Αχινοί, ολοθούρια και δάχτυλα του Διαβόλου
Αχινοί, ολοθούρια και δάχτυλα του Διαβόλου
Γράφει ο Θόδωρος Δημητριάδης
Οι καλοφαγάδες της Λήμνου και των άλλων ελληνικών νησιών έχουν τους αχινούς ως ένα εκλεκτό μεζέ για το ούζο. Οι Ιάπωνες τρελαίνονται για τα ολοθούρια, εκείνα τα θαλασσινά “αγγούρια της θάλασσας”. Και οι Πορτογάλοι μερακλήδες πληρώνουν όσο-όσο για να απολαμβάνουν ένα άλλο σπάνιο θαλασσινό, τα λεγόμενα “δάχτυλα του Διαβόλου”. Και οι τρεις χώρες, Ελλάδα, Ιαπωνία και Πορτογαλία είναι θαλασσινές και είναι πολύ φυσικό οι κάτοικοι τους, εκτός από τα νοστιμότατα ψάρια που παράγονται σ’ αυτές, να απολαμβάνουν τα μαλάκια και τα άλλα που δίνει η θάλασσα.
Τι είναι όμως αυτό που, εκτός από τη νοστιμιά τους, κάνει τόσο ελκυστικούς και δυσεύρετους αυτούς τους μεζέδες;
Για τους αχινούς ξέρουμε πώς τους μαζεύει κανείς μέσα από τη θάλασσα, συνήθως με ένα μακρύ καλάμι που στην άκρη του είναι σχισμένο και σχηματίζει ένα μικρό άνοιγμα για να σφηνωθεί ο αχινός. Τα ολοθούρια είναι λίγα και δυσεύρετα γιατί τα βγάζει η θάλασσα στο γιαλό και θέλουν πολύ ψάξιμο.
Τα δάχτυλα του Διαβόλου δεν είναι μόνον ένα σπάνιο θαλασσινό έδεσμα, αλλά και θανατηφόρο.
Τι είναι λοιπόν αυτά τα “δάχτυλα του Διαβόλου”;
Δεν πρόκειται για κρέας ή κάποιο τρόφιμο ζωικής προέλευσης, αλλά για ένα είδος φραγκόσυκων, τα οποία αναπτύσσονται στα βράχια τω νοτιοδυτικών ακτών της Πορτογαλίας. Πήραν το όνομα τους εξαιτίας του μακρόστενου σχήματος τους, τα οποία τα κάνει να μοιάζουν με κομμένα δάχτυλα, αλλά και του μαύρου χρώματος που έχουν (οπότε μοιάζουν κάπως σατανικά). Πολλοί τα αποκαλούν και “τρούφα της θάλασσας”, αφενός λόγω της σπανιότητας και της υψηλής τιμής τους και αφετέρου εξαιτίας του πόσο δύσκολης και επικίνδυνης είναι η συλλογή τους.
Τόσο στην Πορτογαλία όσο και στην Ισπανία, τα εστιατόρια χρεώνουν πάνω από 115 ευρώ τη μερίδα τα Δάχτυλα του Διαβόλου και όσο τρελό και αν ακούγεται αυτό το ποσό, δικαιολογείται αρκεί να σκεφτεί κανείς το πόσο σπάνια είναι, αλλά και τον μεγάλο κίνδυνο που θέτουν τις ζωές τους οι άνθρωποι που κάνουν τη συγκομιδή. Οι συγκεκριμένοι καρποί δεν μπορούν να καλλιεργηθούν και αναπτύσσονται αποκλειστικά πάνω σε βράχους στην ενδιάμεση ζώνη του ωκεανού, όπου τα τεράστια κύματα τους θρέφουν με πολύ πλαγκτόν.
Από μόνο του λοιπόν, το γεγονός της συγκέντρωσης τους κάνει τα πράγματα πολύ δύσκολα και απειλητικά για τις ζωές εκείνων που τα μαζεύουν, καθώς κινδυνεύουν να τους παρασύρουν τα κύματα πάνω στους βράχους και να συνθλιβούν. Οι πιο τυχεροί, ξεφεύγουν με κάποια σπασμένα πλευρά και αρκετές εκδορές.
Ο τρόπος που ακολουθούν οι κυνηγοί των Δαχτύλων του Διαβόλου για να τα μαζέψουν, είναι είτε να βουτήξουν από κάποιο βράχο ύψους τουλάχιστον 100 μέτρων, δεμένοι με ένα σχοινί, είτε πλησιάζουν με βάρκα τους βράχους, τη σταθμεύουν αρκετά μέτρα πριν από εκεί και πλησιάζουν το μέρος κολυμπώντας. Κάθε μια από τις μεθόδους όμως έχει το δικό της υψηλό ρίσκο, με κεντρικό κίνδυνο να παρασυρθούν οι άνθρωποι αυτοί από τα κύματα.
Παρόλα αυτά όμως, η συγκομιδή τους είναι ένα πολύ δημοφιλές επάγγελμα στην Πορτογαλία και κάθε χρόνο εκδίδονται εκεί τουλάχιστον 80 διπλώματα καταδύσεων. Ο κάθε δύτης μαζεύει περί τα 15 κιλά αυτής της τροφής. Ανάλογα δε με την ποιότητα και το μέγεθος, το ένα κιλό Δαχτύλων του Διαβόλου πωλείται για 30-60 ευρώ.
Μπορεί το όνομα και η εμφάνιση αυτών των καρπών να είναι άσχημα και σκοτεινά, όμως θεωρούνται από τα πιο εκλεκτά εδέσματα σύμφωνα με αυτούς που τρελαίνονται για θαλασσινά και οι οποίοι ορκίζονται ότι ο παραλληλισμός τους με την τρούφα, δεν είναι υπερβολή. Όσο για το πως πρέπει να μαγειρευτούν, οι Πορτογάλοι συμφωνούν στο ότι ο μοναδικός τρόπος για να γίνουν σωστά είναι να τα βράσει κανείς για ελάχιστη ώρα, κάτω από 1 λεπτό και μετά θα τοποθετηθούν σε πάγο για να σταματήσει η διαδικασία μαγειρέματος τους. Έπειτα, είναι απολύτως έτοιμα για κατανάλωση.
Ευτυχώς εμείς εδώ στη Λήμνο και τα άλλα ελληνικά νησιά έχουμε αφθονία ψαριών και θαλασσινών, και δεν χρειάζεται να ρισκάρουμε τη ζωή μας για να συλλέξουμε τους νοστιμότατους αχινούς. Μπορεί να μη τους σερβίρουν τα εστιατόρια ως απεριτίφ, αλλά όταν είναι μπουνάτσα μπορούμε πανεύκολα να πάρουμε τη βάρκα, ένα μακρύ καλάμι 5-6 μέτρα και να μαζέψουμε καμιά 10ριά για μεζέ με λίγο λεμονάκι..