Το Πανηγύρι στο Αντρώνι, σαν σήμερα του ΑγιοΠαντελέμονα

Το Μεγάλο Πανηγύρι (απόσπασμα)

Της Βαρβαρας Βαγιακου Βλαχοπουλου

Απο το βιβλίο μου “Με βοριάδες και νοτιάδες”

Βγαίναμε λοιπόν απο το σπίτι της γιαγιάς Ουρανίας και παίρναμε τη βαθιά ανάσα που τη συνόδευε το ούφ της απολύτρωσης απο τις τυπικότητες και το στήσιμο κάτω απ’τα αυστηρά βλεφαριάσματα της μαμάς ,που φοβόταν μη τυχόν παρατυπήσουμε σε κάτι και τη ρεζιλέψουμε οπως έλεγε.

Ανάλαφρες πια στρίψαμε τη γωνιά του σπιτιού και σχεδόν τρεχάτες κάναμε το κομμάτι του δρόμου με τα πέτρινα αρχοντικά του Μαρινέλλη, των Μαυρέλληδων και των Σράφτηδων πριν φτάσουμε στις δυο μεγάλες σειρές των πραματευτάδων.Ξεκινούσαν απ’του  Αγαλιανού του Κώτσου το σπίτι κι έφταναν μέχρι την καγκελόπορτα του Ναού,πριν το πλακόστρωτο προάυλιό του ,το πέτρινο καμπαναριό και τον τεράστιο πλάτανο που σκιάζει τον τάφο του προπάππου Τραταρού

Ο εντυπωσιασμός μας ήταν το κάτι άλλο.Σε όποιον πάγκο στεκόμασταν θέλαμε και κάτι να αγοράσουμε.Καραμούζες χάρτινες με ελατήριο,που πήγαιναν κι έρχονταν με το φύσημα,σφυρίχτρες με ενα ρεβίθι μέσα ,κουκλάκια πλαστικά ξεβράκωμα,γιογιό πολύχρωμα,που στέριωνες το λάστιχο τους ανάμεσα στα δαχτύλια σου και καθώς τα χτυπούσες με την παλάμη σου το λάστιχο ανεβοκατέβαινε μέχρι που κοβόταν κάποια φορά το γιογιό ,έσκαζε στο χώμα ,ξεκοιλιάζονταν και σκορπούσε το πιτουρο με το οποίο ήταν γεμισμένο ,ολούθε.

Οι μπάλες ήταν λαστιχένιες με καρό στάμπες,μπλε κόκκινες και τραβούσαν την προσοχή του Νίκου. Κολιέ με χρωματιστές χάντρες για τις κούκλες μας,τσαντάκια πλουμιστά λουστρινένια με λουράκι από πάνω για να τα κρεμάμε στον ώμο μας και να παριστάνουμε τις κυρίες σαν παίζαμε στην αμμουδιά τις κυρά-κουμπάρες , ή πηγαίναμε να παρακολουθήσουμε την παράσταση του καραγκιόζη μές το χάλασμα του Τρυπή με τους ασλάνηδες. Γλαστράκια με κέρινα λουλούδια που τα έφτιαχναν οι πολιτικοί εξόριστοι στον Άγιο Στράτη και τα έστελναν στο πανηγύρι τούτο του Άγιο-Παντελέμονα να τα πουλήσουν. Ξύλινα καροτσάκια με πάνινα η πλαστικά κουκλάκια μέσα και δαχτυλίδια με απαστράπτουσες γυαλιστερές πέτρες λογιών των λογιώ, οπως έλεγε η νόνα

Εμείς σ’αυτά ξοδέυαμε τα χρήματά μας και το πορτοφόλι άνοιγε κι έκλεινε δις την ώρα, ώσπου να πουφλιάρει και να γυρίσει άδειο στο συρτάρι του λαβομάνου.

Ο Νίκος είχε άλλες προτιμήσεις. Οι σβώλοι ,τα γυαλενάκια, οι γκαζάδες, αν τους έβρισκε και τα τόπια ήταν η αδυναμία του. Καθώς του άρεζε να τραγουδά έψαχνε τις φυσαρμόνικες, τις σκούπιζε καλά καλά στο ναυτικό του παντελόνι και μετά τις δοκίμαζε παίζοντας το “Γουπι για για γιουπι γιούπι γιά”

Ετσι σαν τέλειωνε ο εσπερινός ο μπαμπάς μας ικανοποιούσε και την τελευταία μας επιθυμία και φορτωμένες μπακοτίλιες όπως έλεγε η νόνα κατηφορίζαμε στους καφενέδες

Οι καφενέδες ήταν τρείς στην περιφέρεια της πλατείας κάτω από τον “Μύλο”τον χαρακτηριστικό λοφίσκο με την πέτρινη βρύση. Κάθε καφενές για τη νύχτα τούτη και την επόμενη, είχε αγκαζάρει τη δική του ορχήστρα αποτελούμενη απο βιολί ,κλαρίνο, λαούτο ,σαμτούρι και ακορντεόν.Το καλλίτερο κλαρίνο το έπαιζε τότε ο Ζόμπος. Εγω τον παρακολουθούσα με περιέργεια,γιατί στιγμές στιγμές ανασήκωνε το πάνω χείλος τόσο πολύ που άφηνε ξεσκέπαστα τα κιτρινισμένα δόντια του και τα ούλα του, αγρίευε το πρόσωπό του και τα γυαλιά του ακροβατούσαν επικίνδυνα πάνω στην μύτη του.

Το καλλίτερο βιολί των χρόνων τούτων, ήταν ο Ηλίας ο Χάρος και τον διαδέχτηκε ο Τηλέμαχος Κατσικάς ,ο μπαμπάς της Φούλας της συμμαθήτριάς μου με τα μαύρα σπαστά μαλλιά, από το Θάνος. Η κάθε ορχήστρα άρχιζε να παίζει μόλις έπεφτε το σκοτάδι και καλούσε τον κόσμο στα ξύλινα τραπέζια με τις σφιχτοψαθοπλεγμένες καρέκλες τριγύρω. Διάλεγες το τραπέζι σου με θέα την πίστα και καθόσουν με την πάρεα σου βιαστικά βιαστικά γιατί πολυ σύντομα δε θα υπήρχε θέση ούτε για μύγα και τα πιάτα που πηγαινοέρχονταν με το κοκκινιστό κρέας και τις πατάτες να κολυμπούν στην κατακόκκινη σάλτσα ,θα τελείωναν. Κατέβαινε βλέπεις και πολύς κόσμος από τα χωριά με τα γαϊδουράκια και τα μουλάρια για το κεράκι της Χάρης Του και για το γλέντι τούτο που ήταν ξεχωριστό μοναδικό σε όλο το νησί. Γέμιζε η πλαγιά αριστερά του Ναού με γαϊδουράκια και μουλάρια στολισμένα με χρωματιστές υφάντες κουρελούδες και καρπέτες.

Τα βιολιά και τα σαμτούρια παίζαν μέχρι το πρωί , κατα παραγγελία του κάθε χορευτή που έριχνε χαρτονομίσματα πάνω στο σαντούρι……..κτλ κτλ….

LimnosNea.gr : οι Φωτογραφίες ειναι από το Πανηγύρι του ΑγιοΠαντελέμονα