Το χρονικό της Λήμνου: Μύθος – Ιστορία – Κληρονομιά, του Δημήτρη Πλάντζου, καθηγητή κλασικής αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών,
Τ
Αφιερωμένο στην ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά της Λήμνου, το νέο βιβλίο του Δημήτρη Πλάντζου, καθηγητή κλασικής αρχαιολογίας στο
Πανεπιστήμιο Αθηνών, προσφέρει μια νέα, έγκυρη, ευσύνοπτη και προσιτή στον
αναγνώστη ιστορία του μοναδικού αυτού ελληνικού νησιού στο Βορειοανατολικό
Αιγαίο. Με βάση ιστορικές και μυθογραφικές πηγές, αρχαιολογικά ευρήματα,
σημαντικά κατάλοιπα της αρχαίας ελληνικής, μεσαιωνικής, και νεότερης
τέχνης, διηγήσεις και χρονικά, γκραβούρες, σχέδια, φωτογραφίες και άλλο
αρχειακό υλικό, ο συγγραφέας σκιαγραφεί σε 250 σελίδες και με τη βοήθεια
200 περίπου εικόνων, την ιστορία της Λήμνου από τα βάθη της αιγιακής
προϊστορίας έως τις μέρες μας.
Στο Χρονικό της Λήμνου, η μακραίωνη ιστορία ενός σχετικά άγνωστου και
κάπως αγνοημένου μέχρι πρόσφατα νησιού του Αιγαίου μετατρέπεται σε
συναρπαστικό αφήγημα, ένα πραγματικό χρονικό για τον τόπο και τους
ανθρώπους του. Στις σελίδες του, οι αναγνώστες θα βρουν σημαντικές
πληροφορίες για την κοινωνία, την οικονομία, την πολιτική ζωή, την τέχνη
και την πνευματική δημιουργία του νησιού διαχρονικά, από τις πρώτες
νομαδικές εγκαταστάσεις κατά την ύστερη Παλαιολιθική περίοδο (περ. 10.500
π.Χ.), μέχρι σήμερα: με εκτενείς αναφορές στις προϊστορικές πόλεις της
Πολιόχνης και της Μύρινας, στο σημαντικό Κουκονήσι, την Ηφαιστία και το
Καβείριο κατά την Αρχαϊκή και την Κλασική περίοδο (7ος-4ος αι. π.Χ.), τη
Λήμνο των ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων, τη Λήμνο ως Βυζαντινή,
Βενετική, και Οθωμανική κτήση, αλλά και τις περιπέτειες του νησιού και των
κατοίκων του από την απελευθέρωση του 1912-13 και μετά.
Αναδεικνύεται, τέλος, η Λήμνος του σήμερα: τόποι ιστορικής σημασίας,
αρχαιολογικοί χώροι και μουσεία, αλλά και τοποθεσίες φυσικού κάλλους,
γεωλογικά μνημεία και θέσεις οικολογικού ενδιαφέροντος, παραλίες και
παραδοσιακοί οικισμοί. Ακόμη, γίνονται αναφορές στην άυλη και την
γαστρονομική κληρονομιά του νησιού, αλλά και τη μουσική και χορευτική
παράδοση που αναβιώνει ώς τις μέρες μας.
Ο σχεδιασμός και η εκτύπωση του βιβλίου έγινε από τις Εκδόσεις Καπόν. Οι
φωτογραφίες ανήκουν στους Λημνιούς φωτογράφους Γιώργο Κοντέλλη και ο
Παντελή Πραβλή. Αρχειακό φωτογραφικό υλικό παραχώρησαν τα αρχεία: State
Library of New South Wales, State Library of Queensland, State Library of
Victoria (και τα τρία στην Αυστραλία), Mary Evans / Grenville Collins
Postcard Collection (Ηνωμένο Βασίλειο), η Συλλογή Fostin Cotchen
(Κωνσταντινούπολη), η Γεννάδειος Βιβλιοθήκη, η Ιταλική και η Βρετανική
Σχολή Αθηνών, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Λέσβου και το Εθνικό Αρχαιολογικό
Μουσείο Αθηνών, το Ίδρυμα Λασκαρίδη, το Μουσείο Φωτογραφίας «Χρήστος
Καλεμκερής» του Δήμου Καλαμαριάς, το Φωτογραφικό Αρχείο ΙΕΕΕ – Εθνικό
Ιστορικό Μουσείο στην Αθήνα, και η Διεύθυνση Κρατικών Αρχείων (Οθωμανικό
Αρχείο) Κωνσταντινούπολης.
To βιβλίο κυκλοφορεί παράλληλα και στα αγγλικά, σε μετάφραση του
αρχαιολόγου Don Evely.
Από τις Εκδόσεις Καπόν, με την ευγενική υποστήριξη του Oμίλου «Ανεμόεσσα».
Γεννημένος στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, και με καταγωγή από τον Κορνό
της Λήμνου, ο Δημήτρης Πλάντζος είναι σήμερα καθηγητής κλασικής
αρχαιολογίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έχει πτυχίο
στην ιστορία και την αρχαιολογία από την Αθήνα, και μεταπτυχιακό δίπλωμα
και διδακτορικό στην κλασική αρχαιολογία από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
Έχει στο ενεργητικό του πολλές επιστημονικές δημοσιεύσεις στην Ελλάδα και
το εξωτερικό, πάνω σε θέματα αρχαίας ελληνικής τέχνης, αρχαιολογικής
θεωρίας, και πολιτισμικών σπουδών. Στο παρελθόν, έχει εργαστεί ως
επιμελητής συλλογών και εκθέσεων στο Μουσείο Κοσμήματος Ηλία Λαλαούνη και
στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, και έχει διδάξει στα Πανεπιστήμια Οξφόρδης,
Πελοποννήσου, Ιωαννίνων, και στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.
Βιβλία του έχουν εκδοθεί από τους εκδοτικούς οίκους Oxford University
Press στην Αγγλία, Wiley-Blackwell στις Η.Π.Α., και Κατάρτι, Αλεξάνδρεια,
Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, και Νεφέλη στην Ελλάδα. Από τις Εκδόσεις
Καπόν κυκλοφορούν δύο ακόμη βιβλία του: Ελληνική τέχνη και αρχαιολογία,
1200-30 π.Χ. (2016), και Η τέχνη της ζωγραφικής στον αρχαιοελληνικό κόσμο
(2018).