Τα κουκιά και οι παροιμίες τους !
Τα κουκιά και οι παροιμίες τους
Γράφει ο Θόδωρος Δημητριάδης
Τα φρέσκα πράσινα κουκιά είναι από τα πρώτα λαχανικά της άνοιξης, ενώ ξερά μπορούμε να τα απολαμβάνουμε όλο το χρόνο.
Είναι πλούσια σε πρωτεΐνες, φολικό οξύ, φώσφορο, μαγνήσιο, κάλιο, σίδηρο και νάτριο, γι’ αυτό και αποτελούν μια από τις πιο πλήρεις τροφές, ενώ περιέχουν και ω-6 λιπαρά οξέα.
Η συγκομιδή των νωπών κουκιών γίνεται συνήθως μετά το Πάσχα και των ξερών τον Ιούνιο.
Τα κουκιά δεν αποτελούν κατάλληλη τροφή για ασθενείς με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια. Παρά την δημοτικότητά τους, τα κουκιά έχουν γίνει αντικείμενο πολύχρονης διαμάχης και συζήτησης σχετικά με το αν είναι κατάλληλα να τα τρώμε. Παρά την πληθώρα των οφελειών που έχουν, η κατανάλωσή τους θα πρέπει να αποφεύγεται από τα άτομα με ανεπάρκεια στο ένζυμο G6PD λόγω της πρόκλησης μιας κατάστασης που είναι γνωστή ως κυαμισμός. Ο κυαμισμός ή κυάμωση είναι μία αιμολυτική ασθένεια που οδηγεί σε γρήγορη καταστροφή των ερυθρών αιμοσφαιρίων του αίματος.
Συνοδεία καπνιστού χοιρινού αποτελούν το εθνικό φαγητό του Λουξεμβούργου, αλλά στην Ελλάδα τα έχουμε συνηθίσει γιαχνί ή με λαδορίγανη.
Στην Κίνα φτιάχνουν μια καυτερή πάστα με κουκιά, σόγια και καυτερές πιπεριές, ενώ στην Ιταλία και συγκεκριμένα στην Πούλια τα κάνουν πουρέ για να συνοδεύσουν βραστά ραδίκια.
Οι ποικιλίες που έχουμε στη χώρα μας είναι αρκετές όπως τα κουκιά Σεβίλλης, τα πρώιμα Χίου και τα φούλια. Δοκιμάστε τα στιφάδο, σε σαλάτα με μυρωδικά και φέτα ή κάντε τα φάβα όπως στη Μέση Ανατολή.
Υπάρχουν αρκετές παροιμίες σχετικά με τα κουκιά:
«Κουκιά μετρημένα»
Τα κουκιά κατάγονται από την Ασία, παρότι υπάρχουν ενδείξεις για καταγωγή τους και από την Αίγυπτο, μια και αποτελούσαν μέρος της διατροφής της ανατολικής Μεσογείου από το 6000 π.Χ. περίπου.
Στην αρχαία Ελλάδα και τη Ρώμη τα χρησιμοποιούσαν για δημοκρατικές εκλογικές διαδικασίες όπως η ψήφος, ενώ τα ονόμαζαν κυάμους.
Από αυτήν τη χρήση τους, που μετρούσαν, προέρχεται η παροιμία.
Αποτελούσαν σημαντικό τρόφιμο για τους αρχαίους Έλληνες, οι οποίοι τα μαγείρευαν με ποικίλους τρόπους, όπως σαν πουρέ ή τα σέρβιραν με ξύδι, ενώ πολύ συχνά τα κατανάλωναν και ως σνακ, κατά την διάρκεια ψυχαγωγικών θεατρικών εκδηλώσεων. Πολύ συχνά μάλιστα, λόγω της κατηγοριοποίησής τους σε λευκά και σκουρόχρωμα κουκιά, τα χρησιμοποιούσαν και ως πούλια σε επιτραπέζια παιχνίδια.
Μια άλλη παροιμία λέει,
«Απόκρεψε ο καλόγερος, κουκιά του μαγειρεύουν».
Που σημαίνει ότι ακόμα και οι μεγάλες γιορτές, για τους φτωχούς και ασήμαντους δεν αποτελούν μεγάλη αλλαγή.
Τέλος, μια άλλη πολύ γνωστή παροιμία λέει
«Καλημέρα Γιάννη! – Κουκιά σπέρνω»
Που σημαίνει ότι ο συνομιλητής σου ή δεν κατάλαβε τι του είπες, ή ότι κατάλαβε, αλλά δεν του συμφέρει να απαντήσει, κάνει το κορόϊδο και απαντάει άλλα αντ’ άλλων, για να υπεκφύγει και να πάει τη συζήτηση σε άλλο άσχετο θέμα.
Αυτό το φαινόμενο το βλέπουμε κάθε μέρα στην τηλεόραση, όταν ρωτάνε κάποιον πολιτικό, για παράδειγμα,
«Γιατί κάνατε κωλοτούμπα; Άλλα λέγατε προεκλογικά και άλλα κάνετε τώρα. Ποιος είναι αρμόδιος και υπεύθυνος;».
Οπότε ο πονηρός πολιτικός αποφεύγει να απαντήσει και λέει,
«Δίνουμε προτεραιότητα στην πολυεπίπεδη διαπολιτισμική μετεξέλιξη με άξονα την πράσινη αειφόρο ανάπτυξη κλπ. κλπ. κλπ.».
Τα κουκιά και οι αγκινάρες ήταν ένα πολύ δημοφιλές φαγητό παλιότερα, τότε που, όπως λέει και το τραγουδάκι, οι κόκκινες καλές ντομάτες είχαν δυο δεκάρες η οκά:
Ακολουθήστε το