Ένα μοναδικό έθιμο, αναφορά στην πανδημία της Πανώλης…

Eφημερίδα ‘’ΛΗΜΝΟΣ’’ 19.4.1998

Η ΜΟΝΟΜΕΡΗΣ ΚΛΩΣΤΗ ΠΟΥ ΖΩΝΕΙ ΚΑΘΕ ΧΡΟΝΟ ΤΟ ΒΑΡΟΣ

Ένα μοναδικό έθιμο

Γύρω στο 1916, δηλαδή πριν 82 χρόνια, μια ξαφνική αρρώστια έπληξε το ήσυχο και όμορφο χωριό Βάρος. Την αποκάλεσαν πανούκλα και θέριζε πραγματικά. Θρήνος στα περισσότερα σπίτια, από ανθρώπους που πέθαιναν ξαφνικά, ο ένας μετά τον άλλον, χωρίς αιτία.

Και τότε, μέσα στο χαμό και την απελπισία, μια γυναίκα του χωριού, γιαγιά σημερινής κατοίκου, είδε όραμα τον Αγιο Χράλαμπο, που την συμβούλεψε πώς να σωθούν από το κακό: Επρεπε, σε μία μόνο ημέρα, από τα βαμβάκια που καλλιεργούσαν να γνέσουν κλωστή, να την ενώσουν τρίκλωνη και μ’ αυτήν να ζώσουν το χωριό γύρω – γύρω.

Αυτό και έκαναν οι κάτοικοι του χωριού. Κι’ αμέσως έγινε ένα θαύμα. Σώθηκαν απ’ την επιδημία αμέσως, κατά έναν ανεξήγητο τρόπο.

Κι από τότε κάθε χρόνο, μέχρι σήμερα, οι κάτοικοι του χωριού, ιδιαίτερα οι γυναίκες, κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής, έχουν φυλαγμένο βαμβάκι απ’ το χωράφι και μέσα σε μια ημέρα γνέθουν με τα αδράχτια τους κλωστή για να ζώσουν το χωριό.

Μαζεύονται σ’ ένα μεγάλο χώρο κι’ αφού γνέσουν την κλωστή, αμέτρητα μέτρα, την κάνουν τριπλή και φτιάχνουν δεκατρία μεγάλα κουβάρια, για να φτάσουν να ’’κυκλώσουν’’ το χωριό.

Άλλες πάλι, απ’ το πρωϊ και μέχρι τις 4 η ώρα το απόγευμα, που γίνεται η λειτουργία στην εκκλησία του χωριού, κεντούν αφιερώματα για τις 5 εκκλησίες, που είναι διάσπαρτες γύρω στο χωριό.

Από την εκκλησία ξεκινάει πομπή, με επικεφαλής τον ιερέα, που είναι δάσκαλος του χωριού, την εικόνα του Αγίου Χαραλάμπους μπροστά, και μια γυναίκα μ’ ένα μεγάλο καλάθι, μέσα στο οποίο είναι τα κουβάρια με τη ‘’μονοήμερη’’ κλωστή, την κλωστή δηλαδή που έφτιαξαν οι γυναίκες την ίδια μέρα. Ακολουθούν όλοι οι κάτοικοι του χωριού, καθώς και οι επισκέπτες.

Στο παρεκκλήσι του Αγίου Χαραλάμπους γίνεται η πρώτη στάση, για δέηση και αφιέρωση των κεντημάτων. Ακολουθεί το ’’ζώσιμο’’ του χωριού απ’ έξω, γύρω-γύρω, με την τρίκλωνη βαμβακερή κλωστή, μέχρι να ολοκληρωθεί ο κύκλος.

Το ’’μονοήμερο’’ γιορτάστηκε και φέτος με πολύ κόσμο στο Βάρος. Ένα από τα πολλά γραφικά χωριά του νησιού μας, με τα πέτρινα σπίτια και πηγάδια, τις όμορφες εκκλησιές και το λουλουδιασμένο ανοιξιάτικο τοπίο της Λήμνου.