Μάς πήρανε χαμπάρι στην Ευρώπη
Μάς πήρανε χαμπάρι στην Ευρώπη
Γράφει ο Θόδωρος Δημητριάδης
Σκάνδαλο με παράνομες ευρωπαϊκές επιδοτήσεις βοσκοτόπων στην Ελλάδα, που υπονομεύει την διαφάνεια και τη νομιμότητα στη διαχείριση των ευρωπαϊκών ενισχύσεων της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Δεν προέκυψε ξαφνικά. Ιστορία μου, αμαρτία μου…
Το 2005, η Ευρωπαϊκή Ένωση ζήτησε από τα κράτη-μέλη την ψηφιακή αποτύπωση των βοσκήσιμων εκτάσεων, εισάγοντας έναν ενιαίο, αλλά ακατάλληλο για τα μεσογειακά δεδομένα, ορισμό «βοσκοτόπου». Το ελληνικό τοπίο, με τις θαμνώδεις και ξυλώδεις εκτάσεις, αποκλείστηκε από τον επιλέξιμο χάρτη, καθώς δεν πληρούσε τα πρότυπα της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης. Η αποτυχία των ελληνικών κυβερνήσεων να πείσουν τις Βρυξέλλες για την αναγνώριση της ιδιαιτερότητας του μεσογειακού τοπίου βόσκησης, είχε ως αποτέλεσμα την επιβολή προστίμων ύψους 650 εκατ. ευρώ. Παρότι το 2020 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο δικαίωσε την Ελλάδα, υποχρεώνοντας την Ε.Ε. να επιστρέψει 466 εκατ. ευρώ, η πολυετής ζημία είχε ήδη πλήξει το κύρος της χώρας και την αξιοπιστία των μηχανισμών ελέγχου. Το 2015, εν μέσω αδιεξόδων, θεσμοθετήθηκε η λεγόμενη «τεχνική λύση» μέσω της ΚΥΑ 873/55993. Πρόκειται για μια προσωρινή μεθοδολογία που υποκαθιστούσε το ελλιπές κτηματολόγιο και την απουσία κυρωμένων δασικών χαρτών, κατανέμοντας βοσκοτόπια εικονικά, χωρίς σύνδεση με την πραγματική γεωγραφία της εκμετάλλευσης. Με απλά λόγια, τα ζώα μπορούσαν να έβοσκαν στην Κρήτη, αλλά δηλώνονταν βοσκοτόπια στην Μακεδονία. Η λύση αυτή, αν και προσωρινή, παραμόρφωσε πλήρως το σύστημα επιδοτήσεων.
Το 2017, ο Κανονισμός OMNIBUS (2017/2393) «νομιμοποίησε» στην πράξη αυτή τη στρέβλωση. Αναγνώρισε τις παραδοσιακές βοσκήσιμες εκτάσεις του Νότου, αλλά ταυτόχρονα επέτρεψε την επιδότηση ακόμη και φυσικών προσώπων που δεν διέθεταν ζώα, εφόσον δήλωναν την ιδιοκτησία ή τη χρήση βοσκοτόπων. Η θεσμική αυθαιρεσία πλέον είχε ευρωπαϊκή κάλυψη.
Το 2020, ο τότε Πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ (Γρ. Βάρρας) κατήγγειλε υποθέσεις παράνομων επιδοτήσεων. Το 2023, η προϊσταμένη Εσωτερικού Ελέγχου εντόπισε σωρεία παρατυπιών και ξεκίνησε εσωτερική έρευνα. Το 2024, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO) παρενέβη και ο ΟΠΕΚΕΠΕ τέθηκε σε καθεστώς ευρωπαϊκής επιτήρησης από τη DG AGRI. Οι όροι αυτής της επιτήρησης ήταν αυστηροί: άμεση κατάθεση σχεδίου αποκατάστασης και αντιμετώπιση της υποστελέχωσης του οργανισμού, διαχωρισμό αρμοδιοτήτων από το ΥΠΑΑΤ, έλεγχος της διαχειριστικής διαπίστευσης και ενδεχόμενο αποκλεισμού από τη διαχείριση των ευρωπαϊκών ενισχύσεων.
Οι έφοδοι της ΕΛ.ΑΣ. και της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας στα γραφεία του ΟΠΕΚΕΠΕ στην Αθήνα και στην Κρήτη, αποκάλυψαν στο ευρύ κοινό, το εύρος του σκανδάλου. Διερευνώνται σύμφωνα με το δελτίο τύπου της EPPO παράνομες επιδοτήσεις που είχαν χορηγηθεί σε πρόσωπα χωρίς δικαιώματα ή χωρίς ζώα, σε περιόδους που εκτείνονται τουλάχιστον από το 2019 ως το 2022 με προεκτάσεις ως το 2024. Ένα καθεστώς που λειτουργούσε «εν πλήρει γνώσει» όσων είχαν πολιτική ευθύνη.
Πριν από λίγες μέρες η Ελληνική Αστυνομία έκανε έφοδο στα γραφεία του ΟΠΕΚΕΠΕ σε Αθήνα και Κρήτη, κατόπιν εντολής της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας. Όπως αναφέρθηκε σε ανακοίνωση που εξέδωσε η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, οι έρευνες «έγιναν στο πλαίσιο εν εξελίξει έρευνας για φερόμενο οργανωμένο σχέδιο απάτης που σχετίζεται με γεωργικά κονδύλια και διαφθορά, με εμπλοκή δημοσίων λειτουργών του ΟΠΕΚΕΠΕ». Σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση, οι παράνομες πρακτικές «ενδέχεται να οργανώθηκαν συστηματικά, με εμπλοκή μελών του Διοικητικού Συμβουλίου και υπαλλήλων του ΟΠΕΚΕΠΕ».
Τον περασμένο Μάρτιο η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία στην Αθήνα κατέθεσε μηνυτήρια αναφορά στο Πρωτοδικείο Αθηνών κατά 100 συνολικά υπόπτων για απάτη με γεωργικά κονδύλια, με συνολική ζημία 2,9 εκατομμυρίων ευρώ για τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Πρόκειται για τρία κατηγορητήρια που κατατέθηκαν τους τελευταίους μήνες, ύστερα από έρευνες για κυκλώματα εξαπάτησης της ΕΕ όσον αφορά σε επιδοτήσεις για τη χρήση βοσκοτόπων, όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση.
Συμπέρασμα: Μάς πήρανε χαμπάρι…!
Ακολουθήστε το