Λήμνος

Γαστριμαργικός τουρισμός στη Λήμνο των γεύσεων

Γαστριμαργικός τουρισμός στη Λήμνο των γεύσεων

Γαστριμαργικός τουρισμός στη Λήμνο των γεύσεων

 

Γράφει ο Θόδωρος Δημητριάδης

 

Η Λήμνος έχει πολύ όμορφες πετρόχτιστες εκκλησίες και αμέτρητα λευκά ξωκλήσια, πάνω από 50, με πιο εντυπωσιακό την Παναγία Κακαβιώτισσα χωρίς σκεπή μέσα σε κούφιο βράχο – που γιορτάζει την προσεχή Πέμπτη το 15αύγουστο, και αξίζει να περπατήσει κανείς το μονοπάτι και να την επισκεφτεί, γιατί αποτελεί κάτι σπάνιο κι από εκεί πάνω που βρίσκεται έχει και πανοραμική θέα. Παλιότερα στη Λήμνο είχε πολλά μετόχια και μοναστήρια, που ανήκαν σε μονές του Αγίου Όρους.

Παρ’ όλα αυτά η Λήμνος δεν είναι γνωστή στον πολύ κόσμο για θρησκευτικό τουρισμό – όπως, για παράδειγμα είναι γνωστή η Λέσβος με το μοναστήρι του Αγίου Ραφαήλ, η Τήνος με την Παναγία, τα Μετέωρα, το Άγιο Όρος κ.ά.

 

Η Λήμνος είναι περισσότερο γνωστή για τον γαστριμαργικό της τουρισμό. Αυτά που προκαλούν το ενδιαφέρον των επισκεπτών και των τουριστών δεν είναι μόνο οι εκπληκτικές αμμουδιές της, τα αρχαία, τα βυζαντινά, τα μουσεία, τα ιστορικά, τα πέτρινα σπίτια, οι αμμοθίνες, οι ανεμόμυλοι, τα ελάφια, κλπ. Είναι και το καλό φαΐ. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι ολόκληρο το νησί είναι μια μεγάλη βιοτεχνία που παράγει μοναδικές νοστιμιές και εξαιρετικό κρασί.

Αυτό το βεβαιώνουν και οι ειδικοί γευσιγνώστες στις διεθνείς εκθέσεις, όπου συμμετέχει η Λήμνος με τα προϊόντα της, ιδιαίτερα με τα γαλακτοκομικά, το θυμαρίσιο μέλι και τα κρασιά. Κάθε λίγο και λιγάκι τα προϊόντα της Λήμνου κερδίζουν νέα χρυσά και αργυρά βραβεία.

 

Οι περισσότεροι ξένοι τουρίστες από το χειμώνα κι όλας, όταν προγραμματίζουν τις διακοπές του καλοκαιριού, ονειρεύονται ανάμεσα στα άλλα όταν θα έλθουν στη Λήμνο να απολαύσουν και πολύ νόστιμα και πρωτότυπα ελληνικά φαγητά, που δεν υπάρχουν στη χώρα τους. Κι όταν τελειώνουν οι διακοπές τους παίρνουν μαζί τους όσα από τα νόστιμα προϊόντα του νησιού μπορούν να μεταφέρουν με τις αποσκευές τους.

 

Σε κάθε μέρος της Ελλάδας παράγεται και κάτι ντόπιο, ιδιαίτερα νόστιμο. Για παράδειγμα, στη Φλώρινα οι κόκκινες πιπεριές, στην Κρήτη οι χοχλιοί (σαλιγκάρια), στην Πρέβεζα το αυγοτάραχο, στο Πήλιο σερβίρουν το σπεντζοφάι, στην Κέρκυρα το μπουρδέτο, στα Γιάννινα στη λίμνη τα βατραχοπόδαρα, κ.ά.

 

Τι το ιδιαίτερο, λοιπόν, έχει η Λήμνος που την κάνει διάσημη για τις νοστιμιές της;

Πρώτα-πρώτα, όλα τα προϊόντα της Λήμνου είναι από τη φύση τους πολύ νόστιμα. Το εύφορο ηφαιστειακό χώμα του νησιού και η μεγάλη ηλιοφάνεια δίνουν μια ιδιαίτερη έντονη γεύση σε ό,τι φυτρώνει, στο σιτάρι, τα αγριολούλουδα, τα ζαρζαβατικά, τα αμπέλια. Να σημειωθεί ότι το σκληρό σιτάρι της Λήμνου έχει καθιερωθεί πανελλήνια ως ποιοτικά ανώτερο και Π.Ο.Π.

Με τη σειρά τους, τα προϊόντα που παράγονται είναι πολύ νόστιμα, το ψωμί, τα φλομάρια, τα παξιμάδια, το κουσκούσι, ο τραχανάς, το γάλα, το ολόπαχο πρόβειο γιαούρτι, τα τυριά, το θυμαρίσιο μέλι, το κρασί κλπ.

Ακόμα και τα ψάρια είναι πιο νόστιμα, γιατί τα νερά είναι κρυστάλλινα και πεντακάθαρα στους ψαρότοπους γύρω-γύρω στο νησί. Στη Λήμνο σπάνια θα βρεις σαρδέλα, μπακαλιάρο, σαφρίδια, ζαργάνες και τα άλλα φτηνά κοπαδιάρικα ψάρια. Αντίθετα, οι ψαράδες βγάζουν πρώτης κατηγορίες αστακούς, σαργούς, λαβράκια, λυθρίνια, μπαρμπούνια, ξιφίες, παλαμίδες και τσιπούρες. Άγρια και αλανιάρικα – όχι ιχθυοτροφείου. Και οι ταβέρνες ψήνουν στα κάρβουνα και σερβίρουν με λαδολέμονο.

Όχι ότι η σαρδέλα, ο γάβρος και τα άλλα «ψιλά» ψάρια δεν είναι νόστιμα, αλλά, εδώ στη Λήμνο μια φορά τουλάχιστον σου δίνεται η ευκαιρία να φας ψάρια «πρώτης κατηγορίας», ακόμα και αστακό, αφού είναι πεντανόστιμα και οι τιμές πολύ χαμηλές και λογικές!

 

Όλα αυτά για τους ντόπιους είναι δεδομένα και συνηθισμένα. Οι ξένοι όμως, ιδίως όσοι έρχονται για πρώτη φορά, εντυπωσιάζονται πολύ. Εδώ στη Λήμνο μαθαίνουν την φάβα, την χωριάτικη σαλάτα (Greek salad), τα φλομάρια με κόκορα πασπαλισμένα με λιόκαυτο τυρί, τα λημνιά φασολάκια σαλάτα, τη φέτα καλαθάκι, τον καβουρμά, το λιόκαυτο,  τα μύδια σαγανάκι, τα γεμιστά καλαμαράκια, το κασκαβάλι, το γιαούρτι με το μέλι, το μοναδικό λημνιό κρασί, τους σαμσάδες, τα βενιζελικά κ.ά.

 

Εννοείται ότι οι ταβέρνες σερβίρουν κι όλα τα άλλα παραδοσιακά ελληνικά πιάτα, όπως μακαρονάκι κοφτό με χταπόδι, μυδοπίλαφο, παστίτσιο, μουσακά, σουβλάκια, καλαμάρια τηγανητά, κασεροκροκέτες, κεφτέδες με σάλτσα μελιτζάνας, γεμιστά, κρεμμυδοκεφτέδες, κ.ά.

Οι ξένοι που έρχονται για πρώτη φορά μαθαίνουν να τρώνε σκόρδο, όπως γαλέο με σκορδαλιά, ιμάμ μπαϊλντί με μπόλικο κρεμμύδι και σκόρδο, τζατζίκι με μπόλικο σκόρδο, τυροκαυτερή και τους αμέτρητους μεζέδες του τσίπουρου.

Κάτι που δεν έχουν οι ξένοι στη χώρα τους – και τους φαίνεται πολύ περίεργο μέχρι να το δοκιμάσουν – είναι το αρνάκι στη σούβλα και το κοκορέτσι. Εδώ, λοιπόν, απολαμβάνουν τα πιο νόστιμα κρεατικά, διότι τα αρνιά και τα κατσίκια της Λήμνου είναι περιζήτητα από όλα τα μεγάλα εστιατόρια της Αθήνας για το νόστιμο κρέας τους.

 

Δεν είναι τυχαίο ότι στη Λήμνο λειτουργεί πανεπιστημιακή σχολή μαγειρικής. Επίσης δεν είναι τυχαίο ότι τα πολυτελή πεντάστερα ξενοδοχεία της Λήμνου Lemnos Village, Varos Village αλλά και αλλά πολλά χαμηλότερων αστεριών (π.χ. το Αρχοντικό) έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα του Ξ.Ε.Ε. για το Ελληνικό Πρωινό. Το Varos Village μάλιστα εδώ και 6 χρόνια έχει βραβευτεί σε όλη την Ελλάδα για την Τοπική του Γαστρονομία. Τα δύο βραβευμένα εστιατόρια του Veranda και Elia Pool Bar Restaurant έχουν βραβευτεί από τον ΕΟΤ με το σήμα «Ποιότητα και Γεύση Ελληνικής Κουζίνας» και αποτελούν δύο από τα έξι βραβευμένα εστιατόρια σε ολόκληρο το ΒΑ Αιγαίο!.

 

Στη Λήμνο δεν υπάρχουν βιομηχανικές μονάδες. Υπάρχουν μόνον μικρές βιοτεχνίες, οικογενειακού τύπου. Κατά σύμπτωση, εκτός από τη βιοτεχνία DREAM που παράγει ηλεκτρικές κουβέρτες στο Μούδρο, όλες οι άλλες έχουν αντικείμενο κάτι που τρώγεται και πίνεται, και που είναι και πολύ νόστιμο, γνήσιο και παραδοσιακό.

Για παράδειγμα:

  • Η οικογένεια Ποριάζη κατέκτησε πρόσφατα το βραβείο γεύσης στη συμμετοχή της στον παγκόσμιο διαγωνισμό Grate Taste Awards, για την γεύση και την ποιότητα των παραδοσιακών ζυμαρικών της, τα φλομάρια, αφήνοντας πίσω της μεγάλες βιομηχανίες τροφίμων. Πιο συγκεκριμένα, οι συμμετοχές ανήλθαν στα 12.600 προϊόντα επιχειρήσεων, και σύμφωνα με τα σχόλια των Επιτροπών αξιολόγησης του διαγωνισμού, τα φλομάρια, είναι «ελκυστικά ζυμαρικά με καλό άρωμα, καλή καθαρή φρέσκια γεύση, καλά κατασκευασμένο, απόλυτα ευχάριστο ζυμαρικό με ευχάριστη υφή, γλυκιά γεύση στο στόμα, με σαφώς καλής ποιότητας συστατικά». 
  • Στον Κάσπακα λειτουργεί βιοτεχνία παραγωγής παραδοσιακών προϊόντων (ζυμαρικά, φλωμάρια, γλυκά κ.ά.). Οι Κασπακινοί έχουν παράδοση στην παραγωγή ντόπιων προϊόντων, τις περίφημες «Κασπακνιές Λιχουδιές». Πολύ γνωστοί είναι οι σαμσάδες του Κάσπακα. Θυμίζουν λίγο σαραγλί, μοιάζουν με τον μπακλαβά, αλλά είναι κάτι διαφορετικό και …λημνιό. Τους φτιάχνουν με φύλλο κρούστας, σουσάμι, καρυδόψιχα, ζάχαρη, κανέλα, σκόνη γαρύφαλλο και βανίλια. Στη Λήμνο φτιάχνουν δύο ειδών σαμσάδες. Την περίοδο της νηστείας με ντόπιο σησαμέλαιο και τις άλλες μέρες με φρέσκο λημνιό πρόβειο βούτυρο.
  • Στην Ατσική δραστηριοποιείται ο γυναικείος συνεταιρισμός ζαχαροπλαστικής, που παράγει νοστιμότατα παραδοσιακά γλυκά, κουλουράκια, παξιμάδια, ψωμιά και ζυμαρικά. Το εργαστήριο ΧΡΥΣΑΦΗ εκτός από γλυκά και τα περίφημα αρτοσκευάσματα, παράγει και τα  γαλακτοκομικά της Λήμνου που έχουν γίνει περιζήτητα σε όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό.
  • Στην περιοχή Ατσικής λειτουργεί επίσης το εργοστάσιο αναψυκτικών ΚΟΥΚΟΥΛΗΘΡΑ με ντόπιες λεμονάδες, πορτοκαλάδες, βυσσινάδες κ.ά.
  • Στην Νέα Κούταλη η οικογένεια Παντελή και Πελαγίας Σαρικλή διατηρούν την παράδοση και παράγουν τα εξαιρετικά αλίπαστα ΚΟΥΤΑΛΙΑΝΟΣ (σαρδέλα, σαβρίδι, κολιό, σκουμπρί) στην υπερσύγχρονη και πρότυπη βιοτεχνία τους, που βραβεύτηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση για την υποδειγματική της καθαριότητα και την σπιτική φροντίδα. Ανοίγεις το καπάκι και μοσχοβολάνε από φρεσκάδα. Ροδοκόκκινα, λαχταριστά, καλοψημένα στο αλάτι, έχουν τη γεύση της θάλασσας και ένα μοναδικό φίνο άρωμα.
  • Στον Μούδρο λειτουργεί η βιοτεχνία ΛΗΜΝΟΥ ΘΑΛΑΣΣΑ, με τα εξαιρετικής ποιότητας θαλασσινά και κατεψυγμένα, τα οποία εξάγονται σε όλο τον κόσμο. Με ιδιόκτητο στόλο αλιεύει στα κρυστάλλινα νερά της Λήμνου και του Βόρειου Αιγαίου σαρδέλα, γαύρο, σκουμπρί και μύδια – αλίπαστα (αντσούγια, σαρδέλα και σκουμπρί) ή καπνιστά λυκουρίνο, σκουμπρί, λακέρδα (με φυσικό ξύλο οξυάς και βότανα). Τα ψάρια και τα θαλασσινά είναι είτε φρέσκα, είτε μαριναρισμένα σε ελληνικό ελαιόλαδο με ξύδι και μυρωδικά και βότανα. Και, φυσικά, τα πολύ γνωστά σε όλο τον κόσμο κατεψυγμένα, μπαρμπούνια, καλαμάρια, χταπόδια και αστακούς Λήμνου!
  • Στον Κορνό λειτουργούν δύο εξαιρετικές Βιοτεχνίες: ΑΧΙΛΛΑΔΕΛΗΣ και ΠΑΛΑΙΣΤΡΟΣ.

Ο Αχιλλαδέλης είναι μια οικοτεχνία παραγωγής ταχινιού και σησαμέλαιου (σαμόλαδου), στα οποία προστέθηκαν ο χαλβάς, τα λουκούμια και νέα προϊόντα με πατροπαράδοτες σπιτικές συνταγές και αγνά υλικά (χωρίς πρόσθετα) όπως πετιμέζι-μούστο και γλυκά του κουταλιού. Σήμερα στην ελληνική και διεθνή αγορά διατίθενται: Ταχίνι και παραδοσιακό ταχίνι (ολικής άλεσης), σησαμέλαιο, χαλβάς (βανίλιας, με κακάο, με αμύγδαλα, με φιστίκια και με μέλι), λουκούμι με διάφορες γεύσεις, βανίλια (υποβρύχιο), μαστίχα, πετιμέζι-μούστος, βυσσινάδα, γλυκά του κουταλιού ( κεράσι, βύσσινο, φιστίκι, σταφύλι, κυδώνι, ντοματάκι, συκαλάκι, κολοκυθάκι, μελιτζανάκι, αχλαδάκι, μανταρινάκι, καρυδάκι, νεραντζάκι πράσινο, νεράντζι ρολέ, καρότο, καρπούζι, περγαμόντο, γκρέϊπφρουτ, πορτοκάλι, ρετσέλι, βερίκοκο, κοκτέϊλ) και φρουϊκγλασέ. Τα φρούτα και λαχανικά, κατά προτίμηση είναι ντόπια.

 

Η άλλη δυναμική βιοτεχνία στην περιοχή Κορνού είναι του Παλαίστρου Νικόλαου του Ελευθερίου με τον καβουρμά στο 7ο χλμ. Μύρινας – Κορνού.  Κάθετη παραγωγή, από την εκτροφή μέχρι την παραγωγή. Με τοπική παραδοσιακή συνταγή, καβουρδισμένα κομμάτια χοιρινού, μοσχαρίσιου και κατσικίσιου κρέατος. Η ιδιαιτερότητα του λημνιακού καβουρμά βρίσκεται στον παραδοσιακό τρόπο παρασκευής του. Είναι καθαρό κρέας σε μεγάλα κομμάτια που παστώνεται σε αλάτι και μετά καβουρδίζεται. Πρόκειται δηλαδή σχεδόν για αλλαντικό που μοιάζει λίγο με το απάκι ή το σύγκλινο αλλά δεν έχει μπαχαρικά παρά μόνο αλάτι. Πρόσφατα, στην έκθεση «Gourmet Exhibition» στη Θεσσαλονίκη, με 80 παραγωγούς αποκλειστικά εξαίρετων προϊόντων γαστρονομίας από όλη την Ελλάδα, με 1.700 προϊόντα και πάνω από 8.000 επισκέπτες από όλο τον κόσμο (και ταυτόχρονες 54 παράλληλες εκδηλώσεις με γευσιγνωσίες, σεμινάρια, ανοιχτές συζητήσεις η βιοτεχνία ΠΑΛΑΙΣΤΡΟΣ με τα προϊόντα της κατέκτησε 2 μεγάλες διακρίσεις, χρυσό με τον κατσικίσιο καβουρμά, και αργυρό με τον παραδοσιακό χοιρινό καβουρμά Λήμνου.

 

  • Όπως όλα τα χωριά της Λήμνου, έτσι και τα Λύχνα έχουν κάτι ιδιαίτερο. Από πέρσι στο ήσυχο και γραφικό αυτό χωριουδάκι λειτουργεί μια ταβέρνα που θα τη ζήλευαν οι μερακλήδες ακόμα και στις μεγάλες πόλεις, Αθήνα, Θεσσαλονίκη κ.ά. Στην πραγματικότητα είναι κάτι σαν μπιστρό, μεζεδοπωλείο, ουζερί και ταβέρνα, και σερβίρει εξαιρετικές και πρωτότυπες νοστιμιές, όπως, πατατοσαλάτα με μαρινάτη παλαμίδα, σουπιές τουρσί σε ταραμοσαλάτα με μελάνι και χούμους, καβουρμά με σινάπι τουρσί, ποικιλία ούζου λακέρδα μαρινάτη με πράσινη τομάτα και κρίταμο τουρσί, καπνιστό σκουμπρί με βιολογική μαύρη φακή, ντόπια φλωμάρια με βασιλικό φιστίκι Αιγίνης και λημνιά φέτα καλαθάκι, χταπόδι ψητό με λευκό ταραμά, κ.ά. Και, φυσικά, εκτός από το ούζο σερβίρει και τα εξαίρετα λημνιά κρασιά.

 

Είναι πρακτικά αδύνατο να παραθέσουμε τα αμέτρητα διεθνή χρυσά και αργυρά βραβεία που έχουν πάρει τα δύο πιο γνωστά προϊόντα της Λήμνου, το θυμαρίσιο μέλι και τα κρασιά. Ας μας συγχωρέσουν οι άξιοι παραγωγοί τους, επιφυλασσόμαστε μια άλλη φορά.

 

Θα ολοκληρώσουμε λοιπόν, το οδοιπορικό μας στις νοστιμιές της Λήμνου με ένα ασυνήθιστο περιστατικό: Συνέβη πρόσφατα κατά τον έλεγχο αποσκευών μιας Αγγλίδας κυρίας που επέστρεφε στην Αγγλία μετά από διακοπές στη Λήμνο. Είχε μαζί της ούτε ένα, ούτε δύο, αλλά οκτώ (8) κιλά βενιζελικά και τρία (3) κιλά σαμσάδες!

     Στην εύλογη απορία, γιατί μεταφέρει τόσο μεγάλη ποσότητα, απάντησε:

 

 –        Τα τελευταία χρόνια έρχομαι διακοπές στη Λήμνο και μου αρέσουν πολύ όλα τα προϊόντα του νησιού, αλλά έχω ιδιαίτερη αδυναμία σ’ αυτά τα πρωτότυπα και φανταστικά φοντάν. Έχουν μια ξεχωριστή γεύση, κάθε μέρα έτρωγα σχεδόν μισό κιλό, και φοβάμαι ότι έχω παχύνει μερικά κιλά.

Τώρα που επιστρέφω στο Μάντσεστερ, για να θυμάμαι τις όμορφες στιγμές που πέρασα στο νησί στις διακοπές μου, παίρνω μαζί μου όσα μπορώ περισσότερα για να κερνάω και τις φίλες μου όταν θα πίνουμε τσάι ή καφέ.

Η Λήμνος είναι πραγματικά ένας γευστικός παράδεισος, κι όταν δοκιμάσει κανείς ένα από αυτά τα φανταστικά βενιζελικά κατόπιν δεν μπορεί να σταματήσει να τρώει!

 

Γαστριμαργικός τουρισμός λοιπόν στη Λήμνο. Πολύ φυσικό. Όπως λέει κι η παροιμία, ο έρωτας και οι διακοπές περνούν από το στομάχι.

Γι’ αυτό οι επισκέπτες και οι παραθεριστές, μετά τις διακοπές όταν επιστρέψουν στη χώρα και το σπίτι τους και τους ρωτήσουν, Πώς περάσατε; Απαντούν,

 

Τέλεια!  Υπέροχα!  Φάγαμε και ήπιαμε καλά!

 

 

 

 

Google NewsΑκολουθήστε το LimnosNea.gr - ΡάδιοΆλφα στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσειςαπό την Λήμνο και τον κόσμο.

Δείτε περισσότερα

Σχετικά Άρθρα

Back to top button