Λημνιά Σύκα: Κάντε τα μαρμελάδα σύκο και κρατήστε τα αρώματα τον χειμώνα

Συνταγή για μαρμελάδα με ώριμα σύκα

Γράφει ο Θόδωρος Δημητριάδης

Τώρα είναι η εποχή. Δεν έχει σημασία εάν τα σύκα είναι άσπρα ή μαύρα ή μελιτζανόσυκα. Αρκεί να μην έχουν αρχίσει να ξινίζουν από βροχή – αυτό το ελέγχουμε πριν τα ετοιμάσουμε.

Η συκιά είναι ένα δέντρο με ιστορία χιλιάδων ετών μιας και είναι το πρώτο δένδρο που αναφέρεται στη Βίβλο. Είναι γνωστή ακόμα από την δημιουργία του κόσμου αφού οι πρωτόπλαστοι Αδάμ και η Εύα μετά το προπατορικό αμάρτημα φόρεσαν τα πλατιά φύλλα συκής σαν το πρώτο ένδυμα. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι ο Ιησούς όταν πεινούσε πήγε σε μια συκιά να κόψει μερικά σύκα, και ότι ο Ιούδας σε συκιά κρεμάστηκε…

ΥΛΙΚΑ

Σύκα 7 κιλά

Ζάχαρη 3 1/2 κιλά

Λεμόντουζου ή λεμόνι

Τριμμένη κανέλα

Τριμμένο γαρύφαλλο

Βανίλια 2 φακελάκια των 5 βανιλιών 1

Λικέρ ½ φλιτζάνι τσαγιού

Εργαλεία που θα χρειαστούν

2 μεγάλες κατσαρόλες

Ξύλινη κουτάλα, για να ανακατεύω

Μεγάλο μεταλλικό κουτάλι, για να βάλω την έτοιμη μαρμελάδα από την κατσαρόλα στα βάζα

Βάζα 7 βάζα του κιλού

ΕΚΤΕΛΕΣΗ

Πλένω τα σύκα και κόβω τα κοτσάνια – και τον αφαλό.

Τεμαχίζω στα 4-5 κομμάτια

Ρίχνω στην κατσαρόλα όλα τα υλικά, εκτός από το λεμόνι, τη βανίλια, την κανέλα και το γαρύφαλλο, δηλαδή ρίχνω τη σάρκα τα σύκα, τη ζάχαρη, και το λικέρ.

Βάζω την κατσαρόλα στο πιο μεγάλο μάτι , στο 3 δυνατό, και ανακατεύω

Όταν αρχίζουν να βράζουν, χαμηλώνω το μάτι σε μέτρια φωτιά στους 170 βαθμούς

Στην αρχή ας βράσουν μόνα τους, τα ανακατεύω πότε-πότε, μέχρις ότου αρχίσει να πηχτώνει, δηλαδή από την ξύλινη κουτάλα να πέφτει όχι σαν νερό, αλλά πιο αργά. Θα έχει αλλάξει και χρώμα, θα έχει γίνει πιο σκούρο.

Όταν αρχίσει να πηχτώνει ρίχνω τη βανίλια και το λεμοντουζου και ανακατεύω συνέχεια.

Κλείνω το μάτι της κουζίνας, να συνεχίσει για 1-2 λεπτά ακόμα.

Από την κουτάλα πρέπει να πέφτει δύσκολα και αργά.

Παίρνω την κατσαρόλα από το μάτι της κουζίνας, και το αφήνω να κρυώσει λίγο. Όταν κρυώσει κάπως, γεμίζω τα βάζα, τα κλείνω με το καπάκι τους (προσοχή όταν πιάνω το καυτό βάζο να μη καούν τα δάχτυλα μου), και τα αναποδογυρίζω, να κρυώσουν έτσι. Όταν κρυώσουν αρκετά, πλένω τα βάζα από τυχόν σταγόνες που κόλλησαν εξωτερικά, για να μη κολλάνε στα χέρια όταν τα πιάνω.

Το σιρόπι που περίσσεψε το βάζω σε χωριστό βάζο για να περιχύσω το παγωτό.

Λίγα Λόγια για τα σύκα

Λέγεται ότι η συκιά είναι η γήινη μορφή του Τιτάνα Συκέα, που όταν οι σύντροφοί του ηττήθηκαν από τους συμμάχους του Δία, ήταν ο μόνος που κατόρθωσε να ανέβει στη γη από τα Τάρταρα αλλά έγινε δένδρο, η γνωστή μας συκιά.

Άλλη ιστορία αναφέρει ότι ο Διόνυσος και ο Πρίαπος είχαν ως αγαπημένο δένδρο τη συκιά. Μια άλλη πάλι λέει ότι η Δήμητρα ήταν αυτή που χάρισε τη συκιά στους Αθηναίους όταν περνούσε περίοδο πένθους λόγω της αρπαγής της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα.

Στην Αθήνα, πάντως, το σύκο εθεωρείτο όχι μόνο ιερό αλλά και πολύτιμο για την υγεία φρούτο, αφού όπως αναφέρεται σε πηγές, οι Πελταστές που ήταν στρατιώτες με ελαφρύ οπλισμό, όταν περπατούσαν 10-15 παρασάγγες την ημέρα (1 παρασάγγης = 5,5 χιλιόμετρα) κουβαλούσαν, μαζί με την ασπίδα, την περικεφαλαία και το δόρυ, οπωσδήποτε αποξηραμένα σύκα μαζί τους.

Το σύκο είναι ένα φρούτο γεμάτο συμβολισμούς. Είναι γεμάτο μικροσκοπικούς σπόρους που συμβολίζουν τη γονιμότητα και την ευημερία, την ενότητα και τη γνώση.

Γονιμότητα επίσης συμβολίζει και το λευκό γαλακτώδες υγρό που στάζει από τον κορμό της συκιάς και που παραπέμπει, λέει, τόσο στο ανδρικό σπέρμα όσο και στο μητρικό γάλα.

Το σύκο από τον Όμηρο και τους προελληνικούς χρόνους είχε κεντρικό ρόλο στη διατροφή των αρχαίων Ελλήνων. Μάλιστα τάιζαν ορισμένα ζώα (χήνες και γουρτζέλες-χοίρους) αποκλειστικά με σύκα προκειμένου να νοστιμίσουν το συκώτι τους. Γι΄αυτό το ονομαζόταν «συκωτόν ήπαρ» και ήταν ανάλογο του σημερινού γαλλικού φουαγκρά.

Από το σύκο λοιπόν προέρχεται και η λέξη συκώτι. Έτσι λοιπόν αν θέλετε να «νοστιμίσετε το συκώτι σας» που ίσως το ταλαιπωρήσατε το προηγούμενο βράδυ με το κατιτίς παραπάνω που ήπιατε, φτιάξτε ένα γενναίο πρωινό που θα περιέχει απαραιτήτως αυτήν την λαμπερή μαρμελάδα σύκο.

Αλλά και για το εμπόριο τα σύκα στην αρχαία Αθήνα ήταν υπερπολύτιμα και ως εκ τούτου απαγορευόταν με ειδικό νόμο η εξαγωγή των σύκων από την Αθήνα.

Κατά τον Πλούταρχο, συκοφάντης ήταν αυτός που κατήγγειλε τους παράνομους εξαγωγείς σύκων, αλλά η απλούστερη εξήγηση φαίνεσαι και λογικότερη, δηλαδή συκοφάντης ήταν αυτός που καταδείκνυε κάποιον που είχε κλέψει και κρύψει σύκα κάτω από τα ρούχα του, άρα αυτός που κατήγγειλε μικροκλοπές.

«Σύκον χειμώνος αιτώ» έλεγαν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι και αναφέρονταν σε αυτούς που ζητούσαν πράγματα εκτός εποχής, και γενικά είχαν άκαιρες επιθυμίες.

Σήμερα έχουμε τη δυνατότητα όλο το χρόνο, ακόμα και μέσα στο καταχείμωνο να νοιώθουμε την καλοκαιρινή γλύκα του μέσα από το γλυκό κουταλιού συκαλάκι και τη λαμπερή μαρμελάδα σύκο. Να γεμίζουμε με καλοκαιρινό φως τα συνεφιασμένα χειμωνιάτικα πρωϊνά μας.

Μη διστάσετε να τη φτιάξετε γιατί είναι μια από τις ευκολότερες μαρμελάδες και με σίγουρη επιτυχία.

Και καθώς τη φτιάχνετε να σκέφτεστε πως αποταμιεύετε λίγο καλοκαίρι για τις μουντές χειμωνιάτικες μέρες και σε κάθε μπουκιά απλωμένη στο ψωμί σας θα θυμάστε τις καλοκαιρινές διακοπές σας και, γιατί όχι, κάτι έντονα ερωτικό που συνέβη σ’ αυτές.

Αν πάλι δεν καταφέρετε να φτιάξετε ούτε γλυκό κουταλιού ούτε μαρμελάδα σύκο, μη στενοχωριέστε, το κάνει για σας χρόνια πολλά τώρα ο Αχιλλαδέλης, σπεσιαλίστας σ’ αυτή τη δουλειά στην υπερσύγχρονη βιοτεχνία του εκεί κοντά στον Κορνό και τα Θέρμα (τηλ. 2254061250). Ακόμα κι αν μένετε μακριά από τη Λήμνο, υπάρχουν δεκάδες καταστήματα στην Ελλάδα και το εξωτερικό που πουλάνε τα περίφημα αυτά γλυκά κουταλιού, μαρμελάδα και άλλα, προϊόντα, που έχουν το άρωμα και τη γεύση της Λήμνου.