Γ. Σεφέρης: σαν σήμερα το 1971… “Γυρίσαμε πάλι στο φθινόπωρο…”

Σαν σήμερα, 20 Σεπτέμβρη του 1971, αποχαιρετήσαμε τον ποιητή Γιώργο Σεφέρη

Για να μην ξεχνάμε πως αυτή η χώρα ΕΧΕΙ πολιτισμό

της Δέσποινας Παπαδοπούλου

Ήταν ξημερώματα της 20ης Σεπτέμβρη του 1971 όταν ο νομπελίστας ποιητής Γιώργος Σεφέρης άφηνε την τελευταία του πνοή στο νοσοκομείο “Ευαγγελισμός”. Η κηδεία του, δυο μέρες αργότερα μετατράπηκε σε μια πάνδημη αντιδικτατορική διαμαρτυρία. Κάποια στιγμή, στη νεκρώσιμη πομπή το πλήθος τραγούδησε το απαγορευμένο τραγούδι “Στο περιγιάλι το κρυφό” σε μουσική του Μίκη Θεοδωράκη. Ήταν το ποίημα “Άρνηση” του μεγάλου ποιητή που είχε μελοποιήσει ο Μίκης.

Ήταν ο πρώτος μήνας του φθινοπώρου που “έφυγε” ο ποιητής κι ας θυμηθούμε ένα απόσπασμα από το ποίημά του “Ένας λόγος για το καλοκαίρι” από τα “Σχέδια για ένα καλοκαίρι”:

«Γυρίσαμε πάλι στο φθινόπωρο, το καλοκαίρι

σαν ένα τετράδιο που μας κούρασε γράφοντας μένει

γεμάτο διαγραφές αφηρημένα σχέδια

στο περιθώριο κι ερωτηματικά, γυρίσαμε

στην εποχή των ματιών που κοιτάζουν

στον καθρέφτη μέσα στο ηλεχτρικό φως

σφιγμένα χείλια κι οι άνθρωποι ξένοι

στις κάμαρες στους δρόμους κάτω απ’ τις πιπεριές

καθώς οι φάροι των αυτοκινήτων σκοτώνουν

χιλιάδες χλωμές προσωπίδες.

Γυρίσαμε· πάντα κινάμε για να γυρίσουμε

στη μοναξιά, μια φούχτα χώμα, στις άδειες παλάμες.

Κι όμως αγάπησα κάποτε τη λεωφόρο Συγγρού

το διπλό λίκνισμα του μεγάλου δρόμου

που μας άφησε θαματουργά στη θάλασσα

την παντοτινή για να μας πλύνει από τις αμαρτίες

αγάπησα κάποιους ανθρώπους άγνωστους

απαντημένους στο έβγα της μέρας,

μονολογώντας σαν καπετάνιοι βουλιαγμένης αρμάδας,

σημάδια πως ο κόσμος είναι μεγάλος.

Κι όμως αγάπησα τους δρόμους τους εδώ, αυτές τις κολόνες

κι ας γεννήθηκα στην άλλη ακρογιαλιά κοντά

σε βούρλα και σε καλάμια νησιά

που είχαν νερό στην άμμο να ξεδιψάει

ο κουπολάτης, κι ας γεννήθηκα κοντά

στη θάλασσα που ξετυλίγω και τυλίγω στα δάχτυλά μου

σαν είμαι κουρασμένος–δεν ξέρω πια πού γεννήθηκα…”

Φθινόπωρο, 1936