Παραλίες Λημνου: Κάποιες να μείνουν εκτός εμπορικής εκμετάλλευσης, ζητά η Ανεμοεσσα !

1 Μαρτίου, 2022

5 minutes read

Ανεμόεσσα
Όμιλος Προστασίας Περιβάλλοντος και Aρχιτεκτονικής Κληρονομιάς Νήσου Λήμνου

Λήμνος, 28 Φεβρουαρίου 2022
Θέμα : Διάθεση – Παραχώρηση για χρήση παραλιών του νησιού
Επειδή πλησιάζει η περίοδος που θα αρχίσουν διάλογος και διαπραγματεύσεις
για τη διάθεση – παραχώρηση από το Δήμο Λήμνου της χρήσης των παραλιών του
νησιού μας, κρίνουμε αναγκαίο, ως Όμιλος Προστασίας Περιβάλλοντος, έγκαιρα να
θέσουμε υπόψη των Αρχών αλλά και της ίδιας της κοινωνίας τις θέσεις και
προτάσεις της Ανεμόεσσας, με γνώμονα την προστασία του σημαντικότερου
φυσικού μας πόρου, της θάλασσας – του μεγαλύτερου δημόσιου χώρου στον
πλανήτη και ενός μοναδικού πόλου έλξης – που αποτελεί κοινή περιουσία και
ασφαλώς οφείλει να μας ενώνει και να μας κινητοποιεί.
Στο νησί μας ιδιαίτερα οι παραλίες μας αποτελούν τμήμα ενός σημαντικότατου
αλλά και ευαίσθητου οικοσυστήματος μικρών υγροτόπων, πυρήνων και
καταφυγίων ζωής, με σημαντική περιβαλλοντική και αισθητική αξία, που
χαρακτηρίζονται από πανέμορφους αμμοθινικούς σχηματισμούς και εκτεταμένη
βιολογική ποικιλότητα. Συμβάλουν στον εμπλουτισμό των υπόγειων υδροφορέων ,
προστατεύουν από πλημμύρες, μειώνουν τις ζημίες από καύσωνες η φυσικές
καταστροφές, συντηρούν τη πανίδα, δίνουν πλούσια τροφή σε αγροτικά ζώα,
παρέχουν ευκαιρίες για οικολογικό τουρισμό και εκπαίδευση είναι συνδεδεμένοι με
την ιστορία, τη μυθολογία και την πολιτιστική μας παράδοση.
Οι παραλίες λοιπόν του τόπου μας αποτελούν ένα από τα μοναδικά, συγκριτικά
πλεονεκτήματα του, φυσικό πλούτο και πολύτιμο δημόσιο αγαθό που οφείλουμε να
προστατεύουμε για να συνεχίσουμε να απολαμβάνουμε κάτοικοι και επισκέπτες.
Για αυτό και πρέπει να δράσουμε σε πολλά και διακριτά επίπεδα.
1. Ρύπανση
Η ρύπανση της θάλασσας – την βιώσαμε πέρυσι με τρόπο τραυματικό σε βαθμό
που κινδύνεψε η τουριστική μας περίοδος – ξεφεύγει από την ηθική διάσταση και
αφορά τομείς όπως τη δημόσια υγεία, τη διατροφή, αλλά και την οικονομία. Ως εκ
τούτου, η προστασία του μοναδικού μας περιβάλλοντος οφείλει να αποτελέσει
πυρήνα των στόχων μας αν θέλουμε έναν χώρο αναψυχής και ευεξίας, έναν
τουριστικό προορισμό που να τον αξιοποιούμε σε βάθος χρόνου, με τρόπο αειφόρο.
Όπως κατέγραψε το Κοινωφελές ΙΔΡΥΜΑ Α. Κ ΛΑΣΚΑΡΙΔΗ, το οποίο με το
πρόγραμμα «Typhoon Project» έχει στόχο τον καθαρισμό του συνόλου της ελληνικής
ακτογραμμής και την απόδοση των ακτών, καθαρών πια, σε κατοίκους και
επισκέπτες της χώρας, αφετηρία όλων είναι η γνώση, που αποτελεί προϋπόθεση
για κάθε σχεδιασμό και κάθε λύση.

Αναζητήσαμε άραγε έγκαιρα και μελετήσαμε τα αίτια των περυσινών μας
προβλημάτων ρύπανσης – που δεν ήταν αποκλειστικά εξ ανατολών; Μήπως
πρέπει, έστω καθυστερημένα να έρθουμε σε επαφή ως Δήμος και Περιφέρεια, με το
Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών, το Ινστιτούτο Αλιευτικής Έρευνας στην
Καβάλα, το ΥΠΕΝ;
Η δική μας αίσθηση πάντως είναι ότι η ρύπανση προέρχεται τόσο από
συγκεκριμένα βιομηχανικά απόβλητα της χώρας μας που δημιουργούν ευτροφισμό,
όσο και από γενικευμένη ρύπανση πλαστικών και ρύπανση των δικών μας ρεμάτων.
Όλοι λοιπόν, λιγότερο η περισσότερο, συνυπεύθυνοι; Μήπως χρειάζεται έρευνα και
μελέτη των αιτιών και της συμβολής κάθε παράγοντα;

Προστασία σημαντικών υγροτόπων και παραλιών – θαλάσσια κουλτούρα
Οι μοναδικοί μας σημαντικοί υγρότοποι όπως της Αλυκής και της Χορταρόλιμνης,
αλλά και οι μικρότεροι που συνθέτουν αυτόν τον εξαίρετο πνεύμονα ζωής και
διαμορφώνουν όλες ανεξαιρέτως τις παραλίες μας, χρίζουν ειδικής προστασίας από
κάθε ανεξέλεγκτη ανθρώπινη δραστηριότητα. Ασφαλώς πέραν της έρευνας σχετικά
με τη ρύπανση των θαλασσών, οφείλουμε να αποκτήσουμε – πρώτα εμείς και στη
συνέχεια οι επισκέπτες μας – θαλάσσια κουλτούρα.
Να μην κινούμαστε με μηχανοκίνητα μέσα πάνω στις μοναδικές παραλίες, εκεί
όπου το καλοκαίρι αναπαύονται λουόμενοι, να μην υλοποιούμε παράνομες
αμμοληψίες, να μην ξεριζώνουμε τη ζωή… καταστρέφοντας μοναδικούς
υγρότοπους και αμμοθινικούς σχηματισμούς για να «αξιοποιήσουμε» το φυσικό
χώρο προς όφελός μας, να μην διανοίγουμε δρόμους / περάσματα για να
διευκολύνουμε προσωρινές λειτουργίες, να μην ρυπαίνουμε με τις δραστηριότητές
μας.
Η ανεξέλεγκτη χρήση των παραλιών έχει πολλές αναγνώσεις … πέραν της
ρύπανσης των πλαστικών που απαιτεί διαχείριση και σήμανση, δυστυχώς η
κατάσταση επιδεινώνεται από τη βιολογική ρύπανση, την ηχητική, την οπτική..
βιάζοντας ένα ευαίσθητο τοπίο. Για όλα αυτά χρειάζονται κανόνες λειτουργίας και
έλεγχος διαχείρισης του χώρου, (πχ χρήση χημικών τουαλετών – εργαλεία μέτρησης
στάθμης θορύβου), επαρκής σήμανση και ενημέρωση των πολιτών, αλλά και
μέριμνα για την εφαρμογή της νομοθεσίας– είτε με την επιβράβευση περιβαλλοντικά
ορθών δράσεων είτε με την επιβολή προστίμων για όσους παραβαίνουν τους
κανόνες.
Διαφύλαξη παραλιών χωρίς «εμπορική αξιοποίηση»
Ένα νησί σαν τη Λήμνο που θέλει να προβάλει τον οικοτουρισμό, τις παρθένες
παραλίες της, το φυσικό της περιβάλλον, δεν μπορεί να εξαντλεί κάθε σημαντική
φυσική παραλία. Ούτε είναι δυνατό να πρέπει να οδηγεί κανείς χιλιόμετρα
χωματόδρομων για να βρει μια θάλασσα χωρίς ρυπαίνουσες εμπορικές χρήσεις.

Έχουμε το πλεονέκτημα να διαθέτουμε πολλές παραλίες και μάλιστα διάσπαρτες
σε όλο το νησί μας. Αυτό μας δίνει την ευκαιρία, παράλληλα με την δημιουργία
οργανωμένων παραλιών τόσο για τους κατοίκους όσο και για τους επισκέπτες μας,
να αφήσουμε ανέπαφες κάποιες παραλίες για όσους επιθυμούν και επιλέγουν την
φυσικότητα, την ηρεμία, την ησυχία, το αναλλοίωτο περιβάλλον, έναν εναλλακτικό
τρόπο διακοπών και δεν είναι λίγοι! Αυτή η επιλογή πρέπει να στηριχθεί θεσμικά και
οφείλει ο Δήμος να την διασφαλίσει με την λήψη των αντίστοιχων αποφάσεων.
Μία σειρά από παραλίες όπως Πλατύς, Θάνος, Εβγάτης, Μικρό και Μεγάλο
Φαναράκι, Χαβούλι, Κοκκινόβραχος, Κέρος, Κότσινας, Γομάτι, , Σαράβαρι, Αγιος
Ιωάννης και ίσως και κάποιες άλλες που μας διαφεύγουν, είναι πλήρως
οργανωμένες με εύκολη προσπέλαση και μπορούν να εξυπηρετήσουν μεγάλο αριθμό
λουόμενων σε όλη την έκταση του νησιού, καθ’ όλη την τουριστική περίοδο. Θα
πρέπει λοιπόν σκεπτόμενοι μακροπρόθεσμα να προστατέψουμε το αλώβητο φυσικό
απόθεμα του νησιού, και κάποιες παραλίες μακρινές όπως η Νεφτίνα, το Ζεματά
Παναγιάς, ο Παρθενόμυτος και το Σκίδι, το Λουρί, και άλλες, μη παραχωρώντας τες
για «εμπορική αξιοποίηση», προστατεύοντας το «ιδιαίτερο φυσικό κάλλος» τους.
Αντίστοιχα πρέπει να ελεγχθεί με κάθε τρόπο η εξαντλητική αξιοποίηση
ορισμένων παραλιών όπως τα Ρηχά, το Κέρος, το Μικρό Φαναράκι…
Ειδικότερα ακόμη:
– Η παραλία των Ρηχών έχει καταντήσει απροσπέλαστη για ντόπιους και
ξένους, γεμάτη ξαπλώστρες και ομπρέλες, που κρύβουν την θέα της
θάλασσας, χαλάνε το τοπίο και ρυπαίνουν παραλία και θάλασσα (με
πλαστικά, καφέδες, αποτσίγαρα, λάδια κλπ.). .
– Η παραλία του Ρωμαίϊκου Γιαλού μεταξύ δυο αρχαιολογικών χώρων
(Κάστρου, Αρχαίας Μύρινας και Μονόπετρου), στο πιο προβεβλημένο αστικό
μέτωπο του νησιού, απειλείται από καντίνες, μπαρ , ομπρέλες, ξαπλώστρες,
με άμετρη εκμετάλλευση ενός δημόσιου χώρου και ενός τοπίου ιδιαίτερου
κάλλους,
– Η παραλία του «Απάν Γιαλού», απειλείται από την εξάπλωση των σέρφερς.
Πρέπει να ληφθεί κάθε πρόνοια περαιτέρω εκμετάλλευσης της ευρύτερης
παραλίας του Κέρους και προστασίας των μοναδικών αποικιών θαλάσσιων
ασπόνδυλων οργανισμών.
Συμπεράσματα:
Η θάλασσα αναμφίβολα αποτελεί πηγή οικονομικής ανάπτυξης και
αειφορίας.
Ας υιοθετήσουμε λοιπόν μια στρατηγική γαλάζιας οικονομίας, συμπορευόμενοι
με τους στόχους του Ιδρύματος Λασκαρίδη, καθώς η θάλασσα – ως μοναδικός
φυσικός πόρος – στηρίζει το μέλλον του τόπου μας.
Απαιτείται λοιπόν να σταματήσουμε να βλέπουμε την προστασία του
περιβάλλοντος – και την Ανεμόεσσα – ως ανασχετικό παράγοντα για την οικονομική
δραστηριότητα του νησιού μας, αλλά ακριβώς το αντίθετο… Να αντιληφθούμε με
οικονομικούς/ αναπτυξιακούς όρους την μοναδική αξία περιβάλλοντος και τοπίου.
Δηλαδή να υιοθετήσουμε μαζί ένα νέο παραγωγικό και αναπτυξιακό μοντέλο
που ενσωματώνει την αειφορία στον τρόπο διαχείρισης του μοναδικού μας
αυτού φυσικού πόρου.
Ας εργαστούμε μαζι εμπεδώνοντας ένα πνεύμα συνεργασίας ανάμεσα σε φορείς
και οργανώσεις, θέτοντας προτεραιότητες, διευκολύνοντας την ανταλλαγή γνώσης
και δεδομένων, καθώς η αντιμετώπιση της θαλάσσιας ρύπανσης όπως και η
πρόκληση της γαλάζιας οικονομίας απαιτούν συναίνεση, διαρκή προσπάθεια και
στρατηγικό σχεδιασμό.