Περιοδικό

Σήμερα έχουμε Κυριακή των βαϊων

Σήμερα έχουμε Κυριακή των βαϊων

Γράφει ο Θόδωρος Δημητριάδης

Στην δυτική Ευρώπη σήμερα έχουν Πάσχα, γιορτάζουν μια βδομάδα νωρίτερα από εμάς.

Εμείς έχουμε την Κυριακή των Βαΐων, η οποία αποτελεί την έναρξη της Μεγάλης Εβδομάδας. Αυτή την ημέρα εορτάζεται η είσοδος του Χριστού στην Ιερουσαλήμ και η υποδοχή του από τους κατοίκους με κλαδιά και δάφνες («μετά βαΐων και κλάδων» που λέει το ευαγγέλιο και η παροιμία), απλώνοντας στο έδαφος τα ρούχα τους ζητωκραύγαζαν «Ωσαννά, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου».

 

Παραδοσιακά, αυτή την ημέρα όλοι οι ναοί είναι στολισμένοι με φυτά όπως βάγια, δάφνη, ιτιά, μυρτιά και ελιά. Μετά την τέλεση της λειτουργίας, αυτά τα κλαδιά μοιράζονται στους πιστούς. Αν και είναι ακόμα σαρακοστή και μέρες νηστείας, η εκκλησία αυτή την Κυριακή επιτρέπει την κατανάλωση ψαριού. Υπάρχει και σχετικό τραγούδι: “Βάγια, Βάγια των βαγιών, τρώνε ψάρι και κολιό, κι ως την άλλη Κυριακή με το κόκκινο αυγό ! ” 

 

Κατά τους πρώτους αιώνες του Χριστιανισμού η εορτή της ανάμνησης αυτής τελούνταν μαζί με την ανάσταση του Λαζάρου. Αργότερα η δεύτερη μετατέθηκε κατά μία ημέρα πριν, το λεγόμενο Σάββατο του Λαζάρου.

Σήμερα, η Κυριακή αυτή τόσο στην Ανατολική όσο και στη Δυτική Εκκλησία θεωρείται ως αρχή των Αγίων Παθών.

Η παραπάνω ανάμνηση τιμάται ιδιαίτερα με εξέχουσα υμνολογία και μεγαλοπρεπή λειτουργία, στο τέλος της οποίας διανέμονται βάγια που έχουν προηγουμένως ευλογηθεί κατά την ακολουθία του όρθρου.

 

Στις πρώτες εκκλησίες εορταζόταν η μνήμη αυτή με αναπαράσταση του γεγονότος. Συγκεκριμένα, στους Αγίους Τόπους κατά τον 4ο αιώνα ο επίσκοπος ξεκινώντας με πομπή από το Όρος των Ελαιών έμπαινε στην Ιερουσαλήμ επί «πώλου όνου», δηλαδή πάνω σε γαϊδουράκι – όπως είχε κάνει ο Χριστός, περιστοιχιζόμενος από τον κλήρο, ενώ οι πιστοί προπορεύονταν κρατώντας κλάδους φοινίκων.

Στους βυζαντινούς χρόνους τελούνταν ο λεγόμενος «περίπατος του Αυτοκράτορα», όπου η πομπή ξεκινούσε από τα ανάκτορα στην οποία συμμετείχε ο αυτοκράτορας κρατώντας την εικόνα του Χριστού πλαισιωμένος από το ιερατείο, και κατέληγε στην Αγία Σοφία. Της αυτοκρατορικής αυτής πομπής ηγούνταν ο λαμπαδάριος ο οποίος έψελνε «Ἐξέλθατε ἔθνη καὶ θεώσασθε σήμερον τὸν βασιλέα τῶν οὐρανῶν…».

Στο τέλος της εορτής αυτής ο μεν Αυτοκράτορας διένεμε ιδιόχειρα βάγια και σταυρούς, ο δε Πατριάρχης κεριά για τη Μεγάλη Εβδομάδα.

Το βυζαντινό αυτό έθιμο παρέλαβαν και τηρούσαν με ευλάβεια και οι Τσάροι της Ρωσίας, τους οποίους ακολουθούσε ο κλήρος ξεκινώντας από το Κρεμλίνο και καταλήγοντας στο μητροπολιτικό ναό.

Κατά τον Μεσαίωνα στην Δυτική Εκκλησία υπήρξε ένα περίεργο έθιμο όπου μέσα στην εκκλησία περιαγόταν ένα γαϊδουράκι πάνω στο οποίο υπήρχε ομοίωμα του Χριστού.

 

Η ελληνορθόδοξη χριστιανική υμνολογία ειδικά για την Κυριακή των Βαΐων περιλαμβάνει τρία θριαμβικά αναστάσιμα απολυτίκια και ένα κοντάκιο:

Τὴν κοινὴν ἀνάστασιν πρὸ τοῦ σου πάθους πιστούμενος,

ἐκ νεκρῶν ἤγειρας τὸν Λάζαρον, Χριστὲ ὁ Θεός·

ὅθεν καὶ ἡμεῖς ὡς οἱ παῖδες, τὰ τῆς νίκης σύμβολα φέροντες,

σοὶ τῷ νικητῇ τοῦ θανάτου βοῶμεν: «Ὡσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις,

εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου».

 

Συνταφέντες σοι διὰ τοῦ βαπτίσματος, Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν,

τῆς ἀθανάτου ζωῆς ἠξιώθημεν τῇ Ἀναστάσει σου

καὶ ἀνυμνοῦντες κράζομεν: «Ὡσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις,

εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου».

 

Μετὰ κλάδων ὑμνήσαντες πρότερον,

μετὰ ξύλων συνέλαβον ύστερον,

οἱ ἀγνώμονες Χριστόν, Ἰουδαῖοι τὸν Θεόν.

Ἡμεῖς δὲ πίστει ἀμεταθέτῳ,

ἀεὶ τιμῶντες ὡς εὐεργέτην,

διὰ παντὸς βοήσωμεν αὐτῷ:

«Εὐλογημένος εἶ ὁ ἐρχόμενος

τὸν Ἀδὰμ ἀνακαλέσασθαι».

 

Τῷ θρόνῳ ἐν οὐρανῷ,

τῷ πώλῳ ἐπὶ τῆς γῆς

ἐποχούμενος Χριστὲ ὁ Θεός.

Τῶν ἀγγέλων τὴν αἴνεσιν

καὶ τῶν παίδων ἀνύμνησιν

προσεδέξω βοῶντός σοι:

«Εὐλογημένος εἶ ὁ ἐρχόμενος,

τὸν Ἀδὰμ ἀνακαλέσασθαι».

Google NewsΑκολουθήστε το LimnosNea.gr - ΡάδιοΆλφα στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσειςαπό την Λήμνο και τον κόσμο.

Δείτε περισσότερα

Σχετικά Άρθρα

Back to top button