Περιοδικό

ΤΑ ΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΛΗΜΝΟΥ: Πλατύ

ΤΑ ΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΛΗΜΝΟΥ:  Πλατύ

ΤΑ ΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΛΗΜΝΟΥ:  Πλατύ

 (μια σειρά που παρουσιάζεται αλφαβητικά κάθε Σάββατο.

Επόμενο χωριό: Πορτιανού)

 

Γράφει ο Θόδωρος Δημητριάδης

 

Το Πλατύ βρίσκεται μόνο 2,5 χιλιόμετρα έξω από τη Μύρινα και έχει 670 κατοίκους. Δίκαια θεωρείται ως προάστειο της Μύρινας. Είναι χτισμένο πάνω σε ένα λόφο, κοντά στη θάλασσα. Ονομάστηκε έτσι από το πλατύ στόμιο του κοντινού ομώνυμου όρμου. Παλιά λεγόταν ο Πλατύς, όμως, από το 1918 που ιδρύθηκε η κοινότητα καταχωρήθηκε ως (ουδέτερο): το Πλατύ.

Ως οικισμός αναφέρεται για πρώτη φορά σε χρυσόβουλο του 1355, με το οποίο ο Πλατύς – όπως σημειώνεται – δωρίσθηκε από τον αυτοκράτορα στη Μονή Φιλοθέου του Αγίου Όρους..

 

Αρχικά, το χωριό ήταν κτισμένο νοτιότερα προς την ακτή, κοντά στο εξωκλήσι Άγιος Κήρυκος, και δεν είχε περισσότερα από 15 σπίτια. Με το όνομα Άγιος Κήρυκος αναφέρεται ως ένα από τα εικοσιπέντε χωριά του νησιού, τα οποία αποτελούσαν πατριαρχική εξαρχία το 1320. Για λόγους ασφαλείας από τους πειρατές μεταφέρθηκε στη θέση “Κόνταρη” ή “Κοντάρη” πίσω από το λόφο “Πασά Βουνάρ”. Η θέση αυτή ταυτίζεται με τον οικισμό “του Κονυδάρη”, ο οποίος αναφέρεται στα 1415. Δυτικά του χωριού, στη θέση Αγία Κυριακή, υπάρχουν ογκώδεις πελεκημένες πέτρες, αρχαίας μάλλον προέλευσης.

 

Ο μεγάλος όρμος του Πλατύ χρησιμοποιείτο ως λιμάνι από τα μεσαιωνικά χρόνια. Θεωρείτο ασφαλές αγκυροβόλιο, διότι περικλείεται από τα ακρωτήρια Τηγάνι και Διαβάτης που εμποδίζουν τη θαλασσοταραχή.

Το 1521 ο Τούρκος ναυτικός Piri Reis αναφέρει το λιμάνι με δυο ονομασίες: ως “Limãn-i-palati” (Λιμάνι του Πλατύ) και ως “Pasalimãny”. Η ονομασία “Πασά-Λιμάν” διατηρήθηκε σε όλη τη διάρκεια της τουρκοκρατίας, διότι εκεί -κατά την παράδοση- αγκυροβολούσε το πλοίο του ο πασάς του νησιού. Επίσης, εκεί στάθμευε το πλοιάριο του οθωμανικού λιμεναρχείου.

Το τοπωνύμιο επιβίωσε στη Λήμνο στο επώνυμο Πασαλιμανιώτης.

Το 1770 στο Πασά Λιμάν αποβίβασε τους άνδρες του ο Χασάν Πασάς, που εστάλη από την Υψηλή Πύλη να αντιμετωπίσει τους Ρώσους του Ορλόφ..

 

Το 1854 ο ιερεύς του χωριού ονομαζόταν Κωνσταντής και το 1856 139 άνδρες πλήρωσαν φόρο 4448 γρόσια, ώστε να απαλλαγούν από τη στράτευση.

Το 1863 είχε 70 οικογένειες ενώ το 1874 ανήκε στη Δημαρχία (Κόλι) Κορνού και είχε 80 οικογένειες και 113 κατοικίες.

 

Το Πλατύ παρουσίαζε αξιόλογη ανάπτυξη στα τέλη του 19ου αιώνα. Το 1875 αναφέρονται οι Πλατυνοί ιδιοκτήτες ιστιοφόρων: Κουτσούκος και Κονταράς, ενώ η κοινότητα είχε κυκλοφορήσει κέρματα για τις μικροσυναλλαγές με τη σφραγίδα «ΠΛ».

 

Από το Πλατύ καταγόταν ο μεγάλος Λήμνιος ευεργέτης Δημήτριος Παρισίδης (1841-91), ο οποίος το 1888 ίδρυσε στη Μύρινα το Παρισίδειο Νηπιαγωγείο και το προικοδότησε με 800 λίρες ετησίως. Το 1891 κληροδότησε στο ναό του χωριού 200 οθωμανικές λίρες. Οι Πλατυνοί έστελναν δυο αντιπροσώπους στην παλλημνιακή επαρχιακή συνέλευση.

 

Ο ναός του Αγίου Γεωργίου, ρυθμού βασιλικής, κτίστηκε το 1857 αλλά ο εξωνάρθηκας και το καμπαναριό είναι μεταγενέστερα. Ένα εντοιχισμένο ανάγλυφο με τη μορφή του αγίου Γεωργίου και το έτος 1808 δηλώνει ότι στη θέση προϋπήρχε παλιότερος ναός. Στην επιγραφή “1857 ΜΑCΤΡΗS ΠΑ ΤΖ” σημειώνεται το όνομα του μάστορα Πα(ντελή) Τζ(ανή) από την Κωνσταντινούπολη, ο οποίος έκτισε και τους ναούς της Ατσικής και του Βάρους. Ο ναός έχει εντυπωσιακό ξυλόγλυπτο τέμπλο με αγιογραφίες του Ευστράτιου Ιμβρίου. Εορτάζει και του αγίου Σπυρίδωνα, του οποίου η εικόνα βρέθηκε στο νεκροταφείο του χωριού το 1870.

 

Το σχολείο λειτούργησε το 1886 στην “οικία του Λευτέρη”, την οποία ίσως είχε παραχωρήσει ο μουχτάρης του χωριού Βασίλειος Ελευθερίου. Την ανέγερση σχολικού κτιρίου χρηματοδότησε ο Αναστάσιος Τσιλίκης από το Πορτιανού και το 1889 ιδρύθηκε κοινοτικό σχολείο, τριτάξιο.

Ως το 1919 λειτουργούσε ξεχωριστό παρθεναγωγείο. Τότε ιδρύθηκε διθέσιο δημοτικό, το οποίο κάποιες χρονιές, μεταξύ 1930-50, λειτούργησε και ως τριθέσιο. Το 1938 είχε 90 μαθητές. Το 1926 στην πλατεία του χωριού κτίστηκε νέο σχολικό κτίριο στη θέση του παλιού, με είχε βιβλιοθήκη, αναγνωστήριο, κινηματογραφική μηχανή προβολής, ραπτομηχανή, συλλογές φυσικής ιστορίας κλπ.

 

Δάσκαλοι με μακροχρόνια υπηρεσία στο Πλατύ ήταν οι: Ευστράτιος Αντωνιάδης (1890-95), Χαράλαμπος Καγιαλίκος (1900-04), Ελένη Ψαρά (1912-16), Μαργαρίτα Χούλη (1926-51), Ιορδάνης Γερίμογλου (1928-49), Μαρία Αφιώνη (1950-51, 1957-62), Γαβριήλ Γουδέλης (1973-;) κ.ά.

Το 1899-1900 δίδαξε στο Πλατύ ο Αγγελής Μιχέλης, ο οποίος υπηρέτησε πάλι εδώ το 1934-35 στο τέλος της σταδιοδρομίας του και δημοσίευσε ένα άρθρο

για το χωριό με λαογραφικές πληροφορίες. Έγραφε για τους κατοίκους:

 

“Οι κάτοικοι του Πλατέως είναι πολύ φιλότιμοι και τούτο αποδεικνύεται και εκ των κοινοτικών έργων (σχολείον, δρόμοι στρωμένοι, αναδάσωσις βοσκοτόπου και λοιπά), προ παντός δε οι αποδημούντες εννοούν, και μίαν δραχμήν να έχουν, να την στείλουν δια τον καλλωπισμόν του χωρίου των. Πανηγύρεις κάνουν δύο οι Πλατυνοί, του Αγίου Σπυρίδωνος, 12 Δεκεμβρίου και του Αγίου Γεωργίου, 23 Απριλίου… Εις την πανήγυριν ταύτην και εκ του πλησίον του Κάστρου, συνέρχεται, κατά το απόγευμα, κόσμος πολύς προς διασκέδασιν” .

 

Από τα τέλη του 19ου αιώνα αναφέρονται Πλατυνοί μετανάστες στην Αφρική, όπως ο Γρηγόριος Λεοντής στο Σουδάν το 1890 και στις ΗΠΑ. Εκεί λειτουργούσε ο Σύλλογος Πλατυνών ΗΠΑ «ο Άγιος Γεώργιος», ο οποίος κατά καιρούς χρηματοδότησε το σχολείο, το ναό, έργα ηλεκτροφωτισμού, ύδρευσης κλπ.

 

Στα χρόνια του μεσοπολέμου πολλοί κάτοικοι διατηρούσαν εμπορικά καταστήματα στο κοντινό Κάστρο (Μύρινα), όπου σταδιακά μετοίκησαν, με αποτέλεσμα το 1938 τα περισσότερα από τα 215 σπίτια του να είναι ακατοίκητα.

Το 1938 η αγροτική παραγωγή του χωριού ήταν 75.000 οκάδες σιτηρών, 80.000 οκάδες σταφυλιών και 6.000 οκάδες βαμβακιού.

Λειτουργούσε φιλοδασικός σύλλογος και ποδοσφαιρικός.

Στις 18-7-1926 διεξήχθη ο πρώτος ποδοσφαιρικός αγώνας στη Λήμνο μεταξύ των σωματείων “Άγιος Γεώργιος Πλατέος” και “Πρόσκοποι Κάστρου”. Το Πλατύ ηττήθηκε 2-0 αλλά έκανε ιδιαίτερη εντύπωση με τις ομοιόμορφες στολές και τα κοντά παντελονάκια των ποδοσφαιριστών.

 

Μεταπολεμικά, η μετανάστευση κυριολεκτικά «άδειασε» το χωριό. Ενώ το 1928είχε 553 κατοίκους, το 1971 είχαν απομείνει μόλις 352.

 

Τις τελευταίες δεκαετίες το Πλατύ παρουσιάζει έντονη τουριστική κίνηση με μεγάλη ανοικοδόμηση και πολλές τουριστικές επιχειρήσεις. Η γειτνίαση του με τη Μύρινα σε συνδυασμό με τη γραφική αμφιθεατρική του θέση και την γραφική εκτεταμένη αμμώδη παραλία του, το έχουν κάνει πόλο έλξης πολλών επισκεπτών και παραθεριστών. Γι’ αυτό και το καλοκαίρι ο αριθμός των κατοίκων διπλασιάζεται.

Στην περιοχή, μέσα στο χωριό αλλά και στην γειτονική αμμουδερή ακτή λειτουργούν δεκάδες τουριστικά καταλύματα, ξενοδοχεία και ταβέρνες.

Στην όμορφη πλατεία του χωριού έχει γραφικά μπαράκια και μεζεδοπωλεία.

Εκλεκτές και οι ψαροταβέρνες της παραλίας για τους καλοφαγάδες.

Η παραλία του Πλατύ είναι από τις δημοφιλέστερες του νησιού, με κρυστάλλινα νερά, ψιλή άμμο, ρηχή θάλασσα, πάντοτε ήσυχη σαν τεράστια πισίνα, γιατί δεν την πιάνει ο αέρας.

 

Στην άκρη της παραλίας λειτουργεί και το πολυτελές ξενοδοχείο Lemnos Village. Μερικές από τις εντυπώσεις παραθεριστών σ’ αυτό:

Σε πολύ όμορφη τοποθεσία με υπέροχη θέα.

Ευγενέστατο προσωπικό πρόθυμο να σε εξυπηρετήσει.

Πλήθος δραστηριοτήτων εντός και εκτός ξενοδοχείου.

Υπέροχο πρωινό που ικανοποιεί και τους πιο απαιτητικούς.

Πληθώρα γεύσεων δεν υπάρχει περίπτωση να μείνει κάποιος δυσαρεστημένος.

Το φαγητό, πρωϊνό – μεσημεριανό – βραδινό, καλύπτει όλα τα γούστα.
Με πολλές επιλογές (γλυκά, αρμυρά, ζεστά, κρύα, φρούτα, τοπικά προϊόντα κτλ). Γαρίδες (σαλάτα και σχάρα) σε καθημερινή βάση, κρέατα της ώρας που τα έψηναν εκείνη την ώρα, αρνί σούβλα, μπούτι χοιρινό, σούβλα κοτόπουλο, σουβλάκι ξιφία, σφυρίδα κλπ. Εννοείται ένα ολόκληρο stand για χορτοφάγους, γλυκά που τα έφτιαχναν εκείνη την ώρα (ο σεφ των γλυκών κάθε μέρα έφτιαχνε λουκουμάδες, καραμελωμένο ανανά κλπ).

Εξαιρετικό ξενοδοχείο από άποψη αισθητικής, δομής, διαρρύθμισης κοινόχρηστων κ ιδιωτικών χώρων.

Καθαριότητα, φιλική ζεστή εξυπηρέτηση, αίσθηση ασφάλειας.

Δραστηριότητες δημιουργικού και αθλητικού περιεχομένου για επισκέπτες κάθε ηλικίας με έμφαση στα παιδιά.

ΟΙ πισίνες πάντα καθαρές & περιποιημένες και με ναυαγοσώστη.

ΟΙ συνθήκες υγιεινής και καθαριότητος σε πολύ υψηλό βαθμό.
Χαμηλών τόνων, πλην όμως υπερβολικά δραστήριος ο διευθυντής του ξενοδοχείου, κ. Δημήτριος Ματζάρης, του οποίου η προσφορά και η συνεισφορά, είναι τεράστια έτσι ώστε το ξενοδοχείο, να λειτουργεί τέλεια, απρόσκοπτα και χωρίς προβλήματα.

Συγχαρητήρια σε όλο το προσωπικό. Ευγενέστατο, πρόθυμο και εξυπηρετικό.

 

Θετικό ότι πισίνα και θάλασσα είναι δίπλα. Στη θάλασσα water sports πολύ οργανωμένα. Ιδανική αμμουδερή παραλία για περίπατο. Τα παιδιά διασκέδασαν στην πισίνα και η παραλία ήταν ακριβώς δίπλα για όποιον προτιμούσε την θάλασσα

Πλήθος δραστηριοτήτων (γυμναστική, γιονγκα κλπ) 

Ωραίες μουσικές βραδιές για όσους έμεναν μέσα. Ελληνική βραδιά για τους ξένους με συρτάκι και πρόγραμμα.

Καταπληκτικό ηλιοβασίλεμα.

 

Αξίζει να αναφερθούν δυο λόγια στους συντελεστές της επιτυχίας αυτής της σύγχρονης ξενοδοχειακής μονάδας, η οποία λειτουργεί υποδειγματικά και διαφημίζει τη Λήμνο με τον καλύτερο τρόπο σε Ελλάδα και στο εξωτερικό.

 

Ο Νίκος Μπέλιας, ιδιοκτήτης της μονάδας, είναι ο εμπνευστής επιχειρηματίας, που βλέπει πάντα μπροστά. Ευαίσθητος στην στελέχωση του προσωπικού, έχει επιλέξει Λημνιό προσωπικό και έχει δημιουργήσει μια από τις πιο υγιείς και ελκυστικές τουριστικές μονάδες.

 

Πολλοί με το όνομα Δημήτρης:

  • O Δημήτρης Καραβασίλης ήταν ο Διευθυντής που πρωτοξεκίνησε το ξενοδοχείο και σήμερα είναι ο υπεύθυνος όλων των ξενοδοχείων Mark Warner – της αγγλικής τουριστικής εταιρίας με ξενοδοχειακές μονάδες σε όλη την Ελλάδα. Με εξαιρετικές και σπάνιες ικανότητες, είναι ο πλέον κατάλληλος άνθρωπος για την επιτυχία και το ψηλό επίπεδο που έχει φτάσει το ξενοδοχείο.
  • O Δημήτρης Μελάτος επίσης από τους πρωτεργάτες, ακούραστος και εργασιομανής, διεκπεραιώνει με επιτυχία όλες τις εμφανείς και αφανείς δουλειές.
  • Ο Δημήτρης Ματζάρης, με εξαιρετικές ικανότητες, ευαίσθητος για τη Λήμνο και το Λημνιό προσωπικό, έχει αφιερώσει όλη την ζωτικότητα και την προσφορά του στο ξενοδοχείο.

 

Λένε ότι ο έρωτας και η ευτυχία περνάνε πρώτα από το στομάχι, κι ότι τα ευτυχισμένα ζευγάρια είναι εκείνα που απολαμβάνουν νόστιμα φαγητά.

Αυτό λένε κι όλοι οι πελάτες του Lemnos Village όταν τους ρωτάνε πώς πέρασαν και τις εντυπώσεις τους από το ξενοδοχείο: “Περάσαμε τέλεια, τόσο πλούσια φαγητά και φανταστικό μπουφέ δεν έχουμε ξαναδεί”.

 

Αυτό δεν είναι καθόλου τυχαίο.

  • Ο Σταύρος Ψούχλος, ο σεφ με τη μεγάλη πείρα και την ικανότητα, βαθμολογείται πάντοτε με άριστα στις εντυπώσεις κατά την αναχώρηση των επισκεπτών και παραθεριστών, τόσο από τους Έλληνες όσο και τους Άγγλους – οι οποίοι, να σημειωθεί, είναι πολύ απαιτητικοί και μερικές φορές ιδιότροποι στο φαγητό. Όλοι είναι ξετρελαμένοι και έχουν να λένε τα καλύτερα λόγια – μια ζωντανή διαφήμιση του ξενοδοχείου.
  • Ο Γιώργος Βιρβίλης, Υπεύθυνος στο Αγγλικό Προσωπικό, με μεγάλες ικανότητες και πολυετή πείρα στην Marks Warner.
  • Η Ανθούλα Βλασταρά, Προϊσταμένη του εστιατορίου, επιβλέπει και συνεργάζεται τέλεια με όλους, ώστε τα πάντα να δουλεύουν ρολόι.
  • Η Καρολίνα Vektra Καρλή, επίσης Υπεύθυνη Εστιατορίου και Μπουφέ, και σύζυγος του Ζαχαροπλάστη του ξενοδοχείου, Ανδρέα Καρλή, είναι ο άνθρωπος που προβλέπει και φροντίζει τα πάντα με κάθε λεπτομέρεια όλα να λειτουργούν στην εντέλεια.
  • Για τον ζαχαροπλάστη Ανδρέα Καρλή μιλούν τα …έργα των χεριών του, δημιουργίες πρωτότυπες, με μεράκι και φαντασία. ξέρει καλά τα γούστα των πελατών και τους ανταμείβει με τον πιο γλυκό τρόπο.
  • Το βαρύ πυροβολικό του ξενοδοχείου είναι, φυσικά, οι δύο εξαιρετικοί του μάγειρες, ο Κώστας Κονταρής και ο Ηλίας Κλεμενής.
  • Το καμάρι του ξενοδοχείου είναι ο τεράστιος μπουφές του, με τις πλούσιες σαλάτες, τα γεύματα και τις άλλες ατέλειωτες νοστιμιές. Εκεί, βέβαια, είναι η Υπεύθυνη Μπουφέ, Στρατούλα Νησιώτη, αεικίνητη και φοβερά εργατική.
  • Θέλει τέχνη το σερβίρισμα, με χαμόγελο και γρηγοράδα. Εκεί είναι οι δύο Δέσποινες, η Δέσποινα Χορού και η Δέσποινα Καμπουροπούλου. Με μεγάλη εμπειρία, ευγένεια, προθυμία και ταχύτητα – αυτά ακριβώς που χρειάζονται οι πελάτες και τους σκλαβώνουν.

 

Πολλοί οι συντελεστές της επιτυχίας, αδύνατο να αναφερθεί όλο το προσωπικό, ιδίως οι αφανείς, που σηκώνουν ίσως και την πολλή δουλειά. Ενδεικτικά, θα ήταν παράλειψη να μη αναφερθούν:

  • Η Σοφία Σφυρίδου, που διεκπεραιώνει με τον καλύτερο τρόπο το Λογιστήριο.
  • Η Ντίνα Μπέκα, Προϊσταμένη Ορόφων, με αδυναμία στην τάξη, την αυστηρή καθαριότητα και την υποδειγματική λειτουργία όλων των ανέσεων και υπηρεσιών. Άριστη συνεργασία με τις καμαριέρες Μαρία, Στέλλα, Καλλιρόη και Δέσποινα.

 

Συγχαρητήρια σε όλους για την εξαιρετική και υποδειγματική δουλειά που κάνουν και για τη διαφήμιση της Λήμνου στην Ελλάδα και το εξωτερικό!

 

Βιβλιογραφία

  • Θ. Μπελίτσου, Η Λήμνος και τα χωριά της, 1994.
  • Τουρπτσόγλου-Στεφανίδου Βασιλική, «Ταξιδιωτικά και γεωγραφικά κείμενα για τη νήσο Λήμνο (15ος-20ος αιώνας)», Θεσσαλονίκη 1986.
  • Cdrom Επαρχείου Λήμνου: “Λήμνος αγαπημένη”.
  • Αγγελής Μιχέλης, “Το Πλατύ”, εφ. Λήμνος, φ. 1032 και 1033 (10 και 17/2/1935).
  • “ΛΗΜΝΟΣ: Ιστορική & Πολιτιστική Κληρονομιά”, εκδ. Γ. Κωνσταντέλλης, 2010.

 

Google NewsΑκολουθήστε το LimnosNea.gr - ΡάδιοΆλφα στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσειςαπό την Λήμνο και τον κόσμο.

Δείτε περισσότερα

Σχετικά Άρθρα

Back to top button