Την Αγία Λυδία τιμά σήμερα η Εκκλησία μας

Την Αγία Λυδία τιμά σήμερα η Εκκλησία μας

Γράφει ο Θόδωρος Δημητριάδης

Η πρώτη ευρωπαία χριστιανή ήταν Ελληνίδα.

Η ισαπόστολος Αγία Λυδία από τους Φιλίππους Καβάλας βαπτίστηκε ως η πρώτη χριστιανή όταν ο Απόστολος Παύλος επισκέφτηκε την Ελλάδα.

Ο ευαγγελιστής Λουκάς στο βιβλίο των Πράξεων των Αποστόλων αναφέρει:

«Ὅταν εἶδε τὸ ὅραμα, ζητήσαμε ἀμέσως νὰ φέρουμε σὲ αὐτοὺς τὸ χαρμόσυνο ἄγγελμα. Ἀφοῦ λοιπὸν ξεκινήσαμε ἀπὸ τὴν Τρωάδα, πλεύσαμε κατ’ εὐθεῖαν στὴ Σαμοθράκη, τὴν δὲ ἑπομένη στὴ Νεάπολη καὶ ἀπὸ ἐκεῖ στοὺς Φιλίππους, ἡ ὁποία εἶναι ἡ πρώτη πόλη τῆς περιοχῆς ἐκείνης τῆς Μακεδονίας, μία ἀποικία Ρωμαϊκή, καὶ μείναμε στὴν πόλη σὲ μέρος κοντὰ στὸν ποταμό, ὅπου νομίζαμε ὅτι ὑπῆρχε τόπος προσευχῆς καὶ καθίσαμε καὶ μιλούσαμε στὶς γυναῖκες ποὺ εἶχαν συγκεντρωθεῖ ἐκεῖ. Κάποια γυναίκα, ἀπὸ τὴν πόλη τῶν Θυατείρων, ὀνομαζόμενη Λυδία, ἡ ὁποία πωλοῦσε πορφύρα, γυναίκα θεοσεβής, ἄκουγε καὶ ὁ Κύριος τῆς ἄνοιξε τὴν καρδιά, γιὰ νὰ προσέχει σὲ ὅσα ἔλεγε ὁ Παῦλος. Ὅταν βαπτίσθηκε αὐτὴ και οἱ οἰκιακοί της, μᾶς εἶπε, «Ἐάν μὲ κρίνατε ὅτι εἶμαι πιστὴ στον Κύριο, ἐλᾶτε νὰ μείνετε στὴν οἰκία μου, καὶ μᾶς πίεζε…».

Μετά τη Σαμοθράκη και την Καβάλα, ο Απόστολος Παύλος περπάτησε πάνω στην αρχαία Εγνατία Οδό που διασώζεται μέχρι και σήμερα και διέσχισε τα 12 χιλιόμετρα από την Καβάλα μέχρι την πόλη των Φιλίππων, «ήτις εστίν πρώτης Μακεδονίας πόλις κολωνία» (Πρ. 16, 12).

Τον συνόδευαν ο ευαγγελιστής Λουκάς, ο απόστολος Τιμόθεος και ο άγιος Σίλας (Πράξεις ις 11).

Διαβάζουμε ότι “έξω της πόλεως παρά τον ποταμόν” συναντήθηκε με τις “σεβόμενες τον θεόν” γυναίκες και αργότερα πήγε στο σπίτι της πορφυροπώλιδας Λυδίας, μετά από επίμονες παρακλήσεις της και αφού προηγουμένως αυτή είχε δεχτεί το κήρυγμα.

Ακολουθεί το θαύμα της θεραπείας της μαντευομένης παιδίσκης, η σύλληψη και η δίκη στην Αγορά με την κατηγορία ότι ταράσσουν την πόλη κηρύττοντας ιδέες και ήθη ξένα προς τους Ρωμαίους, οι ραβδισμοί και ο εγκλεισμός τους στη φυλακή.
Ακόμη, οι προσευχές και οι δοξολογίες των φυλακισμένων, ο ισχυρός σεισμός, που τους ελευθερώνει, η σωτηρία του δεσμοφύλακα που ήταν έτοιμος να αυτοκτονήσει, η κατήχησή του και η βάπτιση όλης της οικογένειάς του.
Τέλος η αποφυλάκιση τους και η συνάντηση τους με τους λίγους πιστούς στο σπίτι της Λυδίας, όπου ευχαριστούν τον Θεό.

Η Λυδία ήταν έμπορος πορφύρας, μια ακριβή και πολυτελής χρωστική ουσία με την οποία έβαφαν υφάσματα. Καταγόταν από τα Θυάτειρα της μικρασιατικής Λυδίας, μια πόλη φημισμένη για την παραγωγή πορφύρας, γνωστή ήδη από την εποχή του Ομήρου.

Η Λυδία, που ήταν πλούσια και πιθανόν να εξασκούσε το επάγγελμα του αποθανόντα άντρα της, πίστεψε από στα λόγια του Απ. Παύλου και αφού βαπτίστηκε αυτή και ο οίκος της, προσκάλεσε τον Απ. Παύλο και τη συνοδεία του στο σπίτι της.

Οι Φίλιπποι ήταν μια πόλη που ίδρυσε το 356 π.Χ. ο Μακεδόνας βασιλιάς Φίλιππος σε μια στρατηγική θέση που έλεγχε διαβάσεις, εύφορη γη και μεταλλεία.
Η κοσμοϊστορική μάχη των Φιλίππων τον Οκτώβριο του 42 π.Χ. έθεσε τις βάσεις για την ρωμαϊκή κοσμοκρατορία και επέδρασε ριζικά στην τύχη της πόλης, που στα χρόνια των διαδόχων του Αλεξάνδρου είχε χάσει τη σημασία της.
Με την εγκατάσταση βετεράνων στρατιωτών της μάχης και αποίκους οι Φίλιπποι εξελίχθηκαν στην ξακουστή Colonia Augusta Julia Philippensis, διοικητικό, οικονομικό και πολιτιστικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής.

Ενώ ο Λουκάς παραμένει στους Φιλίππους, ο Παύλος και ο Σίλας αναχωρούν μέσω της Αμφιπόλεως και Απολλωνίας στη Θεσσαλονίκη και στην υπόλοιπη Ελλάδα (Βέροια, Αθήνα, Κόρινθο).

Στην πρώτη αυτή επίσκεψη στους Φιλίππους ιδρύθηκε η πρώτη Εκκλησία στο Ευρωπαϊκό έδαφος.
Ο Απόστολος Παύλος συνεχίζει να επικοινωνεί με τους Φιλιππησίους, είτε με απεσταλμένους είτε με επιστολές, είτε αυτοπροσώπως σε νέες επισκέψεις.
Οι πιστοί στους Φιλίππους δεν θα ξεχάσουν τον Απ. Παύλο και στις ανάγκες του θα του συμπαρασταθούν γενναιόδωρα “εν Θεσσαλονίκη και άπαξ και δις εις την χρείαν μοι επέμψατε” (Φιλιπ. 4:16).

Σήμερα ο επισκέπτης στους Φιλίππους (το χωριό ονομάζεται Κρηνίδες), μπορεί να δει πλούσια αρχαία ευρήματα, τη φυλακή των Αποστόλων, υπαίθριο βαπτιστήριο, το ποτάμι Ζυγάκτης που βαπτίστηκε η Λυδία και η οικογένεια της, και ιερό ναό αφιερωμένο στη μνήμη της.

Σύμφωνα με την τοπική παράδοση το σπίτι της Λυδίας βρισκόταν στην περιοχή που έχει σήμερα το όνομα της, στα δυτικά.
Η θέση που μίλησαν οι απόστολοι, πάντα σύμφωνα με την τοπική παράδοση, βρίσκεται δίπλα στο σημερινό ξενοδοχείο Λυδία.