Άγιος Νικόλαος, προστάτης των ναυτικών

Άγιος Νικόλαος, προστάτης των ναυτικών

 Γράφει ο Θόδωρος Δημητριάδης

Ο Άγιος Νικόλαος θεωρείται ο προστάτης άγιος των Ναυτικών, του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού και του Λιμενικού Σώματος, γιατί κατά τη διάρκεια της ζωής του έχουν αναφερθεί θαύματα που έχουν σχέση με τη θάλασσα. Στις δύσκολες ώρες της τρικυμίας η παράκληση των θαλασσινών είναι αυθόρμητη και με τα χρόνια έγινε στερεότυπη: “Άγιε Νικόλα βοήθα μας” ή “Άγιε Νικόλα στο τιμόνι”.

Σ’ ένα τραγούδι που αναφέρεται σε καράβι, υπάρχουν δυο στίχοι που δείχνουν που το ταξίδι του καραβιού εκείνου είναι ξένοιαστο και σίγουρο:

“Στην πλώρη καθετ’ ο Χριστός, στη μέση η Παναγία

και πίσω στο τιμόνι του κάθετ’ ο Άγιος Νικόλας”.

Ο άγιος ήταν επίσκοπος στα Μύρα της Λυκίας, γι’ αυτό και αναφέρεται και ως «Νικόλαος Μύρων». Την ημέρα της γιορτής του γίνονται προβλέψεις για τον καιρό που θα έχουμε την επόμενη χρονιά, ενώ παράλληλα ετοιμάζεται ένα ιδιαίτερο ψωμί και πίτα με ψάρι. Σε ορισμένες περιοχές, μάλιστα, πηγαίνουν την τροφή στην εκκλησία, για να την αγιάσει ο ιερέας. Σύμφωνα με την παράδοση το ψάρι είναι κυπρίνος ή έστω ένα ψάρι με λέπια. Αρκετοί αγγίζουν τα κόκαλα του ψαριού με τα δόντια για να έχουν υγεία. Στο μεσημεριανό τραπέζι, επίσης, υπάρχει βρασμένο καλαμπόκι, σιτάρι, ντολμαδάκια, πιπεριές, φασόλια.

Επίσης, σε διάφορες περιοχές της χώρας και του εξωτερικού, παραμονή της εορτής του αγίου τα παιδιά καθαρίζουν καλά τα παπούτσια τους και τα τοποθετούν έξω από την πόρτα, ελπίζοντας ότι αυτά θα γεμίσουν το πρωί με τα δώρα του αγίου Νικολάου. Το έθιμο αυτό άρχισε, επειδή, ο άγιος αγαπούσε πολύ τα παιδιά και τους φτωχούς και τους προσέφερε σχεδόν τα πάντα.

Γιατί είναι προστάτης των ναυτικών

Στον βίο του αναφέρονται θαύματα που έχουν σχέση με τη θάλασσα. Σύμφωνα με την παράδοση κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού του με πλοίο προς τους Άγιους Τόπους ξέσπασε θαλασσοταραχή, με αποτέλεσμα πλήρωμα και επιβάτες να πανικοβληθούν. Δεν έχασε την πίστη του, προσευχήθηκε στον Θεό και η θάλασσα ηρέμησε. Λέγεται δε, ότι ένας ναυτικός γλίστρησε, έπεσε από το κατάρτι και σκοτώθηκε. Όμως ο Νικόλαος προσευχήθηκε θερμά και ο ναυτικός αναστήθηκε

Όπως αναφέρουν τα Ναυτικά Χρονικά, το 1553 και ενώ ξαναχτιζόταν η μονή Σταυρονικήτα στο Άγιο Όρος, κατεστραμμένη από τους κουρσάρους, οι μοναχοί έριξαν δίχτυα για να πιάσουν ψάρια, τραβώντας όμως βρήκαν ένα εικόνισμα του Αγίου Νικολάου. Το εικόνισμα αυτό είχε καταλήξει στη θάλασσα για να σωθεί από τα χέρια των εικονομάχων. Στο μέτωπο του αγίου βρέθηκε κολλημένο ένα στρείδι, το οποίο όταν αποκολλήθηκε, έτρεξε αίμα. Ο Πατριάρχης Ιερεμίας, μετά το περιστατικό, αποφάσισε να αφιερώσει τη μονή στον Άγιο Νικόλαο.