Περιοδικό

Ο ΑΓΙΟ- ΓΙΩΡΓΗΣ ΡΕΠΑΝΙΔΙΟΥ ΚΑΙ Η ΔΙΑΣΩΣΗ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΙΚΗΣ ΜΑΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ

Στα πλαίσια της 5ης συνάντησης του προγράμματος ERASMUS που φιλοξενεί το Γενικό Λύκειο της Μύρινας, οι μαθητές και καθηγητές, από τις χώρες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα , επισκέφτηκαν και τον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου Ρεπανιδίου. Ένα κομψοτέχνημα εκκλησιαστικής τέχνης και αρχιτεκτονικής του 18ου αιώνα με επιχρυσωμένο ξυλόγλυπτο τέμπλο και έντονα χρώματα. Μοναδική περίπτωση Ναού με ξύλινα διάτρητα διαχωριστικά γυναικωνίτη. Το έργο αποκατάστασης και συντήρησης πραγματοποιήθηκε το 2011-2014  με αυτεπιστασία από την 14η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.

  Με αυτή την αφορμή, ήρθε στο μυαλό μου, ένα θαυμάσιο, τρυφερό κείμενο του Χρήστου Κακαρνιά που διαβάστηκε σε μία εκδήλωση, που έγινε στον Πολύχώρο “Αποθήκη” προς τιμήν του Χρήστου Κολλερού , για το τεράστιο έργο του, της διάσωσης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, που πολύ εύστοχα  παραλληλίζει με το έργο αποκατάστασης του Ναού.  Επειδή το βρίσκω πολύ ενδιαφέρον, σας το παραθέτω ως έχει.

Νιτσα Δώρα

 

Η ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟ-ΓΙΩΡΓΗ ΡΕΠΑΝΙΔΙΟΥ ΚΑΙ

Η ΔΙΑΣΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΜΑΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΧΡΗΤΟ ΚΟΛΛΕΡΟ

Ο Χρήστος ο Κολλερός, δεν άφησε κανένα χωριό να μην το ψάξει και να μην ανακαλύψει τους πολιτιστικούς θησαυρούς που έκρυβε.

Το Ρεπανίδι, νομίζω, είναι από τα χωριά, που του έδωσε πραγματικά ανεκτίμητα διαμάντια.

Για το λόγο αυτό και για να σκιαγραφήσω την πορεία αυτού του ανθρώπου στους δρόμους της λημνιακής, πλούσιας παράδοσης, που διέσωσε πραγματικά την τελευταία στιγμή, θα σας αναφέρω μια παράλληλη ιστορία, ενός θρησκευτικού και πολιτιστικού μνημείου του χωριού αυτού.

Είχα την τύχη να επισκεφθώ τον Άγιο Γεώργιο τον Παλιό του Ρεπανιδίου, πριν γίνει η αποκατάστασή του.

Με ξενάγησε η τότε επιτρόπισσα, σήμερα μακαρίτισσα Ασπασία Αλατερά. Το θέαμα που παρουσίαζε τότε ο Παλιός Αγιο-Γιώργης, ήταν τραγικό. Ένας καταπληκτικός ναός του 18ου αιώνα, παραμελημένος και ασυντήρητος, από τότε σχεδόν που κατασκευάστηκε ο νέος ναός, χρησιμοποιήθηκε για κάποιες δεκαετίες ως κοιμητηριακός και λόγω αδυναμίας συντήρησής του, αφέθηκε να καταρρέει. Η σκέπα του έτρεχε νερό, οι τοιχογραφίες της οροφής του έπεφταν κομμάτι-κομμάτι στο πάτωμα, οι εικόνες όλες ήταν τραυματισμένες από τη φθορά του χρόνου και τη διαρκή υγρασία του χώρου και το μόνο προστατευτικό στοιχείο, ήταν ένα νάυλον κάλυμμα για το θαυμάσιο τέμπλο του.

Στην περιγραφή της τραγικής του κατάστασης, η κυρ-Ασπασία η Αλατεράδενα θρηνούσε και σπάραζε η καρδιά της. Απεγνωσμένα έδειχνε όλες τις πληγές του μνημείου και άσχετα ποιος ήταν ο συνομιλητής της, εκλιπαρούσε να βρεθεί τρόπος, να σωθεί ο ιστορικός Αγιο-Γιώργης.

Ο πόνος και ο σπαραγμός της κυρ-Ασπασίας, φαίνεται τελικά ότι βρήκε αποδέκτες και με πρόταση του τότε Δημάρχου Μούδρου Κώστα Αδαμίδη, το μνημείο εντάχθηκε σε πρόγραμμα αποκατάστασής του, από την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου.

Κατά τη διάρκεια της αποκατάστασής του, που και πολυδάπανη ήταν και χρονοβόρα, παρακολουθούσα τις εργασίες και οι συντηρητές του, όπως ο φίλος Βαγγέλης Καβούδης, είχαν την ευγενική διάθεση να μου εξιστορούν την διαδικασία που ακολουθούσαν.

Αρχικά, με άκρα ευλάβεια και διαδικασίες μικροσκοπίου, περισυνέλεξαν από το δάπεδο την κάθε φλούδα από το χρωματιστό διάκοσμο, που είχε αποκολληθεί και είχε πέσει. Με επιμέλεια μάζεψαν ακόμα και την κονιορτοποιημένη και σκορπισμένη στο πάτωμα μπογιά του αγιογραφικού διάκοσμου.

Όλα αυτά τα μικροσκοπικά λείψανα, με τεράστια υπομονή, επιστημονική τεχνική και επιδεξιότητα, τα τοποθετούσαν σε καμβά και μελετώντας τα απομεινάρια του διάκοσμου, που σωζώταν ακόμα και που στερεώθηκαν για να μην καταστραφούν κι αυτά, κατάφεραν να επανασυνθέσουν το παζλ της εικονογράφησης του ναού. Σήμερα ο Αγιο-Γιώργης είναι αγνώριστος και αποτελεί ένα ανεκτίμητο ιστορικο-θρησκευτικό και λαϊκο-πολιτιστικό μνημείο.

Η αποκατάσταση του ναού αυτού, που αποτελεί ένα σπάνιο δείγμα της πολιτιστικής μας κληρονομίας, είναι πανομοιότυπη με το έργο και την προσφορά του Χρήστου Κολλέρου. Ο άνθρωπος αυτός σπάραζε, όπως η καρδιά της Αλατεράδενας, όταν έβλεπε να πέφτουν και να κονιορτοποιούνται, η μια μετά την άλλη, οι «εικόνες» της παράδοσής μας.

Αυτός ο σπαραγμός τον οδήγησε, να αναλάβει την τιτάνια και μοναχική προσπάθεια, περισυλλογής των σπασμένων κομματιών της σοφίας, των αξίων, των ηθών και των εθίμων, που για αιώνες διαμόρφωσαν την πολιτιστική ταυτότητα του τόπου μας. Όλα αυτά τα σπουδαία, με ένδυμα την αρχέγονη και ελληνικότατη, λημνιακή ντοπιολαλιά κατάφερε να τα διασώσει, με το μεράκι του μάστορα-συντηρητή έργων τέχνης και να στερεώσει την Άυλη Πολιτιστική μας Κληρονομιά, εκδίδοντας το «Ένα πανί μας λειπ για να σαλπάρουμ..» και σωρεύοντας ένα τεράστιο, πραγματικά, όγκο ανέκδοτου, ακόμα, υλικού.

Ο άθλος αυτός, τον οποίο ο Χρήστος κατάφερε να φέρει σε αίσιο πέρας, ήταν πολύ μεγάλος και μόνο το μεράκι και το πείσμα του, θα μπορούσε να φέρει σε πέρας.

Ρωτούσε και μάθαινε πού υπάρχουν ακόμα ζωντανοί άνθρωποι, που έχουν να πουν κάτι έστω και μικρό, έστω ένα στοίχο από κάποιο τραγούδι, μια φράση από κάποιο παραμύθι ή μια ιστορία και αμέσως, με όπλα του ένα χαρτί ένα στυλό κι ένα μαγνητόφωνο αλλά και με ένα σακουλάκι καφέ και ζάχαρη, έπιανε πρώτα φιλία με τους ανθρώπους αυτούς και με ευλάβεια τρυγούσε το πολιτιστικό τους μέλι.

Πολλές φορές απογοητεύτηκε, γιατί άκουγε το: «πού ήσνα τόσο γκαιρό?» αλλά και πάλι έπαιρνε κουράγιο, όταν άκουγε το: «Καλώστονα κι ας άρεγ’σες».

Βιαζόταν και δεν σταματούσε ούτε στιγμή να μαζεύει το πολύτιμο υλικό, γιατί είχε ένα μεγάλο αντίπαλο: το χρόνο, που τον φοβόταν, γιατί του στέρευε μια-μια τις πηγές του.

Κάποιοι άνθρωποι του προσέφεραν για μήνες τη σοφία τους, ο δε μπαρμπα-Δημητρός ο Καυκής, παρά το προχωρημένο της ηλικίας του, τον περίμενε πάντα να συνεχίσουν την παράδοση και παραλαβή της σκυτάλης της πλούσιας λημνιάς λαϊκής κληρονομιάς, πράγμα το οποίο και έγινε.

Σήμερα ο Χρήστος δεν επαναπαύεται. Αυτή την κληρονομιά που διέσωσε, βρίσκοντας τους τελευταίους φορείς της, ευλογημένη απ’ όλους όσους του την προσέφεραν, τη μετουσιώνει σε θεία ευχαριστία και με πίστη και ευλάβεια τη μεταλαμπαδεύει και μας καλεί να συνεχίσουμε το έργο του.

Χρίστος Κακαρνιάς, Λήμνος, Απρίλης 2018.

 

 

 

Google NewsΑκολουθήστε το LimnosNea.gr - ΡάδιοΆλφα στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσειςαπό την Λήμνο και τον κόσμο.

Δείτε περισσότερα

Σχετικά Άρθρα

Back to top button