Ο Σεπτέμβρης! Με συμβολισμούς, γιορτές και μηνύματα για μια νέα αρχή.

Γράφει η Γεωργία Γούλα

Ο Σεπτέμβρης είναι εδώ… καλό φθινόπωρο”!

Με τον ερχομό του μήνα Σεπτεμβρίου προμηνύεται ο ερχομός του φθινοπώρου!
Ο Σεπτέμβριος έλαβε το όνομά του από τον αριθμό εφτά, όπου στα λατινικά είναι (septem), εξού και September σύμφωνα με το Ρωμαϊκό ημερολόγιο.
Για το εκκλησιαστικό ημερολόγιο όμως ο μήνας Σεπτέμβριος, είναι ο πρώτος μήνας του έτους, έτσι έχουμε την αρχή της Ινδίκτου και οι ιερείς στις εκκλησίες μας εύχονται καλή χρονιά, καλή Αρχιχρονιά!
Είναι ο μήνας που ξεκινά το εκκλησιαστικό ημερολόγιο, οπότε και αφήνουμε πίσω μας το παλιό έτος για να εισέλθουμε στο νέο πνευματικά και ψυχικά ανανεωμένοι, με τη μορφή ή την αρχή της μετανοίας του ήδη ανακαινισμένου, μεταμορφωμένου εαυτού μας, του εσωτερικού μας κόσμου.
Την 1η Σεπτεμβρίου σύμφωνα με το Εορτολόγιο, είναι των Αγίων Σαράντα Παρθένων και ασκητριών, του Αγίου Ιησού του Ναυή, του Οσίου Μελετίου του νέου και του Οσίου Συμεών του Στυλίτου, καθώς από το 1989, το Οικουμενικό Πατριαρχείο όρισε την 1η Σεπτεμβρίου κάθε χρονιάς να είναι αφιερωμένη ως “Ημέρα Προστασίας του φυσικού Περιβάλλοντος”.
Την ημέρα αυτή προσευχόμαστε προς τον Δημιουργό Θεό να προστατεύσει το περιβάλλον κατ’ επέκταση και εμάς, άρα και κάθε μορφή ζωής στον πλανήτη μας.
Την 7η Σεπτεμβρίου τιμάται ο Άγιος Σώζων ο πολιούχος της Λήμνου και προστάτης των βοσκών.
Αποτελεί ύψιστη γιορτή  για τη Λήμνο, για όλους τους Λημνιούς, αλλά και για όλη την Ελλάδα! Πλήθος κόσμου συρρέει και εκκλησιάζεται κάθε χρόνο στο γραφικό εκκλησάκι Του, για να προσκυνήσει στη χάρη Του! Οι κάτοικοι της Λήμνου συγκεντρώνονται, εκκλησιάζονται και τιμούν την γιορτή του Αγίου Σώζοντος. Μια γιορτή που αποτελεί συνδετικό κρίκο και βαθύ έρεισμα για όλους τους απόδημους Λημνιούς με την πατρίδα τους και το νησί τους.
Την ευλογία Του να έχουμε, βοηθός και οδηγός μας.
Επίσης τον μήνα Σεπτέμβριο στη λαογραφία του αποδίδουμε πολλές ονομασίες πάμε να αναφερθούμε σε λίγες από αυτές, τον αποκαλούμε και “Σταυριανό” ή “Σταυριάτη”, λόγω της εορτής της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού.
Μια δημώδης παροιμία λέει, “Του Σταυρού, σταύρωνε και δένε”, έτσι λοιπόν στις εκκλησίες μοιράζεται βασιλικός!
Το μοσχομυρωδάτο αυτό λουλούδι ή βότανο, που βρέθηκε δίπλα στον τίμιο Σταυρό, όπου το επίθετο “τίμιος”, σημαίνει τον θείο, τον άγιο, τον αφιερωμένο και δοσμένο στον Θεό, για αυτό λοιπόν αποκαλείται Τίμιος Σταυρός.
Στους ορθόδοξους ναούς όλης της χώρας δίνεται μαζί με τον βασιλικό και αγιασμός, οι νοικοκυρές την ημέρα αυτή ετοιμάζουν το προζύμι της χρονιάς, για την ζύμωση του νέου ψωμιού, ευλογημένο και αγιασμένο, για αυτό και τον βασιλικό τον αποκαλούν και “Σταυρολούλουδο”.
Αλλιώς ο Σεπτέμβρης λέγεται και μήνας “Τρυγυτής”, καθώς είναι μήνας που  πραγματοποιείται ο τρύγος, μια λαϊκή παροιμία λέει, “του τρυγητή τ’ αμπελουργού, πάνε χαλάλι οι κόποι”, όσον αφορά την καλή και αρκετή συγκομιδή των σταφυλιών.
Για αυτό παρακαλούν να μην έχει πολλές βροχές, τόσες ώστε να μην μειωθούν, να μην πέσουν τα γράδα του νέου κρασιού.
Σηματοδοτούμενης σημασίας λοιπόν μήνας ο Σεπτέμβριος, για τις γεωργικές καλλιέργειες καθώς και για τις ποιμενικές εργασίες.
Οι αγροτικές εργασίες του Σεπτεμβρίου είναι απόλυτα συνδεδεμένες με την έναρξη του Χριστιανικού ημερολογίου, γιατί αρχίζει η σπορά και το όργωμα. Ο σπόρος που ήταν προορισμένος για την νέα σπορά, στέλνονταν στην Εκκλησία να λειτουργηθεί, να καθαγιαστεί για αυτό λέγεται και “Σποράς”  αυτός ο μήνας.
Σε πολλά χωριά στην Ελλάδα κρεμούσαν στην εξωτερική πόρτα του σπιτιού τους ή στο κατώγι όπου φυλάσσονταν τα κρασοβάρελα, στεφάνια από άμπελο, κάτι αντίστοιχο συνέβαινε και στην Αρχαία Ελλάδα, τον ίδιο ακριβώς μήνα οι άνθρωποι φορούσαν στεφάνια “αμπελίσια”, δηλαδή στεφάνια από άμπελο και κατευθύνονταν στο ιερό του θεού Διονύσου για να εξασφαλίσουν αειθαλή βλάστηση, καλή καρποφορία και μετά όδευαν προς τους αμπελώνες τους και τα πατητήρια. Μέσω αυτής της τελετουργίας κατά κάποιο τρόπο δημιουργούσαν το καταλληλότερο κλίμα ή “εξευμένιζαν” την αύξηση της παραγωγής τους, την εξασφάλιση της επιτυχημένης συγκομιδής των αμπελώνων τους.
Στη λαογραφία μας παρατηρούμε ότι τίποτα δεν προέρχεται από παρθενογένεση, τίποτα δεν έγκειται στην τύχη του, αλλά υπάρχει επιρροή από την Αρχαιότητα, όλα συνδέονται ακατάλυτα μεταξύ τους.
Επίσης τον Σεπτέμβριο τον αποκαλούν και “Χινόπωρο”, διότι είναι ο πρώτος μήνας του φθινοπώρου, (Φ[θ]ινόπωρο – Χινόπωρο).
Επιπρόσθετα είναι εναρκτήριος μήνας όπου ξεκινούν τα σχολεία, είναι μήνας επαναπροσδιορισμού μετά την καλοκαιρινή ραστώνη, το ξεκίνημα γίνεται δυνατό και ελπιδοφόρο, για παιδιά, μαθητές, εκπαιδευτικούς και γονείς.
Οι πιο “τυχεροί” που εξασφάλισαν κάποιες ημέρες διακοπών, επιστρέφουν στη βάση τους ψυχικά και πνευματικά  ανανεωμένοι, ώστε να ξεκινήσουν, να θέσουν και να προβούν στην επίτευξη νέων στόχων.
Πολλά ακόμα είναι τα τραγούδια, τα ποιήματα που έχουν γραφτεί για το μήνα Σεπτέμβριο, όπως αυτό του Εθνικού μας ποιητή Οδυσσέα Ελύτη, “Με την πρώτη σταγόνα της βροχής σκοτώθηκε το καλοκαίρι”, έγραψε, θέλοντας να τονίσει την εναλλαγή πολλών συναισθημάτων από τη μετάβαση του καλοκαιριού προς το φθινόπωρο, αφήνοντας πίσω τις ηλιόλουστες μέρες του καλοκαιριού, τη θάλασσα, το βουνό, το χωριό, τη ραστώνη του θέρους, τον αποχωρισμό της πατρογονικής γης, επιστρέφοντας πλέον στα πολύβουα αστικά κέντρα, πίσω στη μονότονη καθημερινότητα.
Παρόλα αυτά ο μήνας Σεπτέμβριος είναι η εκκίνηση, η αρχή, το νέο ξεκίνημα για νέους στόχους, νέες ευκαιρίες, ορίζοντες, δημιουργίες και αλλαγές, καθώς και η εκπλήρωση, η επίτευξη όλων αυτών και μέσω αυτών, επέρχεται η δική μας προσωπική “αναβάθμιση”.
Τέλος, να ευχηθούμε σε κάθε αναγνώστη να έχει μια νέα καλή αρχή, ένα καλό ξεκίνημα σε ότι και αν κάνει και μια καλή εποικοδομητική επιστροφή στην κανονικότητα!
Καλώς ήρθες πρώτε μήνα του φθινοπώρου, καλώς όρισες Σεπτέμβρη!
Γράφει η Γεωργία Γούλα
(Γραφίστρια, Συγγραφέας, Απόφοιτη ΜΕΧΑ,
Σπουδάστρια Κοινωνικών Επιστημών)