ερανικής Επιτροπής

                                                                        † Ο  ΛΗΜΝΟΥ  ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ»

Εφ.  «ΛΗΜΝΟΣ»  16  Ιουλίου  1950       «Ε Κ Κ Λ Η Σ Ι Σ

ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΕΡΑΝΟΥ

ΤΟΥ  Ν Ο Σ Ο Κ Ο Μ Ε Ι Ο Υ»

         Έχει ἤδη κατανοηθή απὸ ολόκληρον τον πληθυσμὸν της νήσου και της Επαρχίας ταύτης, η ανάγκη της εξευρέσεως επιτοπίων πόρων προς ενίσχυσιν του μοναδικού  Φιλανθρωπικού Ιδρύματος, ημών, το οποίον νοσηλεύει κατ’ έτος άνω των 500 απόρων συμπατριωτών μας εντελώς δωρεὰν χάρις εἰς την γενναίαν επιχορήγησιν του Κράτους.

            Πλην η Κρατικὴ επιχορήγηση δεν είναι δυνατὸν να επαρκέση εις την κάλυψιν των  δαπανών λειτουργίας και συντηρήσεως του Νοσοκομείου εν τω συνόλω αυτών, ουδ΄ είναι δυνατόν, αλλ’ οὔτε και αξιοπρεπές, να έχη ο Λημνιακός Λαός την αξίωσιν να καταβάλη το Κράτος εξ ολοκλήρου τα έξοδα λειτουργίας του. Συνεπώς έχομεν όλοι μόνον προς τας  εκάστοτε πασχούσας απόρους τάξεις των συμπατριωτών μας αλλὰ και προς ημάς τους ιδὶους να συνεισφέρωμεν κάτι προς ενίσχυσιν του Νοσηλευτικού μας ιδρύματος εὰν και εφ’ όσον  θέλομεν – και ασφαλώς θέλομεν – να εξακολουθή τούτο να έχη ανοικτᾶς τας θύρας του εις όλους μας και να δύναται να επιτελεῖ εις το διηνεκὲς τον ιερὸν και ανθρωπιστικόν του σκοπὸν χωρὶς να προσκόπτη η λειτουργία του εις δυσχερείας εν πολλοὶ ανυπερβλήτους.

            Η Κεντρικὴ Επιτροπὴ διενεργείας εράνου υπὲρ του Νοσοκομείου »

Ο έρανος αυτός από την πόλη του Κάστρου, απέδωσε γύρω στα 4.000.000 δραχμές.

Για την ομαλή όμως και απρόσκοπτη λειτουργία του Ιδρύματος χρειάζονταν ακόμα 150 εκατομμύρια και προκειμένου να καλυφθεί το έλλειμμα, το Νοσοκομείο μέσω της εφημερίδας ΛΗΜΝΟΣ, προκήρυξε έρανο, προς συλλογή χρημάτων και η εφημερίδα «ΛΗΜΝΟΣ» δημοσίευσε ένα άρθρο, το οποίο έδινε την εικόνα της  κατάστασης και προέτρεπε τον κόσμο να συμβάλλει σε αυτήν την προσπάθεια.

Εφ.«ΛΗΜΝΟΣ» 2 Σεπτεμβρίου 1951  « Ο ετήσιος υπέρ του Νοσοκομείου έρανος πρέπει να συστηματοποιηθή καθ’ όλην την Νήσον. Επιτροπαί μόνιμοι οριζόμεναι υπό του Αδελφάτου εκ των καταλληλότερων προσώπων θα εργασθούν διά την κατάρτισιν ενός προγράμματος κατά το οποίον εκάστη οικογένεια αναλόγως των πόρων και των εισοδημάτων της, θα συνεισέφερε διά την Επιτροπήν της επιδοτήσεως ότι  δ ύ ν α τ α ι. Είναι απαράδεκτος η αντίληψις οτι η συνδρομή ενός εξαντλείται με ολίγας δραχμάς ή με ένα πιάτο σίτου ή κριθής.  Ο Λημνιακός Λαός πρέπει να νοιώση ότι συντηρεί μεν το Κράτος το Νοσοκομείον διά χορηγήσεως 3 εκατοντάδων και πλέον εκατομμυρίων δραχμών ετησίως, διά να εισδέχεται το 90% των ασθενών δωρεάν, αλλὰ διά την κανονικήν και εύρυθμον αυτού λειτουργίαν απαιτούνται εισέτι περί τα 100 εκατομμύρια, τα οποία θα χρησιμοποιηθούν  διά την παροχήν επιδομάτων εις το ειδικευμένον επιστημονικόν προσωπικόν η δι’ αλλας επειγούσας ανάγκας. Εάν δεν υπάρξει τοιαύτη ευχέρεια δεν είναι δυνατόν με τον χορηγούμενον υπό του Κράτους μισθόν να προσελκύσωμεν Χειρούργον, Ακτινολόγον, Μικροβιολόγον κ.λ.π. αλλ’ ούτε και Νοσοκόμους με ανωτέραν κατάρτισιν. Και προς την κατεύθυνσιν ταύτην καλούνται οι Λήμνιοι να συνεισφέρουν ότι χρειάζεται προς τούτο».

Τον Ιούνιο του 1952 ο νέος Πρόεδρος του Αδελφάτου, ο Μητροπολίτης Διονύσιος απεφάσισε την ίδρυση του αγαθοεργούς σωματείου «Αδελφότης ο Καλός Σαμαρείτης», με σκοπό την παροχή πάσης φύσεως βοήθειας προς το Νοσοκομείο Λήμνου, με τα χρήματα που θα συγκεντρώνονταν από τις συνδρομές και τις δωρεές σε αυτό. Επειδή όμως η προσέλευση νέων συνδρομιτών δεν ήταν η αναμενόμενη, ο Μητροπολίτης Στέφανος απηύθυνε :« ΕΚΚΛΗΣΙΣ  ΠΡΟΣ  ΤΟΝ  ΛΗΜΝΙΑΚΟΝ  ΛΑΟΝ »

 Εφ. «ΛΗΜΝΟΣ»   19  Οκτωβρίου  1952            

 Προς τους ευσεβείς Χριστιανούς της Ι.Μητροπόλεως

 Τέκνα εν Κυρίω αγαπητά, …………………………………..                   

  Διά ταύτα κάμνομεν έκκλησιν θερμήν εις την αγάπην σας προς τα παιδιά σας και την οικογένειάν σας και τα χριστιανικά και πατριωτικά σας αισθήματα ζητούντες επιμόνως, έστω και με στερήσεις, να εγγραφήτε όλοι εἰς τον «Καλόν Σαμαρίτην» και να καταβάλλετε προθύμως την συνδρομήν σας διά να μείνη ανοικτόν το μοναδικόν μας φιλανθρωπικόν ίδρυμα…….     

 Να βελτιούται εις επιστημονικόν προσωπικόν και να είναι πάντοτε έτοιμον να δεχθή εις την αγκάλην του, τον άρρωστόν  μας και να τον νοσηλεύη με αγάπην.

                        Διάπυρος προς Θεόν ευχέτης.

                               † Ο  ΛΗΜΝΟΥ  ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ»

Μολονότι το 1956 το Νοσοκομείο έγινε κρατικό, τα μεγάλα οικονομικά προβλήματα όμως, εξακολούθησαν να υπάρχουν, ακόμη κι αν και η οικονομική υποστήριξη που λάμβανε από δωρεές και ευεργεσίες τόσο από τον «Ήφαιστο» Αμερικής, όσο και το Γαροφαλλίδειο Ιδρυμα, την «Αδελφότητα ο Καλός Σαμαρείτης», το  Παλλημνιακό Ταμείο.

Ακόμα και μετά την κρατικοποίησή του, οι εργαζόμενοι σε αυτό γιατροί, νοσηλευτές, διοικητικό και βοηθητικό προσωπικό υπέβαλαν τον εαυτό τους σε πάμπολλες στερήσεις, καθώς έπρεπε να αντιμετωπίσουν δυσχερείς συνθήκες και πολλές φορές πρωτόγνωρες καταστάσεις.  Με τη συμβολή όλων το 1956 «το Νοσοκομείον» αποτελούσε ήδη, ένα από τα καλά Επαρχιακά Νοσοκομεία και σε πολλές περιπτώσεις πολύ καλύτερο από άλλες νοσοκομειακές μονάδες της ελληνικής επικράτειας. Μάλιστα, την εποχή του μεγάλου σεισμού, το 1968 έλαβε τα συγχαρητήρια της τότε Κυβερνήσεως για την επάρκεια του εξοπλισμού του.

Ο Εμμανουήλ Κωνσταντινίδης, εκδότης και διευθυντής της εφημερίδας «ΛΗΜΝΟΣ», σε άρθρο του στην εφημερίδα το 1938, ανέφερε: «Το Νοσοκομείον άλλωστε ανηγέρθη διά της συνδρομής των βιοπαλαιστών Λημνίων της Αμερικής και θα λειτουργήση διά της κοινής εισφοράς όλων».

Το Νοσοκομείον Λήμνου ήταν και παραμένει για όλους «Το Νοσοκομείον μας…». 

                                               Χαρούλα Ζαμπετάκη Πλιάτσκα

                                                           Απρίλιος 2020

 

Πηγές : Εφημερίδες «ΛΗΜΝΟΣ» 1915-1964, «ΕΘΝΙΚΟΣ  ΚΗΡΥΚΑΣ» Ν. ΥΟΡΚΗΣ

«Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΙΔΡΥΣΗΣ ΤΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΛΗΜΝΟΥ»  ΑΘΗΝΑ 2010